تحلیل روند تغییرات توسعه کشاورزی در بین استان‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه نوآوری و تکنولوژی، پژوهشکده مطالعات فناوری‌های نوین، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه نوآوری و تکنولوژی، پژوهشکده مطالعات فناوری‌های نوین، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

4 دانش‌آموخته دکترا توسعه کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.

چکیده

برنامه‌ریزی آمایشی توسعه کشاورزی و تدوین سناریوهای آینده توسعه منطقه­ای در بخش کشاورزی، مستلزم شناخت روند تغییرات در تفاوت­های توسعه کشاورزی بین استان­ها است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تحلیل روند تغییرات توسعه کشاورزی در بین استان­ها انجام شد. به این منظور با تدوین 49 شاخص توسعه کشاورزی و با استفاده از داده­های دو دوره زمانی 1390 و 1398 روند توسعه کشاورزی در 31 استان ارزیابی شد. روش‌شناسی این تحقیق مبتنی بر ترکیب مجموعه­ای از شاخص­های انفرادی در شاخص ترکیبی نهایی مبتنی بر وزن­دهی به روش تحلیل مؤلفه­های اصلی و محاسبه انحراف از مقدار بهینه است. در نهایت، به منظور سطح­بندی استان‌ها از نرم­افزار ArcGIS10.2 استفاده شد. نتایج نشان داد در هر دو دوره 1390 و 1398، استان‌های گیلان، فارس، اصفهان، خراسان رضوی و تهران پنج استان اول بودند، در حالی که در سال 1390، به ترتیب استان‌های سمنان، زنجان، کردستان، هرمزگان و بوشهر و در سال 1398 استان‎های بوشهر، چهارمحال و بختیاری، ایلام، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد در رتبه‌های آخر بودند. همچنین، توسعه کشاورزی در اغلب استان‌ها در سال 1398 نسبت به سال 1390 کمتر بوده است. بر اساس نتایج سطح‌بندی استان‌ها سه سطح توسعه کشاورزی پایین، متوسط و بالا شناسایی شد. بنابراین، لازم است توسعه بخش کشاورزی به‌خصوص در استان‌های با سطح توسعه پایین مورد توجه بیشتر سیاست‌گزاران، برنامه‎ریزان و متولیان توسعه کشور قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. Aazami, M., Ahadnejad Reveshty, M., Tohidloo, S. (2018). Zoning agricultural development of the cities in Hamedan Province. Regional Planning, 8(29), 53-64. (In Farsi)
  2. Abdollahzadeh, G., Kalantari, K., Asadi, A., Fisher, R., & Daneshvar Ameri, Z. (2012). Spatial patterns of agricultural development: application of the composite index approach (A case study of Fars Province). Journal of Agricultural Science and Technology, 14(1), 51-64.
  3. Abdollahzade, G., & Sharifzadeh, A. (2012). Classifying regional development in Iran (Application of Composite Index Approach). Urban-Regional Studies and Research, 4(13), 41-62. (In Farsi)
  4. Abdollahzade, Gh., Kalantari, Kh., Asadi, A., Khajehshakoohi, A. , Sharifzadeh, A. (2013). Zoning of agricultural development in fars province. Quarterly Journal of Human Geography, 5(1), 97-117. (In Farsi)
  5. Assadzadeh, A., Imani, H., Shali, M. (2015). Spatial inequalities associated with the development of agricultural sector in East Azerbaijan Province. Space Economy & Rural Development, 4(12), 41-54. (In Farsi)
  6. Baig, I. A., & Salam, M. A. (2019). Regional disparities in agricultural development: An analysis of micro level. International Journal of Research and Analytical Reviews. 6(1), 1154-1160.
  7. Barghi, H., & Ghanbari, Y., & Hajarian, A. (2011). Analyzing the level of development in districts of Esfahan Province in main agricultural sector indices. Research &Urban Planning, 2(4), 113-128. (In Farsi)
  8. Bhatia, V. K., Rai, S. C. (2004). Evaluation of socio- economic development in small areas. Indian society of agricultural statistics. IASRI Campus, Library Avenue, Pusa, New Delhi, 110, 012.
  9. Hena, S., Jingdong, L., Rehman, A., & Zhang, O. (2019). A comparative analysis of agricultural development and modernization between China and Pakistan. International Journal of Advanced and Applied Sciences, 6(4), 81-94.
  10. Jamshidi, M. (2011). A determination of the levels of agricultural development and regional inequity in Zanjan Province. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 42(1), 67-78. (In Farsi)
  11. Jena, D. (2014). Agricultural development disparities in Odisha: a statistical study. American Review of Mathematics and Statistics, 2(1), 45-53.
  12. Kalantari, K. (2013). Regional planning and development (theories and techniques). Khoshbin Publications. Tehran.
  13. Karami, A., Khosrowjerdi, M., Rastegari, H. (2019). Ranking of agricultural development in Fars province with combine of ANN and GIS. Geography and Development Iranian Journal, 17(56), 195-214. (In Farsi)
  14. Karami, A., Rastegari, H. (2018). Measuring and analyzing agricultural development of Iran using Artificial Neural Network. Regional Planning, 8(30), 15-30. (In Farsi)
  15. Karanisa, T., Amato, A., Richer, R., Abdul Majid, S., Skelhorn, C., & Sayadi, S. (2021). Agricultural Production in Qatar’s Hot Arid Climate. Sustainability, 13(7), 4059.
  16. Lukhmanova, G., Baisholanova, K., Shiganbayeva, N., Abenov, B., Sambetbayeva, A., & Gussenov, B. S. (2019). Innovative development of the agricultural sector of the Republic Of Kazakhstan. Revista Espacios, 40(32), 1-9.
  17. Mousavi, M., Sadigh, H. (2015). Determining the level of agricultural development in Iran. Journal of Rural Development Strategies, 1(4), 55-71. (In Farsi)
  18. Mousavi, S.M. (2019). The flood damaged 38,000 billion rials in Iranian agriculture. Available at https://www.irna.ir/news/83263201 (In Farsi)
  19. Mullayi Hashjin, N., Mullaee Pardeh, S. (2014). Spatial analysis regarding agricultural development in Khuzestan’s counties. Space Economy & Rural Development, 3(8), 19-38.
  20. Norozi, H., Hoseini, S., Ansari, V. (2018). Investigating the effects of macroeconomic variables and support policy on the growth of the agricultural sector in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 49(4), 587-605. (In Farsi)
  21. Patil, B. D (2013). Regional Disparities in levels of agricultural development in Dhule and Nandurbar Districts, India. Research Journal of Agriculture and Forestry Sciences, 1(5). 9-12.
  22. Rohani, H., Ghorbani, M., Kohansal, M. (2021). Analysis of the effective factors on dimensions of sustainable agricultural development in Khorasan Razavi province, using seemingly unrelated regression equations. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 52(1), 33-52. (In Farsi)
  23. Rumanovská, Ľ., Lazíková, Z., Lazíková, J., & Takáč, I. (2021). Regional disparities in Slovak agriculture. Scientific Papers: Management, Economic Engineering in Agriculture & Rural Development, 21(1), 675-686.
  24. Saeidirad, M., Esfaram, Y., Karami, F., Ghourchi, M. (2020). Geographical gap analysis of agricultural development indicators in Lorestan Province. Journal of Geographical Studies of Mountainous Areas, 1(1), 31-44. (In Farsi)
  25. Salimi, G., Mansouri, M. (2013). Measurement and comparison of level of agricultural development in rural areas of West Azerbaijan Province from 2001 to 2009. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 44(2), 235-244. (In Farsi)
  26. Shakeri Bostan abad, R., Salehi Komroudi, M. (2020). Factors affecting the growth of iran's agricultural sector: applying the bayesian model averaging approach. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 51(3), 451-467. (In Farsi)
  27. Tavakkoli, J. (2014). Assessment development level of agriculture in Iran's provinces utilizing factor analysis and numerical taxonomy. Geography and Sustainability of Environment, 4(3), 1-12. (In Farsi)
  28. Xu, X., Hou, L., Lin, H., Liu, W. (2006). Zoning of sustainable agricultural development in China. Agricultural Systems, 87(1), 38–62
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 53، شماره 3
مهر 1401
صفحه 723-737

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار