تحلیل عوامل موثر بر ضریب خودکفایی گندم در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.

3 استادیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، یزد، ایران.

چکیده

موضوع خودکفایی مواد­غذایی یکی از مباحث مهم و راهبردی در کشورمان است. با مطرح‌شدن الگوی اقتصاد مقاومتی در سال‌های اخیر، اهمیت این امر بیشتر شده است. خودکفایی در تولیدات محصولات کشاورزی و به‌ویژه گندم به‌عنوان اساسی‌ترین محصول مورد نیاز جامعه اهمیت زیادی دارد. هدف مطالعه حاضر، بررسی عوامل موثر بر ضریب خودکفایی گندم ایران با توجه به اقتصاد مقاومتی طی دوره زمانی 96-1368 در ایران، با استفاده از الگوی خود توضیح‌برداری (VAR) است. نتایج حاصل از برآورد الگوی خود توضیح‌برداری نشان می‌دهد، متغیرهای ارزش‌افزوده بخش کشاورزی (به‌عنوان شاخص اقتصاد مقاومتی)، ضریب مکانیزاسیون بخش کشاورزی، نرخ تسهیلات بانک کشاورزی و قیمت تضمینی گندم دارای تأثیر مثبت و معناداری بر روی ضریب خودکفایی گندم هستند و بین ضریب خودکفایی و ارزش‌افزوده بخش کشاورزی رابطه علیّت و مثبت وجود دارد. همچنین، تغییر از طرف متغیر ارزش‌افزوده بر ضریب خودکفایی در طول یک دوره ده ساله اثرات مثبت و کاهنده داشته و در پایان شوک با کمی تأثیر کاهشی در منطقه متبت اثر این شوک تعدیل می‌شود. بنابراین، با توجه به مثبت‌شدن رابطه بین ضریب خودکفایی و ارزش‌افزوده به‌عنوان شاخص اقتصاد مقاومتی، پیشنهاد می‌شود، تسهیلات و اعتبارات مورد نیاز جهت طرح ارتقای ضریب خودکفایی گندم، افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها


  1. Abunoori, E., Fatahiardakani, A., Esmaeili Atooei, N., & Hosseini, S. (2017). The Low of one Price in the Farm Products Markets of Iran.(case of study:saffron and bean). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 98(3), 391-398. http://doi:10.22059/ijaedr.2017.63908 (In Farsi)
  2. Alipour, A., Mousavi, H., Khalilian, P., & Mortazavi, A. (2018). Wheat Self-sufficiency and Population Growth in Perspective 1404 in Iran (An Introduction to the Role of Guaranteed Purchasing Site). Iranian Journal of Economic Research and Agricultural Development, 49(4), 635-649. (In Farsi)
  3. Azimi Dezfouli, A., Aftekhari, A., Nazamipour, Q., Kazemnejad, M., & Farajizadeh, M. (2019). A Social Acceptance Analysis of Water Supply for Wheat Self-sufficiency up to the Horizon 2025 of the Islamic Republic of Iran, Rural Research, 10(1), 78-91. http://dx.doi.org/%2010.22059/jrur.2018.246929.1191 (In Farsi)
  4. Bostan, Y., Norozi, M., Fatahiardakani, A., & Rezvani, M. (2019). Checking the relationship of unemployment rate in proportion to non-accelerating inflation in Iran. Third National Conference on Iranian Economics, University of Mazandaran.
  5. Bostan, Y., Shafei, S., Fatahiardakani, A., & Erfani, R. (2021). Checking the effect of granted credits on demand for labor in sub-sectors of agriculture. Agricultural Economics Research, 13(1), 45-62.
  6. Feizi,H., Mousavi,H., & Khalilian,A. (2015). Investigating the Impact of Government Support Policies on Iranian Wheat Market, Market Balance Approach. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Rssearch, 48(2), 241-256. https://dx.doi.org/10.22059/ijaedr.2017.62743 (In Farsi)
  7. Food and Agriculture Organization (FAO). (2019). Faostat, http://www.fao.org/home/en/
  8. Ghalibaf, M., Pishgamiifard, Z., Fazli, R., & Hosseini, M. (2016). Geopolitical Analysis of Iranian Strategic Crops (Case Study: Wheat). Human Geography Research, 48(1), 53-67. https://dx.doi.org/10.22059/jhgr.2016.51495 (In Farsi)
  9. Kohansal, M., & Mahjouri Karmazdi, K. (2008). Investigation of the Relationship between Wheat Production, Its Guaranteed Price and Gross National Product in Iran during 1989-2008. The Iranian Conference on Agricultural Economics, Tehran, Iran Agricultural Economics Association, Karaj, Campus of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran. (In Farsi)
  10. Monjezi, M., Ghobadi, S., & Afghah,A. (2010). The Study of Short and Run and Long Run Effects of Trade Liberalization on Iran Wheat Import. Agricultural Economics and Development, 24(4), 562-532. https://dx.doi.org/10.22067/jead2.v1389i4.8202 (In Farsi)
  11. Mosavi,H., Bakhshodeh,M., & Azdari,S. (2013). A welfar Anaiysing of the Government Intervention in the Wheat Market and its Influence on the Barley Market in Iran, using a Game the Oretic Approach. Agricultural Economics and Development, 26(2), 100-116. https://dx.doi.org/10.22067/jead2.v1391i2.15810 (In Farsi)
  12. Najafi, P., Fehresti sani, M., Bostan, Y., Fatahi ardakani, A. (2020). Estimation of Iran’s sugar import demand function (ARDL approach). Journal of Sugar Beet, 35(2), 207-216. http://doi:10.22092/jsb.2020.127496.1226
  13. Nasabian, Sh., Mehrabian, A., & Shekarian, H. (2014). World Trade and Wheat Self-sufficiency in the World. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 2(1), 107-93. https://dx.doi.org/10.22059/ijaedr.2016.58836 (In Farsi)
  14. Rafiee, H., Amjadi, A., Ghaznavi, S. (2019). Producer Support Policy Effects on Self-Sufficiency Coefficient of Chicken Meat in Iran. Agricultural Economics and Development, 26(104), 1-21. (In Farsi)
  15. Salhofer,K., Schmid,E., Schneider.F., & Strecher,G. (2001). Was the Austrian agricultural policy least cost efficient?. Economics working papers 2001-03, Department of Economics, Johannes Kepler University Linz, Austria.
  16. Shafei, S., Bostan, Y., Fatahiardakani, A., Jahangirpor, D., Erfani, R. (2020). Predicting and Studying the Effect of Uncertainty in the Real Exchange Rate on the Agricultural Department Imports of Iran. Agricultural Economics Research, 12(47), 125-150. (In Farsi)
  17. Sori, A. (2014). Advanced Economics with Eviews8 and STATA 12 Application, (1th ed.). Farhang shehasi, Tehran. (In Farsi)