آسیب‌شناسی کیفی توسعه نظام بهره برداری تخصصی کالا در بخش کشاورزی: مورد کشت توتون در استان مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات عملی/ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 مازندران، بهشهر، مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش

چکیده

نظام کشت توتون به عنوان یک نظام تولید کالای تخصصی در استان مازندران رایج است و دستاوردهای برای اشتغال، درآمد، و معیشت روستاییان منطقه دارد. از این‌رو توسعه نظام کشت توتون می‌تواند به پایداری نظام معیشت روستایی کمک نماید. بررسی وضعیت کشت توتون در این استان در سالهای اخیر گویای این واقعیت است که کشت این محصول با چالش‌های متعددی روبرو است که موجب کاهش سطح کشت توتون در استان مازندران شده است. این مطالعه با هدف شناسایی و تحلیل مسایل و مشکلات کشت توتون در استان مازندران و ارایه سازوکارهای مقتضی برای توسعه این نظام تولید انجام شده است. این تحقیق به صورت کیفی و با روش تئوری بنیانی انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها با کمک مصاحبه کیفی نیمه‌ساختارمند صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل توتونکاران استان مازنداران و کارشناسان شرکت دخانیات ایران (موسسه آموزشی تحقیقاتی تیرتاش) بود. یک نمونه نمایا به صورت هدفمند انتخاب شد (42n=). داده‌های گردآوری شده با کدگذاری چند مرحله‌ای، شامل کدهای باز، کدهای محوری و کدهای گزینشی تحلیل شد. بر این اساس بازدارنده‌های توسعه کشت توتون در شش طبقه موضوعی شامل اقتصادی، اجتماعی- ارتباطی، فنی- زیرساختی، سازمانی – نهادی، طبیعی – زراعی و پشتیبانی نامساعد و پیشبرنده‌های توسعه کشت توتون در چهار طبقه موضوعی شامل خدمات حمایتی، سیاستگذاری‌ها و سازماندهی مناسب، تسهیل دسترسی به عوامل تولید و ملاحظات اجتماعی خلاصه شده است. مفهوم‌پردازی پیشبرنده‌ها و بازدارنده‌های به ترسیم دو الگوی مفهومی نمایا برای توسعه کشت توتون در استان مازندران منجر شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Abdollahi, M. (1998). ‎Farming systems: A comparative study and evolution of farming systems in Iran. Deputy of Extension and Farming System, Ministry of Jihad-e-Keshavarsi, Tehran. (In Farsi).
  2. Adrian, J. L. & Green, T. W. (2001). Agricultural cooperative managers and business environment. Journal of Agribusiness, 19 (1): 17-33.
  3. Axinn, G. H. (1998). Guide on alternative extension approaches. Agricultural Education and extension Service, Human Resources, Institutions and Agrarian Reform Division. Rome: FAO.
  4. Azkia, M. & Firozabadi,C. (2008). Social Capital, Land Use Systems, and Peasants Cooperative Production. Journal of Social Sciences Letter, 16(1), 33-98 (In Farsi).
  5. Badri, S. B., Eftekhari, A. R., Salmani, M., & Behmand, D. (2011). The Role of Family Farming System on Sustainable Rural Development (Case Study: Ghir & Karzin County - Fars Province). Human Geography Research Quarterly, 76: 33-48 (In Farsi).
  6. Bawden, R. J. (1996). The Systems Dimension in Farming Systems Research. Journal of Farming Systems Research and Development, 5: 1-18.
  7. Bawden, R. J. (2005). The Hawkesbury Experience: Tales from a Road Less Traveled. In: The Earthscan Reader in Sustainable Agriculture. Jules Pretty (ed). Earthscan, London.
  8. Danashkhaki, M. Karbasi, E. & Afsarpanah, A. (2000). Investigation the situation of the operating systems on agricultural land Razavi. Journal of Agricultural Economics and Development, 29: 184-200 (In Farsi).
  9. Flick, U. (2009). An Introduction to Qualitative Research. SAGE Publications Ltd, 528 p.
  10. Gliessman, S. R. (2010). The Framework for Conversion, in: Gliessman S. R. & Rosemeyer, M. (eds.) The Conversion to Sustainable Agriculture: Principles, Processes, and Practices. Boca Raton, FL: CRC Press/ Taylor & Francis Publishing Group.
  11. Hansen, J. W. (1996). Is Agricultural Sustainability a Useful Concept? Agricultural Systems, 50, 117–143.
  12. Iranian Tobacco Company. (2008). Agriculture Yearbook. Bureau of Agriculture, Iranian Tobacco Company, Tehran, p:8. (In Farsi).
  13. Kemper, E., Stringfield. S., & Teddlie, C. (2003). Mixed methods sampling strategies in social science research. In A. Tashakkori & C. Teddlie (Eds.), Handbook of mixed methods in social & behavioral research (pp. 273-296). Thousand Oaks, CA: Sage.
  14. Kia, N. (1999). An Investigation of causes and factors affecting the cultivation of tobacco in Mazandaran province. M.Sc. thesis, Mazanderan's State Management Training Center, Sari. (In Farsi).
  15. Kor, A., Jafari, M. & Salehi, F. (2010). Study of effective factors in success and efficiency of tobacco growers cooperatives in Mazandaran province. Peper presented at the 3rd Congress on Agricultural and Natural Resources Extension & Education, 2-3 March 2010, Ferdowsi University of Mashhad, Iran (In Farsi).
  16. Kuzel, A. J. (1992). Sampling in qualitative inquiry. In B. F. Crabtree & W. L. Miller (Eds.), Doing qualitative research (pp. 31-44). Newbury Park, CA: Sage.
  17. Leisz, S. L., Thu Ha, N., Bich Yen, N., Thanh Lam, N., & Duc Vien, T. (2005). Developing a methodology for identifying, mapping and potentially monitoring the distribution of general farming system types in Vietnams northern mountain region. Agricultural Systems, 85: 340–363.
  18. Motiei-Langroudi, S. H., Rezvani, M., Faraji Sabokbar, H. A. & Khajeh Shahkouhi, A. (2010). Analysis of Sustainability of Family and Rural Production Cooperative Farming Systems (Case Study: Agh-Ghala Township: Golestan Province). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 41-2(3): 323-333. (In Farsi).
  19. Najafi, GH. & Zahedi, SH. (2005). The issue of sustainability in agriculture. Iranian Journal of Sociology, 2: 73-106 (In Farsi).
  20. Pretty, J.; Morison, J., & Hine, R. (2003). Reducing food poverty by increasing agricultural sustainabiliy in developing countries. Agriculture, Ecosystems and Environment, 95: 217-234.
  21. Rasul, G. & Thapa, G. B. (2003). Sustainability Analysis of Ecological and Conventional Agricultural Systems in Bangladesh, World Development, 31(10): 1721–1741.
  22. Strauss, A. (1987). Qualitative Analysis for Social Scientists, NY: Cambridge Univ. Press.
  23. Struss, A. & Corbin, J. (1990). Basic of Qualitative research, California: Sage Publication.
  24. Taherkhani, M. & Rahmani, D. (2006). Specialization of Cultivation Pattern and Its Role in Rural Development, Case Stady: Strawberry Cultivation in Javarud Region of Marivan. Journal of Spatial Planning (Modares Elom-e-Ensani) 10(1): 81-102 (In Farsi).
  25. Zamani, P. (2011). Agronomy and Curing of Tobacco. Tehran: Beh Andishan press. (In Farsi).
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 47، شماره 4
دی 1395
صفحه 887-899

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار