برآورد ضایعات آب مجازی ناشی از هدر رفت محصولات در میادین میوه‌ و تره‌بار؛ مطالعه موردی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

کمیابی آب چالش اساسی برای توسعه اقتصادی کشور ایران به شمار می­رود. در این راستا به منظور مدیریت آب، کاهش صادرات محصولات کشاورزی آب­بر به­عنوان راه­کار مؤثر پیشنهاد شده است. این درحالی است که ضایعات محصولات کشاورزی در بخش­های مختلف تولید، توزیع و مصرف سبب هد ررفت آب مصرفی در جریان تولید  این محصولات می­گردد. با وجود این واقعیت، بیش از آنکه در کشور، آب مجازی ناشی از این هدر رفت محاسبه و تحلیل شود، صادرات آب مجازی و آسیب­های آن نقد و بررسی شده است. هدف این پژوهش بررسی میزان ضایعات محصولات پرتقال، نارنگی، لیموترش، گریپ­فروت، کیوی، انار، هندوانه، سیب، به، انگور، خیار، گوجه­فرنگی، بادمجان، کدو، پیاز، سیب­زمینی، لوبیاسبز، چغندر، کاهو، کلم، کرفس و سبزیجات و محاسبه هدررفت آب ناشی از آن در سطح میدان تره­بار مرکزی و 18 تره­بار اصلی شهر تهران در سال 1395 است. ضایعات آب مجازی محصولات مذکور از ضرب درصد ضایعات این محصولات در آب مجازی محاسبه شده و با آب مجازی صادراتی مقایسه شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، میزان ضایعات آب مجازی محصولات فوق در بخش توزیع تره­بارهای اصلی شهر تهران 296270 مترمکعب محاسبه شد که 16 درصد آب مجازی صادراتی این محصولات است. با توجه به درصد بالای ضایعات آب مجازی در بخش توزیع، پیشنهاد می­شود سیاست­گزاری­ها در این بخش به جای توجه اغراق­آمیز به زیان­های ناشی از صادرات آب مجازی، به اقدامات عملیاتی جهت کاهش ضایعات تولیدات کشاورزی بویژه در بخش توزیع تغییر یابد.

کلیدواژه‌ها


  1. Aabedi, S. (2014). Estimating lost economic benefits from agricultural waste, 2th National Conference on Manufacturing Chain Optimization, Sari. Department of Food Science and Technology Engineering, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources. 
  2. Aldaya, M. M., Allan, J. A., & Hoekstra, A. Y. (2010). Strategic importance of green water in international crop trade. Ecological Economics69(4), 887-894.
  3. Allan, J. A. (1993). Fortunately there are substitutes for water otherwise our hydro-political futures would be impossible. Priorities for water resources allocation and management13(26).
  4. Allan, J. A. (1997). 'Virtual water': a long term solution for water short Middle Eastern economies? (pp. 24-29). London: School of Oriental and African Studies, University of London.
  5. Allan, J. A. (1998). Virtual Water: A Strategic Resource. Global solutions to regional deficits. Groundwater, 36, 545-546.
  6. Chapagain, A. K., & Hoekstra, A. Y. (2003). Virtual water flows between nations in relation to trade in livestock and livestock products.
  7. Chartres, C., & Varma, S. (2010). Out of water: from abundance to scarcity and how to solve the world's water problems. FT Press.
  8. Determination and Economic Evaluation of Wheat Wastes at Harvesting and Threshing in Yazd Province Herat, Marvast and Abarkouh in 1997, Agricultural Economics and Development. No. 34. 152-166.
  9. Du Fraiture, C. (2004). Does international cereal trade save water?: the impact of virtual water trade on global water use(Vol. 4). Iwmi.
  10. Emelko, M. B., Silins, U., Bladon, K. D., & Stone, M. (2011). Implications of land disturbance on drinking water treatability in a changing climate: Demonstrating the need for “source water supply and protection” strategies. water research45(2), 461-472.
  11. Esfahani, M., & Alizadeh, M., Sabori, S,. Motamed, M., Amiri, Z. (2010). Waste analysis and rice waste reduction strategies. Iranian Journal of Crop Scinences. Vol. 12. No. 2. 19-108.
  12. FAO. (2011). Global food losses and food waste-Extent causes and prevention. Rome, available at: http://www.fao.org/docrep/014/mb060e/mb060e.pdf.
  13. Fatholahzadeh, A., Montaseri, N, & Montaseri, M. (2014). Provide a solution to prevent water, virtual water and calorie crisis products of the case study of Urmia plain.  National Conference on Solutions to the Water Crisis in Iran and the Middle East. Shiraz. Conference Scientific Conference Center.
  14. Grafton, R. Q., & Hussey, K. (Eds.). (2011). Water resources planning and management. Cambridge University Press.
  15. Hoekstra, A. Y. (2003, February). Virtual water: An introduction. In Virtual water trade: Proceedings of the international expert meeting on virtual water trade. Value of water research report series (11) (pp. 13-23). IHE Delft.
  16. Hoekstra, A. Y., & Chapagain, A. K. (2004). Water Footprints of Nations. Value of Water Research Report, Series No. 16.
  17. Hoekstra, A. Y., Mekonnen, M. M., Chapagain, A. K., Mathews, R. E., & Richter, B. D. (2012). Global monthly water scarcity: blue water footprints versus blue water availability. PloS one, 7(2), e32688.
  18. Keshavarz, A., & Khosravi, A., Sheikh Mehrabadi, A.A., Biki Khoshk, A., Shabani, M., Bakhshayesh, M., Kiyani Poyr, R., Fakari, B. (2016). Estimating the economic value of the lost water due to wastes of agricultural products, Journal of Water and Sustainable Development. Vol.3. No.1. 73-82.
  19. Khosravani, A., & Rahimi, H. (2006). Evaluation of wheat losses for Combine Harvesting in Fars province, Journal of Agricultural Engineering Research.Vol.6. No.25.
  20. Lipinski, B., Hanson, C., Lomax, J., Kitinoja, L., Waite, R., & Searchinger, T. (2013). Reducing Food Loss and Waste. Installment 2 of “Creating a Sustainable Food Future”. World Resources Institute: Washington, DC, USA.
  21. Madankan, GH., Mohammadrezaee, R., & Dehghanisanish, H. (2016). Investigation of virtual water equivalent of vegetable waste consumed by households in Mohammadshahr region (Karaj). MSc. dissertation. University of Tabriz. Faculty of Agricultural Sciences.
  22. Ming, C.Z. and Chen, G.Q. (2013).Virtual water accounting for the globalized world economy: National water footprint and international virtual water trade. Ecological Indicators, 28: 142–149.
  23. Mohammadi-Kanigolzar, F., Ameri, J. D., & Motee, N. (2014). Virtual Water Trade as a Strategyto Water Resource Management in Iran. Journal of Water Resource and Protection, 6(02), 29-35.
  24. Oelkers, E. H., Hering, J. G., & Zhu, C. (2011). Water: Is there a global crisis?. Elements7(3), 157-162.
  25. Panahi, S., Moradi, M. (2011), Assess the impact of agricultural waste on the waste water virtual water approach. 4th Iranian Water Resources Management Conference. Tehran. Amirkabir University of Technology.
  26. Peterson, J. M., & Schoengold, K. (2008). Using numerical methods to address water supply and reliability issues: discussion. American Journal of Agricultural Economics90(5), 1350-1351.
  27. Qu, X., Alvarez, P. J., & Li, Q. (2013). Applications of nanotechnology in water and wastewater treatment. Water research47(12), 3931-3946.
  28. Rahmani, M. (2006). Investigating the role of conversion industries in waste reduction and export promotion of horticultural products, Quarterly Trend. Vol. 16. No. 49.
  29. Reynolds, C. J., Mirosa, M., & Clothier, B. (2016). New Zealand’s food waste: Estimating the tonnes, value, calories and resources wasted. Agriculture6(1), 9.
  30. Rockström, J., Steffen, W., Noone, K., Persson, Å., Chapin III, F. S., Lambin, E. F., ... & Nykvist, B. (2009). A safe operating space for humanity. nature461(7263), 472.
  31. Schwarz, J., Mathijs, E., & Maertens, M. (2015). Changing patterns of global agri-food trade and the economic efficiency of virtual water flows. Sustainability, 7(5), 5542-5563.
  32. Seckler, D., &  Molden, D., Silva, D. R., Barker, R. (1998). Wold Water Demand and supply, 1990 to 2025: Scenarios and Issues, Internatinal Water Manegment Institute. P O Box 2075, Colombo, Sri Lanka.
  33. Shadan, A. (2007). Investigation of Economic Dimensions of Agricultural Crop Waste in Iran, 6th Iranian Conference on Agricultural Economics, Mashad, Mashhad Ferdowsi University.

Spiess, W. E. L. (2014). Virtual water and water footprint of food production and processing