ادراک زنان روستایی از نوسانات اقلیمی و نحوه سازگاری با آن‌ها: کاربرد نظریه داده بنیان (مورد مطالعه استان فارس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استاد، بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

زنان و مردان تغییر اقلیمی را به طرق مختلف تجربه می­کنند، چرا که نقش­ها، مسئولیت­ها، و هویت­های متمایزی از نظر اجتماعی دارند که منجر به انتخاب راهبرد­های مقابله­ای و واکنش­های مختلف می­گردند. زنان روستایی به دلیل وابستگی زیاد به منابع­طبیعی در برابر اثرات تغییرات اقلیمی آسیب­پذیر هستند. هدف این پژوهش، واکاوی درک زنان روستایی استان فارس نسب به نوسانات اقلیمی بوده است. این پژوهش از نوع کیفی و بر مبنای نظریه داده­بنیان انجام گرفته است. برای جمع­آوری داده­ها از شش گروه متمرکز در چهار اقلیم سرد، معتدل، گرم و خیلی گرم استان فارس که خشکسالی‌های خفیف، متوسط یا شدید را تجربه کرده بودند، استفاده شد. مضامین و مفاهیم مورد واکاوی قرار گرفت. با توجه به نتایج، مدل پارادایمی سازگاری زنان روستایی با نوسانات اقلیمی ترسیم گردید. نتایج نشان دادند که فعالیت­های انسانی در به وجود آمدن نوسانات اقلیم تاثیرگذار بوده‏اند. نوع و تنوع معیشت خانوار، نقش­ها و مسئولیت­های زنان از جمله‎ شرایط زمینه‎ای بودند که باعث محدودیت آن­ها در بکارگیری راهبردهای سازگاری می‎شدند. همچنین، فقدان بازارهای فروش، کاهش قدرت خرید مردم روستا، غیرقابل پیش‏بینی بودن سیاست­های صادرات و واردات دولت در محصولات کشاورزی، افزایش تورم و گرانی نهاده­ها و در نتیجه، کاهش قدرت سرمایه­گذاری آنان نیز از جمله‎ شرایط مداخله­گر در مدل پارادایمی توسعه داده شده بودند. 

کلیدواژه‌ها


  1. Ansari, M. A., Joshi, S. & Raghuvanshi, R. (2018). Understanding farmers’ perceptions about climate change: a study in a North Indian State. Advances in Agriculture and Environmental Science, 1(2), 85-89.
  2. de Koff, J. P. & Broyles, T. W. (2019). Extension agents’ perceptions of climate change and training needs. Natural sciences education, 48(1), 1-9.
  3. Duguma, L. A., Wambugu, S. W., Minang, P. A., & van Noordwijk, M. (2014). A systematic analysis of enabling conditions for synergy between climate change mitigation and adaptation measures in developing countries. Environmental Science & Policy, 42, 138-148.
  4. Fadina, A. M. R., & Barjolle, D. (2018). Farmers’ adaptation strategies to climate change and their implications in the Zou Department of South Benin. Environments,5(1), 15.
  5. Falaki, A. A., Akangbe, J. A., & Ayinde, O. E. (2013). Analysis of climate change and rural farmers’ perception in North Central Nigeria. Journal of Human Ecology, 43(2), 133-140.
  6. FAO (2018). Climate smart agriculture sourcebook. The role of gender in Climate-Smart Agriculture. Rertieved 7, 2021, form http://www.fao.org/climate-smart-agriculture-sourcebook/
  7. Food and Agricultural organization (FAO) (2008). Climate change adaptation and mitigation in the food and agriculture sector, FAO, Rome, Italy.
  8. Ganesh, B. A. N. I. Y. A. (2021). The pPerception of farmers on climate change and existing adaptation practices in Myagdi district of Nepal(Doctoral dissertation, Ritsumeikan Asia Pacific University).
  9. Habtezion, S. (2016). Overview of linkages between gender and climate change. Policy Brief. United Nations Development Programme, New York, 20.
  10. Hokmizadeh, F. (2016). Semantic network development model for identifying IT challenges by qualitative content analysis method, 1st Conference in Challenges of Information Technology Management, 4 January, Tehran University. (In Farsi)
  11. Hoseini, S., Nazari, M., & Araghinejad, S. (2013). Investigating the impacts of climate on agricultural sector with emphasis on the role of adaptation strategies in this sector. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 44(1), 1-6. (In Farsi)
  12. (2007). Climate Change 2007: Mitigation of climate change, Bangkok.
  13. Iran Meteorological Organization (2018). Percentage of drought affected area based on SPEI index for ten years until the end of October 2018. Accessible Retrieved fromhttp://ndc.irimo.ir/far/wd/4894-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3.html
  14. Kahsay, H. T., Guta, D. D., Birhanu, B. S., & Gidey, T. G. (2019). Farmers’ perceptions of climate change trends and adaptation strategies in semiarid highlands of Eastern Tigray, Northern Ethiopia. Advances in Meteorology, 4(22), 112-125.
  15. Kronik, J., & Verner, D. (2010). Indigenous peoples and climate change in Latin America and the Caribbean. Washington: World Bank.
  16. Kuivanen, K., Alvarez, S., & Langeveld, C. A. (2015). Climate change in southern Africa: Farmers’ perceptions and responses. Wageningen UR.
  17. Kusumasari, B. (2015). Women adaptive capacity in post disaster recovery in Indonesia. Asian Social Science, 11(12), 281, 295.
  18. Mbow, C., Smith, P., Skole, D., Duguma, L., & Bustamante, M. (2014). Achieving mitigation and adaptation to climate change through sustainable agroforestry practices in Africa. Current Opinion in Environmental Sustainability, 6, 8-14.
  19. Mendoza, M. E., Naret, H., Ballaran Jr, V., & Arias, J. K. (2014). Assessing vulnerability to climate change impacts in Cambodia, the Philippines and Vietnam: An analysis at the commune and household level. Journal of Environmental Science and Management, 17(2), 284-297.
  20. Ncube, M., Madubula, N., Ngwenya, H., Mthunzi, T., Madzivhandila, T., Zinyengere, N., ... & Francis, J. (2016). Climate change, household vulnerability and smart agriculture: The case of two South African provinces. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 8(2), 1-14.
  21. Ndaki, P.M., (2014). Climate change adaptation for smallholder farmers in rural communities: the case of Mkomazi sub-catchment, Tanzani. Doctoral dissertation, Department of Sociology, University of Oldenburg.
  22. NDamani, F. (2016). Climate change perceptions and adaptation in agriculture: a study of rural Ghana modulation. Doctoral dissertation, Agricultural College, Kochi University of Technology.
  23. Parvizi, S., Adib Haj Bagheri, M. & Salsali, M. (2007). Qualitative research methods. Boshra publication. (In Farsi)
  24. Pettengell, C. (2010). Climate change adaptation.Oxfam, London.
  25. Soleymani Nejad, S., Dourandish, A., Sabouhi, M., & Banayan Aval, M. (2019). The effects of climate change on cropping pattern (Case study: Mashhad Plain). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 50(2), 249-263.( In Farsi)
  26. Tripathi, A. & Mishra, A. K. (2017). Knowledge and passive adaptation to climate change: an example from Indian farmers, Climate Risk Management, 16,195–207.
  27. UNDP (2014). Human Development Report 2014 Sustaining Human Progress: Reducing Vulnerabilities and Building Resilience, 2014. New York: UNDP.
  28. World Bank. (2002). Social protection sector strategy: From safety net to springboard, World Bank Group, Washington, DC, USA.
  29. Yazdanpanah, M., Forouzani, M., & Zobeidi, T. (2017). Determining the factors influencing on farmers’ adaptation behaviors in dealing with climate change and global warming: A case study in Bavi Township, Khuzestan. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 48(1), 137-147. (In Farsi)