ارزیابی اثر عضویت ایران در موافقت‌نامه‌های تجاری بر صادرات شیلات: رهیافت درستنمایی شبه بیشینه پوآسن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

عضویت در موافقت‌نامه‌های تجاری نقشی موثر در کاهش موانع تجارت و توسعه جریان تجاری میان کشورها دارد. با این وجود، شواهد تجربی بیان‌کننده این است که حضور در یک موافت‌نامه تجاری نمی‌تواند تضمینی برای توسعه صادرات در همه کشورها و همه محصولات باشد. لذا، با توجه به اهمیت صادرات بخش شیلات در سال‌های اخیر و نبود مطالعه‌ای در این حوزه، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر حضور ایران در موافقت‌نامه تجاری بر صادرات شیلات است. برای دستیابی به این هدف از الگوی جاذبه و داده‌های صادرات ایران به 25 کشور آسیایی با سهم 88 درصدی در دوره زمانی 2001-2016 استفاده شده است. براساس نتایج، حضور ایران در موافقت‌نامه‌های تجاری اثری مثبت و معنی‌دار بر صادرات شیلات ایران به شرکای تجاری داشته است. نتایج اثر تقابلی موافقت‌نامه‌های تجاری و عوامل بازدارنده بیانگر این است که موافقت‌نامه‌های تجاری موجب کاهش اثرگذاری مولفه‌های بازدارنده همچون فاصله جغرافیایی شده است. لذا، پیشنهاد می‌شود که صادرکنندگان از ظرفیت ایجاد شده به واسطه حضور در موافقت‌نامه‌های تجاری جهت شناسایی بازارهای نوین از کشورهای عضو بهره برده و برنامه‌های بازاریابی مناسب در بلندمدت جهت صادرات به این بازارها طراحی و اجرا کنند.

کلیدواژه‌ها


  1. Aminizadeh, M., Rafiee, H., Riahi, A., Shangayi, R., & Mehrparvar Hosseini, E. (2015). Formulate priorities of raisin exports Iran in the world market. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(2), 363-373. (In Farsi)
  2. Asche, F., Bellemare, M.F., Roheim, C., Smith, M.D., & Tveteras, S. (2015). Fair enough? Food security and the international trade of seafood. World Development, 67, 151-160.
  3. Bagwell, K., & Staiger, R.W. (2004). Multilateral trade negotiations, bilateral opportunism and the rules of GATT/WTO. Journal of International Economics, 63(1), 1-29.
  4. Bellmann, C., Tipping, A., & Sumaila, U.R. (2016). Global trade in fish and fishery products: An overview. Marine Policy, 69, 181-188.
  5. Bojanic, A.N. (2012). The impact of financial development and trade on the economic growth of Bolivia. Journal of Applied Economics, 15(1), 51-70.
  6. Caporale, G.M., Sova, A., & Sova, R. (2015). Trade flows and trade specialisation: The case of China. China Economic Review, 34, 261-273.
  7. Carlucci, D., Nocella, G., De Devitiis, B., Viscecchia, R., Bimbo, F., & Nardone, G. (2015). Consumer purchasing behaviour towards fish and seafood products. Patterns and insights from a sample of international studies. Appetite, 84, 212-227.‏
  8. Centre d'Etudes Prospectives et d'Informations Internationales. (2018). CEPII Database.  http://www.cepii.fr/.
  9. Chan, J.M., & Manova, K. (2015). Financial development and the choice of trade partners. Journal of Development Economics, 116, 122-145.
  10. Dahl, R.E., & Jonsson, E. (2017). Volatility spillover in seafood markets. Journal of Commodity Markets. In press.
  11. Dourandish, A., Aminizadeh, M., Riahi, A., & Mehrparvar Hosseini, E. (2018).Assessing the Role of Trade Sanctions and Global Economic Crisis on Iran’s Saffron Exports. Journal of Saffron Agronomy and Technology, 6(4), 499-511. (In Farsi)
  12. FAO. (2012). The state of world fisheries and aquaculture. Food and Agriculture
    Organization of the United Nations, Rome; London.
  13. FAO. (2018). Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org/faostat/en/#data/BC.
  14. Fulponi, L., & Engler, A. (2013). The Impact of Regional Trade Agreements on Chilean Fruit Exports. OECD Food, Agriculture and Fisheries Papers, No. 64, OECD Publishing, Paris.
  15. Gani, A., & Al Mawali, N. R. (2013). Oman's trade and opportunities of integration with the Asian economies. Economic Modelling31, 766-774.
  16. Hoekman, B., & Nicita, A. (2011). Trade policy, trade costs, and developing country trade. World Development, 39(12), 2069-2079.
  17. Islamic Republic of Iran Customers Administration. (2018). IRICA Database. Retrieved from: http://www.irica.gov.ir/Portal/Home/.
  18. Jacobs, S., Sioen, I., Marques, A., & Verbeke, W. (2018). Consumer response to health and environmental sustainability information regarding seafood consumption. Environmental research, 161, 492-504.‏
  19. Kahouli, B., & Maktouf, S. (2015). The determinants of FDI and the impact of the economic crisis on the implementation of RTAs: A static and dynamic gravity model. International Business Review, 24(3), 518-529.
  20. Karbasi, A., & Aminizadeh, M. (2019). Investigating the Effective Factors on Iran’s Pistachio Export With emphasis on the role of Trade sanctions. Journal of Agricultural Economic research, 43, 1-22. (In Farsi)
  21. Kareem, O. I. (2016). Food safety regulations and fish trade: Evidence from European Union Africa trade relations. Journal of Commodity Markets, 2(1), 18-25.
  22. Moghaddasi, R. and Rahimi, R. (2012). The effects of free trade agreements on agricultural bilateral trade in ECO countries. Journal of Financial Economics, 5(4), 9-22. (In Farsi)
  23. Mohammadrezaei, R., Assadollahpoor, F., Rafiee, H., & Pishbahar, E. (2017). Role of Lexicographic Properties on Fish Consumers Regarding Development and Commercialization of New Fish Products. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 48(3), 399-414. (In Farsi)
  24. Mohammadi, H., Saghaian, S.M., Aghasafari, H., & Aminizadeh, M. (2018). Assessing the Effective Factors on Agricultural intra-Industry Trade between Iran and Asian Trading Partners. Agricultural Economics, 12(3), 135-153. (In Farsi)
  25. Natale, F., Borrello, A., & Motova, A. (2015). Analysis of the determinants of international seafood trade using a gravity model. Marine Policy, 60, 98-106.
  26. Okabe, M., & Urata, S. (2014). The impact of AFTA on intra-AFTA trade. Journal of Asian Economics, 35, 12-31.
  27. Pishbahar, E., Rahimi, J., Dashti, G., & Ghahremanzad, M. (2015). The effects of agricultural trade instability and volatility on growth of agricultural sector in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(2), 299-310. (In Farsi)
  28. Scoppola, M., Raimondi, V., & Olper, A. (2018). The impact of EU trade preferences on the extensive and intensive margins of agricultural and food products. Agricultural Economics, 49(2), 251-263.
  29. Shepherd, B., & Wilson, N. L. (2013). Product standards and developing country agricultural exports: The case of the European Union. Food Policy, 42, 1-10.
  30. Shepotylo, O. (2016). Effect of non-tariff measures on extensive and intensive margins of exports in seafood trade. Marine Policy, 68, 47-54.
  31. Silva, J.M.C., & Tenreyro, S. (2006). the log of gravity. Review of Economics and Statistics, 88(4), 641–658.
  32. Tinbergen, J. (1962). Shaping the world economy: Suggestions for an international economic policy. New York, NY: Twentieth Century Fund.
  33. Toossi, M., Moghadasi, R., Yazdani, S. and Ahmadian, M. (2010). Regionalism and Iran's Agricultural Trade Promotion in Economic Cooperation Organization (ECO). Agricultural Economics, 4(4), 131-157. (In Farsi)
  34. Tran, N., Nguyen, A., & Wilson, N.L. (2014). The differential effects of food safety regulations on animal products trade: The case of crustacean product trade. Agribusiness, 30(1), 31-45.
  35. Webb, M., Gibson, J., & Strutt, A. (2018). The impact of diseases on international beef trade: Market switching and persistent effects. Food Policy, 75, 93-108.
  36. Whalley, J. (1998). Why do countries seek regional trade agreements? In The regionalization of the world economy. University of Chicago Press.‏
  37. Wilson, J.S., & Otsuki, T. (2004). To spray or not to spray: pesticides, banana exports, and food safety. Food policy, 29(2), 131-146.‏
  38. World Trade Organization (WTO). (2018). WTO Database. http://rtais.wto.org/UI/publicMaintainRT AHome.aspx.
  39. World Bank. (2005). Global Economic Prospects: Trade, Regionalism, and Development. The International Bank for Reconstruction and Development.
  40. World Bank. (2018). World Bank Database. Retrieved from: https://data.worldbank.org/
  41. Xing, Y. (2012). Processing trade, exchange rates and China's bilateral trade balances. Journal of Asian Economics, 23(5), 540-547.
  42. Yazdani, M., Pirpour, H., & Rahimi, A. (2018). The Effect of Trade Integration on the Efficiency of Iran’s Gas Trade Using the Gravity Model. Journal of Economic Research, 53(4), 989-1018. (In Farsi)