تعیین کننده های تمایل به مهاجرت خانوارهای روستایی حوضه آبریز دریاچه ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 دانشیار گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

3 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

خشکسالی به­عنوان یک شوک طبیعی به‌صورت بالقوه می­تواند معیشت و رفاه خانوارهای روستایی را تهدید کند و منجر به مهاجرت آنها شود. علاوه بر خشکسالی، تداوم خشکی احتمالی دریاچه ارومیه نیز این پدیده را تشدید خواهد کرد. ازاین‌رو، مطالعه توصیفی - همبستگی حاضر با هدف کلی شناسایی عوامل مؤثر در تمایل به مهاجرت خانوارهای روستایی حوضه آبریز دریاچه ارومیه انجام شد. جامعه آماری کلیه خانوارهای روستایی استان­های آذربایجان شرقی و غربی بودند که 495 نفر از آن­ها به صورت نمونه­گیری چندمرحله­ای تصادفی به­عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه­ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط اساتید دانشگاه زنجان و پژوهشگاه مطالعات دریاچه ارومیه تأیید شد و پایایی آن نیز از طریق انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بزرگ‌تر از 7/0 برای شاخص‌های ترکیبی به­دست آمد. نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد، تمایل به مهاجرت کاری مردان مهم‌ترین عامل مؤثر در تمایل به مهاجرت خانوارها بوده است. داشتن منزل در شهر، درک ریسک اثرات خشک شدن دریاچه بر زندگی خانوار، درصد سهم کشاورزی از درآمد خانوار از دیگر عوامل مؤثر بر مهاجرت خانوارها بودند. درک ریسک اثرات خشک شدن دریاچه بر زندگی خانوار، درصد سهم کشاورزی از درآمد خانوار، سطح سرمایه اجتماعی، نگرش به خشکسالی و مدیریت آن نیز از عوامل مؤثر بر تمایل مردان به مهاجرت کاری بود. نظر به نقش مهم کسب درآمد و اشتغال مردان خانوار، سیاست‌گزاری صحیح دولت در اشتغال‌زایی روستاییان و راه‌اندازی کسب‌وکارهای غیر کشاورزی نقش مهمی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان منطقه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Abadi, B. (2019). How agriculture contributes to reviving the endangered ecosystem of Lake Urmia? The case of agricultural systems in northwestern Iran. Journal of environmental management, 236: 54-67.
  2. Aldunce, P., Araya, D., Sapiain, R., Ramos, I., Lillo, G., Urquiza, A., & Garreaud, R. (2017). Local perception of drought impacts in a changing climate: The mega-drought in central Chile. Sustainability, 9(11):2-15.
  3. Alibeigi, A., Papzan, A., & Darezereshki, M. (2009). Reasons for and Methods to Reduce Rural Youth's Tendency Towards Migration in Kermanshah Township. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 40(1): 39-49. (In Farsi).
  4. Amintojjar, H., Shekari, G. A., & Zabihi, M. R. (2015). The effect of social capital on organizational citizenship behavior: A case study of employees in Mashhad Municipality. International Journal of Organizational Leadership, 4(1): 144-153.‏
  5. Arser, Zh. And Mohammadi, Y. 2014. The role of information technology in knowledge management in organizations. National Electronic Conference on New Achievements in Management and Accounting. Payame Noor University, West of Tehran. (In Farsi).
  6. Asna Ashari, F. A. (2018). Welfare Effects of Alternative Irrigation Water Prices on Farm Households: A Case Study of Lake Urmia Basin, Iran. Doctoral dissertation, Ruhr-University Bochum, Germany.
  7. Ashtab, A., Sharifzadeh, M. (2017). Vulnerability of farmers' livelihood due to drought: a case study of Helmand city. Agricultural Extension and Education Sciences, 13 (1): 88-75. (In Farsi).
  8. Beals, R. E. (1987). The migration in rural sector and peripheral capitalism. Development Studies Bulletin, 6 (3): 56 – 65.
  9. Bjarnason, T., & Thorlindsson, T. (2006). Should I stay or should I go? Migration expectations among youth in Icelandic fishing and farming communities. Journal of Rural Studies, 22(3): 290-300.
  10. Boazar, M., Yazdanpanah, M., & Abdeshahi, A. (2019). Response to water crisis: How do Iranian farmers think about and intent in relation to switching from rice to less water-dependent crops? Journal of Hydrology, 570: 523-530. (In Farsi).
  11. Fotouhabadi, L., & Zamani, Gh. (2018). Factors affecting farmers' willingness to migrate in drought conditions. Iranian Agricultural Extension and Education Sciences, 14 (2): 247-235. (In Farsi).
  12. Gray, C., & Mueller, V. (2011). Drought and Human Migration in Rural Ethiopia. World dvelopment, 40(1): 134-145.‏
  13. Habibpoor Gatabi, K., & Safari Shali, R. (2012). Comprehensive manual for using SPSS in survey researches (qualitative data analysis). Thinkers Publications. (In Farsi).
  14. Hermans, K., & Garbe, L. (2019). Droughts, livelihoods, and human migration in northern Ethiopia. Regional Environmental Change, 19(4): 1101-1111.‏
  15. Hoseinpour, M., Fakheri Fard, A., & Naghili, R. (2010). Death of Urmia Lake, a silent disaster investigating causes, results and solutions of Urmia Lake drying. Paper presented at the 1st International Applied Geological Congress, Department of Geology, Islamic Azad University, Islamic Azad University-Mashad Branch, Iran.
  16. Khatir, A., Rezaei Moghadam, K., & Zamani, Gh. (2016). Factors affecting the migration intention of rural youth members and non-members of agricultural cooperatives in Marvdasht. Agricultural Extension and Education Sciences, 12 (2): 35-19. (In Farsi).
  17. Kiem, A. S., & Austin, E. K. (2013). Drought and the future of rural communities: opportunities and challenges for climate change adaptation in regional Victoria, Australia. Global Environmental Change, 23(5): 1307-1316.
  18. Koubi, V., Stoll, S., & Spilker, G. (2016). Perceptions of environmental change and migration decisions. Climatic change, 138(3-4): 439-451.
  19. Kustepeli, Y., Gulcan, Y., Yercan, M., & Yıldırım, B. (2020). The role of agricultural development cooperatives in establishing social capital. The Annals of Regional Science, 9(1):1-24.
  20. Lingam, L. (2016). Household Livelihood Strategies. The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies. https://doi.org/10.1002/9781118663219.wbegss141, ‏ 1-4.
  21. Mallick, B. (2019). The nexus between socio-ecological system, livelihood resilience & migration decisions: Empirical evidence from Bangladesh. Sustainability, 11(12): 3332.‏
  22. Mohammadzade, Sh., Sedighi, H., Pezeshki Rad, Gh., Makhdom, M., & Sharifi Kia, M. (2015). Analyzing the impacts of changing agronomic land use to orchard from the viewpoint of orchardist in the west of Urmia lake basin. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 45(4): 775-785. (In Farsi).
  23. Mousavi, M. (2002). Rural migrations and influencing factors. Tehran: Ministry of Jehade Sazandegi. (In Farsi).
  24. Neumann, K., & Hilderink, H. (2015). Opportunities and challenges for investigating the environment-migration nexus. Human Ecology, 43(2):309–322.
  25. Ramazanian, M. (2007). Depopulation in agricultural sector of Iran, Journal of Agricultural Economic and Development, 36: 207-235. (In Farsi).
  26. Salimi, J., Maknoon, R., & Meijerink, S. (2019). Designing Institutions for Watershed Management: A Case Study of the Urmia Lake Restoration National Committee. Water Alternatives, 12(2): 609-635.
  27. Shams, A., Vedadi, A., & Ahmadi, Z. (1394). Assessing the attitude of Asadabad farmers towards sustainable agriculture and its relationship with the consumption of chemical inputs by them. Agricultural Extension and Education Sciences, 11 (1): 197-210. (In Farsi).
  28. Sina, D., Chang-Richards, A. Y., Wilkinson, S., & Potangaroa, R. (2019). What does the future hold for relocated communities post-disaster? Factors affecting livelihood resilience. International journal of disaster risk reduction, 34: 173-183.
  29. Sozbilir, F. (2018). The interaction between social capital, creativity and efficiency in organizations. Thinking Skills and Creativity, 27(1): 92-100.‏
  30. Statistics Center of Iran. (2016). Population and Housing Census Results, Population and Household of the Country by Province and Sub-province (Shahrestan). https://www.amar.org.ir/english/Population-and-Housing-Censuses. (In Farsi).
  31. Sulemana, I., & James Jr, H. S. (2014). Farmer identity, ethical attitudes and environmental practices. Ecological Economics, 98(1): 49-61.
  32. Urquijo, J., & De Stefano, L. (2016). Perception of drought and local responses by farmers: a perspective from the Jucar River Basin, Spain. Water resources management, 30(2): 577-591.
  33. Wiederkehr, C., Beckmann M., & Hermans, K. (2018) Environmental change, adaptation strategies and the relevance of migration in Sub-Saharan drylands. Environmental Research Letters, 13(11):2-18. https://doi.org/10.1088/1748-9326/aae6de.
  34. Yadollahi Farsi, J., Torkashvand, Z., & Rashidi, N. (2012). An Evaluation of the Portfolio Entrepreneurship's Role in Reducing Rural Migration. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 43(3): 353-362. (In Farsi).
  35. Yaghoubi, J., Hamidi, K., & Masoumi, L. (2015). Assessing the attitude of farmers in Zanjanrood bassin towards drought and its management. Agricultural Extension and Education Research, 32 (4): 113-27. (In Farsi).
  36. Zampaligré, N., Dossa, L. H., & Schlecht, E. (2014). Climate change and variability: perception and adaptation strategies of pastoralists and agro-pastoralists across different zones of Burkina Faso. Regional Environmental Change, 14(2): 769-783.
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 53، شماره 2
تیر 1401
صفحه 367-383

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار