شناسایی مولفه‌های اثرگذار بر سهم مواد‌غذایی در مخارج خانوارهای شهری و روستایی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد، ایران

3 استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

5 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

در مطالعه حاضر، تاثیر مصرف گروه‌های مختلف غذایی و عوامل اقتصادی و اجتماعی بر روی سهم مواد غذایی در مخارج خانوار در مناطق شهری و روستایی با استفاده از روش رگرسیون چندک پانل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج بررسی نشان داد، اثر‌گذاری مولفه‌های اقتصادی و اجتماعی و مصرف گروه‌های غذایی در خانوار در قسمت‌های مختلف توزیع متفاوت است. متغیر‌های اقتصادی اجتماعی مانند درآمد، نرخ باسوادی و بعد خانوار بیشترین تاثیر را بر روی سهم مواد غذایی در مخارج خانوار دارند. در بین گروه‌های غذایی، در مناطق روستایی گروه‌های غلات و محصولات لبنی و در مناطق شهری گروه‌های غلات و سبزیجات تاثیری قابل توجهی بر مخارج خانوار ندارند. اما مصرف گروه‌هایی مانند روغن نباتی و گوشت در مناطق روستایی و شهری نقش موثری در افزایش سهم مواد غذایی در مخارج خانوار دارد. بر این اساس، اتخاذ سیاست‌هایی که منجر به افزایش درآمد خانوار و ثبات نسبی قیمت مواد­غذایی شود می‌تواند در بهبود دسترسی اقتصادی خانوار به مواد­غذایی مؤثر باشد. همچنین، در مناطق روستایی راهکارهایی که باعث بهبود و تداوم تولید محصولات لبنی و سبزیجات در سطح خانوار شود و در مناطق شهری ترویج مصرف سبزیجات می‌تواند بدون اثر‌گذاری قابل توجه بر مخارج مواد غذایی خانوار افزایش تنوع در رژیم غذایی و در نتیجه، بهبود امنیت غذایی را به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. Abdollahi, M., Mohammadi-nasrabadi, F., Houshiarrad, A., Ghaffarpur, M., & Ghodsi, D. (2014). Socio-economic Differences in Dietary Intakes : The Comprehensive Study on Household Food Consumption Patterns and Nutritional Status of I . R . Iran. Nutrition and Food Sciences Research, 1(1), 19–26.
  2. Bagarani, M., Forleo, M., & Zampino, S. (2009). Households Food Expenditures Behaviours And Socioeconomic Welfare In Italy : A Microeconometric Analysis Households Food Expenditures Behaviours And Socioeconomic Welfare In Italy. A Microeconometric Analysis, Paper prepared for presentation at the 13th EAAE Seminar “A resilient European food industry and food chain in a challenging world”, Chania, Crete, Greece, date as in: September 3 - 6, 2009, (1–16).
  3. De Cock, N., D’haese, M., Vink, N., Van Rooyen, C. J., Staelens, L., Schönfeldt, H. C., & D’haese, L. (2013). Food Security In Rural Areas Of Limpopo Province, South Africa. Food Security, 5(2), 269–282. Https://Doi.Org/10.1007/S12571-013-0247-Y
  4. Da, B., & Us, I. (2014). Analysis Of The Determinants Of Food Expenditure Patterns Among Urban Households In Nigeria: Evidence From Lagos State. Iosr Journal Of Agriculture And Veterinary Science, 7(5), 71–75. Https://Doi.Org/10.9790/2380-07537175
  5. Donkoh, S. ., Alhassan, H., & Nkegbe, P. (2014). Food expenditure and household welfare in Ghana. African Journal Of Food Science, 8(3), 164–175.
  6. Felix, K. T., Kumar, P. N., & Rajasekar, D. D. (2017). Effect Of Income On Consumption Of Different Food Commodities Across Different Groups Of Households Of Tamil Nadu, India. International Journal Of Current Microbiology And Applied Sciences, 6(3), 2256–2264. Https://Doi.Org/10.20546/Ijcmas.2017.603.258
  7. Goli, Y., & Moniri, M. (2018). The Targeted Subsidies Act Implementation And The Combination Of Agricultural Goods In Iranian Households’ Basket. Quarterly Journal Of The Macro And Strategic Policies, 6(22), 121–140.
  8. Heckman, J. J. (1979). Sample Selection Bias As A Specification Error. Econometrica, 47(1), 153–161.
  9. Hosseini, S. S., Novouzi, H., Pakravan, M. R., & Mehr Parvar, E. (2016). The Impact Of Governmental Supportive Policies Of Producer And Consumer Agricultural Sector On Food Security In Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 47(2), 755–769. Https://Doi.Org/10.22059/Ijaedr.2016.60601  (In Farsi)

10. Karbasi, A., & Sayyadi, C. (2016). Effects Of Climate Change On Food And Human Security In Nigeria. International Journal Of Agricultural Management And Development, 6(2), 225–233. Https://Doi.Org/10.1007/978-94-007-0890-7_15

11. Koenker, R., & Bassett, J. (1978). Regression Quantiles. Econometrica, 46(1), 33–50.

12. Lo, Y. T., Chang, Y. H., Lee, M. S., & Wahlqvist, M. L. (2012). Dietary Diversity And Food Expenditure As Indicators Of Food Security In Older Taiwanese. Appetite, 58(1), 180–187. Https://Doi.Org/10.1016/J.Appet.2011.09.023

13. Mishra, A. K., Mottaleb, K. A., & Mohanty, S. (2015). Impact Of Off-Farm Income On Food Expenditures In Rural Bangladesh: An Unconditional Quantile Regression Approach. Agricultural Economics, 46(2), 139–148. Https://Doi.Org/10.1111/Agec.12146

14. Mwenjeri, G. W., Mwakubo, S., Kipsat, M. J., & Koome, M. (2016). Analysis Of Household Food Demand Patterns In Laikipia County, Kenya, African Journal of Rural Development 1(December), 323–330.

15. Ni Mhurchu, C., Eyles, H., Schilling, C., Yang, Q., Kaye-Blake, W., Genç, M., & Blakely, T. (2013). Food Prices And Consumer Demand: Differences Across Income Levels And Ethnic Groups. Plos One, 8(10), 75934-75946. Https://Doi.Org/10.1371/Journal.Pone.0075934

16. Ogundari, K. (2017). Categorizing Households Into Different Food Security States In Nigeria: The Socio-Economic And Demographic Determinants. Agricultural and Food Economics, 5(1), 1–20. Https://Doi.Org/10.1186/S40100-017-0076-Y

17. Olayemi, J. (2004). Principle Of Microeconomics For Applied Economic Analysis. Ibadan: Sico Publisher.

18. Pakravan, M. R., Hosseini, S. S., Salami, H., & Yazdani, S. (2015). Identifying Effective Factors On Food Security Of Iranian’s Rural And Urban Household. Iranian Journal of Agricultural Economics And Development Research, 46(3), 395–408. Https://Doi.Org/10.22059/Ijaedr.2015.55514  (In Farsi)

 

19. Sekhampu, T. J. (2012). Socio-Economic Determinants Of Household Food Expenditure In A Low Income Township In South Africa. Mediterranean Journal Of Social Sciences, 3(3), 449-453. Https://Doi.Org/10.5901/Mjss.2012.V3n3p449

20. Sethi, N., & Pradhan, H. K. (2015). The Patterns of Consumption Expenditure in Rural Households Of Western Rourkela, Odisha, India. OIDA International Journal of Sustainable Development, 05. 04(2012), 107-128.

21. Siedenburg, F. (2010). Unit Root Testing In Panel And Time Series Models : New Tests And Economic Applications. Ph.D Dissertation for obtaining the academic degree of a doctor of economics and social sciences, the Faculty of Economics and Social Sciences at the Christian-Albrechts-University at Kiel.

22. Sohaili, K., Sahab, K. M., Moniri, M., & Goli, Y. (2017). The Effect Of Targeting Subsidies On Combination Of Household Expenditure In Iran. The Economic Research, 17(3), 101–128.

23. Statistical Center Of Iran. (2017). Urban And Rural Household Income And Expenditure Survey-2016. Tehran, Iran. (In Farsi)

24. Talukder, D., & Chile, L. (2013). Determinants Of Growth In Consumption Of Rural Household In Bangladesh: A Regression Analysis. International Journal Of Applied Economics, 10(1), 39–63. Retrieved From Http://Www2.Selu.Edu/Orgs/Ijae/Index_Files/Page295.Htm%5cnhttp://Ezproxy.Library.Dal.Ca/Login?Url=Http://Search.Ebscohost.Com/Login.Aspx?Direct=True&Db=Ecn&An=1393124&Site=Ehost-Live

25. Tripathi, A., Mishra, A. K., & Verma, G. (2016). Impact Of Preservation Of Subsoil Water Act On Groundwater Depletion: The Case Of Punjab, India. Environmental Management, 58(1), 48–59. Https://Doi.Org/10.1007/S00267-016-0693-3

26. Umeh, J. C., & Asogwa, B. C. (2012). Determinants of Farm Household Food Expenditure : Implications For Food Security In Rural Nigeria. International Conference on Ecology, Agriculture and Chemical Engineering (ICEACS'2012) December 18-19, 2012 Phuket (Thailand). (Pp. 212–217).

Wirba, E. L., & Baye, F. M. (2016). Accounting For Urban-Rural Real Food Expenditure Differentials In Cameroon : A Quantile Regression-Based Decomposition Finance , Banking And Accounting Euroeconomica Finance, Banking And Accounting. Euroeconomica, 2(2), 76-92