بررسی تأثیر اسکان بر معیشت پایدار عشایر در شهرستان سمیرم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستائی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

3 کارشناس، اداره امور عشایر شهرستان سمیرم، سمیرم، ایران

چکیده

یکی از راهبردهایی متنوع­سازی معیشت در جامعه عشایری، اسکان عشایر و ایجاد سکونتگاه­های دائمی عشایر بوده است، در حالی که تاکنون ارزیابی دقیقی از تأثیر آن بر معیشت پایدار خانوارهای عشایری انجام‌ نشده است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر اسکان بر معیشت پایدار عشایر در شهرستان سمیرم بود. طرح تحقیق حاضر شبه­آزمایشی و بر مبنای راهبرد پیمایشی به انجام رسید. جامعه آماری شامل عشایر اسکان‌یافته (تعداد 350 خانوار) و کوچ‌رو (تعداد 4845 خانوار) بود. از طریق فرمول کوکران از هر گروه 150 نفر به عنوان نمونه‌های تحقیق انتخاب شدند. روش نمونه­گیری در این تحقیق از نوع تصادفی طبقه­ای با انتساب متناسب در درون دو کانون اسکان و پنج طایفه عشایری بود. نتایج نشان داد تفاوت معنی‌داری بین دو گروه خانوارهای اسکان‌یافته و کوچرو در خصوص سرمایه‌های فیزیکی، طبیعی و مالی و کل دارایی معیشتی وجود دارد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد که مهمترین راهبردهای معیشتی برای عشایر اسکان یافته کسب درآمد از فعالیت‌های کارگری، رانندگی و کشاورزی و برای عشایر کوچرو کسب درآمد از فروش دام زنده و محصولات دامی است. ارزیابی روندهای آسیب‌پذیری نشان داد که مواردی از قبیل افزایش فرصت کاری درآمدزا، افزایش سطح درآمد و قدرت خرید خانوار اهمیت بیشتری در کاهش آسیب­پذیری عشایر کوچرو داشته­اند. همچنین مواردی مانند افزایش ساخت و ساز و آبادانی، امنیت در محل و انسجام و همبستگی بین خانواده­ها اهمیت بیشتری در کاهش آسیب­پذیری عشایر اسکان‌یافته داشته­اند. به علاوه مواردی مانند تورم و گرانی و تغییرات قیمت گوشت اهمیت بیشتری در افزایش آسیب‌پذیری برای هر دو گروه داشته است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Bebbington, A. (1999). Capitals and capabilities: a framework for analyzing peasant viability, rural livelihoods and poverty. World development. 27: 2021-2044.
  2. Chambers, R. and Conway, G. R. (1992). Sustainable Rural Livelihoods: Practical concepts for the 21st century. IDS Discussion Paper No. 296.
  3. (2005). Sustainable Livelihoods Approach Guidelines, Partners in Rural Development, Chapel, Ottawa, Canada.
  4. Dehghani, A., Sydayei, E. & Shafaghi, C. (2012) Assessing and investigating the quality of life indices in settlement sites of nomads, case study, Fars and Isfahan provinces, The Applied Research of Geographic Sciences, 12 (9): 96-77.
  5. (1999). Sustainable livelihoods guidance sheets, UK DFID Department for International Development: London. Available at: www. Livelihoods. Org/info/info_guidancesheets. Html (accessed 05 April 2007).
  6. Ebrahim, M, H. (1984). Nomadism, settlement and development. Habitat International, 8: 125-141.
  7. Eddins, E, A. (2013). A sustainable livelihoods approach to volunteer tourism: The roles of the host community and an Alternative Break Program in Achiote, Panama, Colorado State University.
  8. Ellis, F. (2000). Rural livelihoods and diversity in developing countries. Oxford university press. Countries: evidence and policy implications. 40.
  9. Fan, J., Liang, Y., Tao, A., Sheng, K., Ma, H-L., Xu, Y., Wang, C.S., and Sun, W. (2011). Energy policies for sustainable livelihoods and sustainable development of poor areas in China, Energy policy. 39:1200-1212.
  10. Fang, Y. P., Fan, J., Shen, M. Y., and Song, M. Q. (2014). Sensitivity of livelihood strategy to livelihood capital in mountain areas: Empirical analysis based on different settlements in the upper reaches of the Minjiang River, China. Ecological indicators, 38: 225-235.
  11. Ghazali, S. & Zibaei, M. (2017). Factors affecting the chose of livelihood Strategies by nomad households in Fars Province. Agriculutral Economics, 11 (4): 80-63.
  12. Horsley, J., Prout, S., Tonts, M., and Ali, S. H. (2015). Sustainable livelihoods and indicators for regional development in mining economies. The Extractive Industries and Society, 2: 368-380.
  13. Iravani, M.R. (2005). Measuring the tendency of nomad households regarding resettlement and existing problems of case study in Arab tribes Jrqoyeh, cooperation. Tavon, 165: 70-62.
  14. Jomepour, M. & Ahmadi, S. (2011). The impact of tourism on sustainable rural livelihood (Case Study: Baraghan village, city Savojbolagh). Rural Researches, 2 (1): 63-33.
  15. Kalantari, K. (2012). Quantitative models in planning (regional, urban and rural). Saba Cultural Publications. Tehran, 356 p.
  16. Koeberlein, M. (2003). Living from waste: livelihood of the actors involved in Delhi’s recycling economy, Saarbrucken (Germany): Verlag fur Entwicklungspolitik.
  17. Mahdavi, M., Rezaei, P. & Khani, F. (2008). Measuring settled nomad attitudes toward settlement in Chaharmahal and Bakhtiari Province. Journal of Rural Development, 12 (3):162-137.
  18. Mahdi, G., Shivakoti, G. and Schmidt-Vogt, D. (2009). Livelihood Change and Livelihood Sustainability in the Uplands of Lembang Subwatershed, West Sumatra, Indonesia, in a Changing Natural Resource Management Context. Environmental Management, (43): 84-99.
  19. Motee-Langrodi, H., Qadiri-Masoum, M., Rezvani, M. R., Nazari, A. & Sahneh, B. (2011). The impact of emigrations return to rural areas on livelihoods of residents (Case study: Aqqal County). Human Geography, 78: 67-83.
  20. Nejati, B., Hajipour, M., Mechanici, J., Masynaeinejat, M.T. & Ebrahimi, M.E. (2013). Settlement and socio-economic evolution of nomad community: Avaz site of Darmian County. Cultural-Social Studies of Khorasan, 25: 144-125.
  21. Otieno, J, R. (2009). Turkana livelihood strategies and adaptation to drought in Kenya. A PhD thesis, Victoria University of Wellington.‏ 7-18.
  22. Rashdnasb, K. & Ahmadvand, M. (2018). Explaining the strategies of of nomad livelihood improvement in Gachsaran County. Journal of Rural Development Strategies, 5 (1): 85-67.
  23. Rezvani, M.R., & Derikvand, M. (2007). Investigating and evaluating settlement sites of nomads (impacts and outcomes) case study Camery site of Azna County. Jihad, 279: 151-133.
  24. Riahi, V., Moradi, M., Nazari, M., & Sadeghi, M. (2013). Comparative study of the economic structure of the tribes in Qasr-e Shirin and Saveh County. Geographical Vision (Human Studies), 8 (22): 58-48.
  25. Serrat, O. (2008). The sustainable livelihoods approach, Asian development bank. International publications key workplace documents.
  26. Shakur, A., Tabibi, H.R., Bagherzadeh, M.S., & Vahedpour, G. (2013). Measuring socio-economic factors affecting on the nomads settlement in Fars province. Journal of Regional Planning, 3 (9): 1-11.
  27. Shateri, M. & Hajjipour, M. (2011). The socio-economic effects settlement schemes on the nomadic communities: a case study Nazdsht Sarbishe town in South Khorasan province. Journal of Human Geography, 3 (2): 29-17.
  28. Shateri, M. & Sadeghi, H. (2012). Analysis of socio-economic effects of spontaneous settlement of nomads, case study: the tribes of Dehdez district of Ize city in Khuzestan province. Journal Spatial Planning, 2 (2): 128-105.
  29. Shen, F. (2009). Tourism and the sustainable livelihoods approach: application within the Chinese context, Lincoln University.
  30. Soltani, A., Angelsen, A., Eid, T., Naieni, M. S. N. and Shamekhi, T. (2012). Poverty, sustainability, and household livelihood strategies in Zagros, Iran. Ecological Economics, 79: 60-70.
  31. Statistical Center of Iran. (2008). Census nomads in 2008, Tehran: Iran Statistics Center.
  32. Steinmann, H, S. (2002). Gender, pastoralism, and intensification: changing environmental resource use in morocco. Middle Eastern Natural Environments, 3: 107-81.
  33. Sydzadeh, H. & Rezaei, J. (2013). Factors affecting income on settled nomads in Ilam province. Journal of Rural & Development, 16 (4): 162-143.
  34. Tahmasebi, S., Badri, S. Ali. & Razvani, M. R. (2015), Trend of livelihood-biomedical changes in nomadic ecosystems with an environmental sustainability approach (Case study: Farsimadan tribal, Fars province). Geography and Environmental Sustainability, 17: 86-65.
  35. Tang, Q., Bennett, S. J., Xu, Y., and Li, Y. (2013). Agricultural practices and sustainable livelihoods: Rural transformation within the Loess Plateau, China. Applied Geography, 41:15-23.
  36. Thieme, S. (2006). Social networks and migration: Far West Nepalese labour migrants in Delhi, LIT Verlag Münster. p. department of geography, University of Zurich, winter 190, 8057 Zurich, Switzerland.
  37. Timalsina, K, P. (2007). Rural urban migration and livelihood in the informal sector: A study of street vendors of Kathmandu Metropolitan City, Nepal. Norwegian university of Science and Technology (NTNU).
  38. Udayakumara, E. P. N. and Shrestha, R. P. (2011). Assessing livelihood for improvement: Samanalawewa reservoir environs, Sri Lanka. International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 18(4): 366-376.
  39. Yan, J, Z., Wu, Y, Y., Zhang, Y, L., Zhou, S, B. & Shi, Y, L. (2009). Livelihood diversification of peasants and nomads of eastern transect in Tibetan Plateau. Acta Geographica Sinica, 64(2): 221-233.‏
  40. Yan, J. & Zhang, Y. (2011). Livelihood vulnerability assessment of farmers and nomads in eastern ecotone of Tibetan Plateau, In AGU Fall Meeting Abstracts: 31-32.
  41. Ziaei, M., Faghihi, A., Jomehpour, M., & Shekari, F. (2017). Developing a framework for the resilience of the Nomads (Case Study: Qashqai tribe. Iranian Journal of Management Science, 12 (47): 73-51.
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 53، شماره 4
دی 1401
صفحه 919-934

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار