تحلیل عملکرد زنجیره ارزش گوشت گوسفند در استان لرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی ارزش محصولات دامی و ارایه راهکار افزایش عملکرد علاوه بر کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری در این بخش، منجر به اشتغالزایی، رشد اقتصادی کشاورزی و توسعه روستایی خواهد شد. بنا به درک ضرورت مبحث مذکور، در تحقیق حاضر به ارزیابی و تحلیل عملکرد زنجیره ارزش گوشت گوسفند در سطح استان لرستان پرداخته شد. روش تحقیق از نظر پارادایم کمی و ابزار جمع­آوری داده‌ها پرسشنامه همراه با مصاحبه‌ی ساختارمند بود. نمونه آماری شامل 380 نفر از دامداران سنتی بودند که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از بین حدود 35000 دامدار سنتی دارای دام سبک (گوسفند) در استان لرستان انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها از طریق روش حسابداری-مالی (شاخص تولید ناخالص داخلی و کارایی) و روش توصیفی تجزیه و تحلیل گردیدند. کارایی در بخش قبل تولید 70 درصد و در بخش تولید 47 درصد به دست آمد. تولید ناخالص در بخش فرآوری، 03/550 میلیون ریال در مرحله توزیع و بازاریابی  73/1099 میلیون ریال و در بخش مصرف کننده برابر با 42/933 میلیون ریال محاسبه گردید. عملکرد کلی حلقه فرآوری و حلقه قبل تولید مثبت و عملکرد کلی سه حلقه‌ی تولید، بازاریابی و مصرف‌کننده پایین‌تر از حد متوسط و منفی به­دست آمد. دامدار از شرایط قبل تولید در تهیه خوراک دام از طریق تغذیه دام با استفاده از مرتع و تهیه خوراک دام بیشترین استفاده را می‌برد. با این­حال، در بخش تولید امکان استفاده کافی از منابع مالی و تسهیلات مالی را نداشته، از دسترسی به مواد اولیه رضایت نداشته، و ارتباط مناسبی با سازمان­های درگیر را ندارد. از طرفی، امکان تولید محصولات متنوع در حلقه فرآوری و درآمد حاصل از این بخش عملکرد این حلقه را افزایش داده است. در حلقه بازاریابی و توزیع هزینه‌ی بالای حمل و نقل، عدم تضمین خرید به موقع دام با قیمت مناسب و خرید گوسفند با قیمت پایین‌تر توسط دلالان منجر به کاهش عملکرد اقتصادی حلقه بازاریابی می‌باشد. تاثیرپذیری وضعیت مالی مصرف‌کننده از نظام اقتصادی کنونی و کاهش توان مالی وی در خرید گوشت گوسفند، عملکرد این بخش را کاهش داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. 1.     Amini Shal, S.H., Yazdani, A.R., Chizari, A.H., Alaei Borujeni, P. & Rafiei, H. (2013). Investigate the effect of management factors on production and profitability of industrial dairy cattle breeding farms: the case study of southern Tehran province. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development. 44(1), 67-76. (In Farsi).

    1. Anjaneyulu, S.R., Thomas, R. & Kondaiah, N. (2007). Technologies for value Adedd Buffalo Meat Products-A Review. American Journal of Food Technology, 2(3). 104-114.
    2. Alemayehu, K. (2011). Value chain assessment of beef cattle production and marketing in Ethiopia: Challenges and opportunities of linking smallholder farmers to the markets. Livestock Research for Rural Development, 23(12):1-7.
    3. Ansari Ranani, Gh. & Ghasemi Namaghi, M. (2010). Evaluating knowledge management effect on differentiation competitive strategy creation via organization value chain. Transformation Management Journal, 1(2), 1-20. (In Farsi).
    4. Anvari Rostami, A.A. Tehrani, R & Seraji, H, (2004), Investigating the Relationship between Economic Value Added, Profit Before Interest and Cash Flow of Operating Activities with the Stock Market Value of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange, Accounting Reviews And Auditing, 37, 3-21. (In Farsi).
    5. Api Igbinnosa, M. (2011). Opportunity for Value Chain Development by Improving Beef Processing Practices in Rural Tanzania. Master's Thesis. Superviser: Johan Meinderts. Larenstein University of Applied Sciences. Part of Wageningen University. The Netherlands.
    6. Borhani, H, (2001), performance measurement in iranian commercial banks and its relationship to organizational and financial dimensions. Journal of Banking and Economics, 2, 52-58. (In Farsi).
    7. Chamcham, J., Mirakzadeh, A.A., & Rostami Ghobadi, F. (2021). [Explaining the Effective Factors and Challenges in the Development of the Value Chain of Sheep Meat in Lorestan Province . Journal of Rural Research, 12(2), 404-417. (In Farsi).
    8. Crush, J. & Frayne, B. (2011). Supermarket expansion and the informal food economy in Southern African cities: implications for urban food security. Journal of Southern African Studies, 37(4), 781-807.

    10. Glufke R., G. Sucha H., M., Mendes B., F. & Maiolino M., C. F. (2020). Livestock value chain in transition: Cultivated (cell-based) meat and the need for breakthrough capabilities. Technology in Society, 62, 1-49.

    1. (2009). State of Food and Agriculture (SOFA). Livestock in the balance. FAO, Rome, Italy.
    2. Hosseini, S. S. Abbasifar, A. & Shahbazi, H. .(2008). Market Power Model in Iranian Red Meat Marketing Chain. Agricultural Economics and Development, 6(62), 150-120. (In Farsi).
    3. Kadigi, Reuben M. J., Kadigi, Ibrahim L.., Laswai, Germana H. Kashaigili & Japhet J. (2013). Value chain of indigenous cattle and beef products in Mwanza region, Tanzania: Market access, linkages and opportunities for upgrading. Academia Journal of Agricultural Research, 1(8), 145-155.
    4. Kaplinsky, R., & Morris, M.A.(2000). Handbook for value chain Research. Prepared for the IDRC by the School of Development Studies. University of KwaZulu- Natal.
    5. Lundström, M. (2007). The winner of the expanding meat industry- A study of the power structures within the production chain of beef meat produced in Brazil and consumed in Sweden. Bachelor’s Thesis. Sodertorn University College, School of Life Sciences. Development and International Cooperation.Supervisor: Paulina Rytkönen.
    6. Manavizadeh, N, Rabban I, M, Rezaei, K & Zami, J, (2006), Measuring supply chain performance in four key business classes in Iran. The Second National Conference on Logistics and Supply Chain, November 1985. Tehran, Iran. (In Farsi).
    7. Mirzaei, K & Ahmadpour Borazjani, M, (2016), Effects of irrigation water quotation on cropping pattern andfarmers' gross margin in Amol region , Iran Water Resources Research, 12(3), 166-179. (In Farsi).
    8. Molaei, M & Sani, F, (2017), Evaluating the Impact of Environmental Pollutants on Technical Efficiencies of Dairy Farms Using Stochastic Frontier Analysis, Iranian Agricultural Economics and Development Research (Iranian Agricultural Sciences), 48(1), 35-42. (In Farsi).
    9. Ngarava, S. (2016). Effectiveness of commodity pricing along the pork value chain in zibabwe: a case of Mashonaland central province. MSc. Dissertation, Supervisor: Professor A. Mushunje. University of fort Hare, Dpartment of Agricultural Economic and extension, Faculty of Science and agriculture, South Africa.
    10. Norouj, I.& Saeedi, A. (2005), Review the excellence of the net profit relative to net profits to assess the company's performance. Accounting and Auditing Review, 39, 97-121. (In Farsi).
    11. Ncube, Ph. (2018). The southern African poultry value chain: Corporate strategies, investments and agro-industrial policies, Development Southern Africa, 35(3), 369-387.
    12. Ohadi, N. Ahani, E. & Moradi, E. (2019). Determination of Technical Efficiency in Dairy Farms of Sirjan Using Fuzzy Data Envelopment Analysis Approach.Agricultural Economics Research, 12(3), 237-252.
    13. Pouryousef, , Saghafi, M. & Hemmat Far, M. (2017). Examining Ways to Develop Cooperative Value Chain (Case study: Cooperatives in City of Birjand). Commercial Surveys, 14 (80), 69 - 83. (In Farsi).

    24. Ranaei, V. Pilevar,  Z.  Esfandiari, Ch , Mousavi Khaneghah, A. Dhakal, R, Einar Vargas-Bello-Pérez, E. & Hosseini, H. (2021). Meat Value Chain Losses in Iran.  Food Science of Animal Resources. 41(1), 16–33.

    1. Rezvani M, Sadeghloo T, Farajisabokbar H, & Eftekhri A. (2013). The Analysis and Explanation of the Influential Factors Regarding Milk Marketing Network in Rural Areas Case Study: Khodabandeh Villages, Zanjan Province. Jornal Space Economics and Rural Development, 2 (3), 1-28. (In Farsi).
    2. Shahbazi, H & Hosseini S.S, (2009), An Economic Model of Red Meat Marketing Marginal Behavior in Iran, Iranian Agricultural Economics and Development Research (Iranian Agricultural Sciences), 40(1), 65-74. (In Farsi).
    3. Tabatabaie, , Pezeshki Rad, Gh. R. & Chizari, M. (2012). Adoption of Risk Management by Industrial Dairy Farmers in Tehran Province:The Influencing Determining Factors. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development, .43(1), 135-142. (In Farsi).