بررسی رفتار عاملان بازار میوه در واکنش به تغییرات قیمت سطوح مختلف زنجیره عرضه در شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار اقتصاد کشاورزی، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

بررسی رفتار عاملان بازار در تعیین قیمت­های بالاتر از سطح رقابتی، قدرت چانه­زنی در کسب سودهای اقتصادی بیشتر را مشخص کرده و منجر به قدرت بازاری آنان می‌شود. این موضوع، بویژه از جنبه­ی برابری در سیاست‌های قیمت­گذاری محصولات کشاورزی برای سیاست­گذاران حائز اهمیت است. مصرف میوه نقش مهمی در تنوع رژیم غذایی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارد. با وجود سهم به سزای این محصولات در تولیدات باغی از یک سو و همچنین نقش بی‎‌بدیل آن‌ها در تامین امنیت غذایی خانوار ضرورت دارد، قدرت بازاری بازیگران زنجیره عرضه تحلیل شود. بنابراین، هدف مطالعه حاضر بررسی رفتار عاملان بازار میوه در هریک از حلقه­های زنجیره عرضه با استفاده از داده‌های هفتگی در دوره زمانی 95-1390، در شهر تهران است. یافته‌های پژوهش نشان داد، که قدرت بازاری عمده­فروش در تمامی محصولات به جز سیب و هندوانه از خرده­فروش بیشتر است و عمده­فروش در کل زنجیره بازاریابی بر سایر سطوح تسلط دارد. نتایج همچنین حاکی از رفتار رقابتی در بازار تمامی میوه­ها به جز پرتقال بود و نهایتا واکنش متفاوت عاملان بازار به تغییرات نسبی قیمت­ها در سطوح مختلف زنجیره عرضه مشاهده شد. بنابراین توصیه می­شود، برنامه­ریزان در تدوین سیاست‌های بازار به تعدیل رفتار عاملان بازار در برابر تغییرات نسبی قیمت­ها در سطوح مختلف زنجیره عرضه اهتمام ورزند.

کلیدواژه‌ها


  1. Ahmadi, m. 2014 . Estimating and studying the effects of market power and price risk on watermelon product marketing margins (Case study: Nourabad Mamasani city), MSc in Agricultural Economics, Sistan and Baluchestan University. .(In Farsi)
  2. Abdolahi, M. 2010. Calculating the degree of monopoly in Iran's domestic pistachio market. Economics and agricultural development,24(3), 335-345. .(In Farsi)
  3. Alizade, Z. & Hosseini, S. & Chizari,A. 2012. Price Asymmetry in Iran Tea Import Market. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research.43(2), 183-191. (In Farsi).
  4. Beatriz,V. & Bruno,B. 2017. About farmers’ bargaining power within the new CAP.5(16) 1-13.
  5. Bunte, F. 2006. Pricing and performance in Agri-food supply chain. C.J.M. Ondersteijn, J.H.M. Wijnands, R.B.M. Huirne and O. van Kooten (eds.), Quantifying the agri-food supply chain, 37-45.
  6. Çakır , M., & Nolan , J.  (2015). Revisiting concentration in food and agricultural supply chains: The welfare implications of market power in a complementary input sector. Journal of Agricultural and Resource Economics, 40, 203–219.
  7. Chaturvedi A., and Bandyopadhyay S. 2001. Establishing a framework for analyzing market    power in electronic commerce: An empirical study.
  8. Epifani, P., & Gancia, G. (2011). Trade, markup heterogeneity and misallocations. Journal of International Economics, 83(1), 1-13.‏
  9. Elzinga, K.G., Mills, D.E., 2011. The Lerner Index of Monopoly Power: Origins and
    Uses. American Economic Review, 101(3): 558-64.
  10. Felis, A., & Garrido. A. (2015). Market Power Dynamics and Price Volatility in Markets of Fresh Fruits and Vegetables. Working Paper No 7, ULYSSES “Understanding and coping with food markets voLatilitY towards more Stable World and EU food SystEmS. Available at: http://www.fp7-ulysses.eu/.
  11. Ghahramanzade, M. & Yavari, F. & Dashti, Gh. 2015. Vertical Price Transfer and Nonlinear Price Adjustments in the Beef Market (Case Study: East Azarbaijan Province), Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research. 46(1), 13-20. (In Farsi).
  12. Ghanbarloozade, A & Soheili, J. 2015.  Land use and planning survey in fruit and vegetable market (case study; Karaj fruit and vegetable market). First National Conference on Tourism, Geography and Clean Environment. 1-20 . .(In Farsi)
  13. Statistical year book, ministry of Jehad-e-Agriculture. 2017. Volume Three (Garden Products). 2017. .(In Farsi)
  14. Khosravani, F. & Pezeshkirad, GH. & Farhadian, H. 2018. Investigation of Consumer Shopping Behavior in Agricultural Waste Reduction (Case Study: Tehran Fruit and Vegetable Squares). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 49(1), 75-92. (In Farsi)
  15. Lerner, A. P. (1934). The Concept of Monopoly and the Measurement of Monopoly Power. The Review of Economic Studies, 1, 157-175.
  16. Mansourzade, A. 2016. Investigation of Market Power in Apple Tree Product Chain (Case Study: Semirom City, Isfahan), MSc in Agricultural Economics, Tehran Payam Noor University, Tehran. .(In Farsi)
  17. Mehdipour, A. & Sadrolashrafi, M. & Karbasi, A. 2005. Market survey of potato crop in Iran. Agricultural Sciences, Eleventh Year No. 3.(In Farsi)
  18. Mohamadipour, R. & Shahnooshi, N. & Dourandish, A. & Abolhasani, L. 2015. Comparative Study of Retail Margin and Performance of Municipal and Urban Fruit and Vegetable Markets (Mashhad Case Study). Agricultural Economics and Development. 23(89), 155-184. .(In Farsi)
  19. Motta, M. (2004). Competition Policy. Theory and Practice. Cambridge University Press.
  20. Perloff, J., Karp, L.S., Golan, A. (2007), Estimating Market Power and Strategies. Cambridge:                                                                                                                          Cambridge University Press.
  21. Renani, m. 2004. Market or non-market. Investigating the Institutional Barriers to the Efficiency of Market Economic System in Iranian Economy, Planning and Budget Organization Publications, Social Economic Evidence Center. .(In Farsi)
  22. Russo C., Goodhue R.E., Sexton R.J., 2011. Agricultural Support Policies in Imperfectly Competitive Markets: Why Market Power Matters in Policy Design. American Journal of Agricultural Economics, 93(5): 1328-1340.
  23. Sexton R.J. 1990. Imperfect competition in agricultural markets and the role of cooperatives: A spatial analysis. American Journal of Agricultural Economics 72: 709-720.
  24. Sexton R.J. 2012. Market Power, Misconseption, and Modern  Agricultural Markets. American Journal of Agricultural Economics Advance Access published November 24, 2012
  25. Sorrentino, A., Russo, C., & Cacchiarelli, L. (2018). Market power and bargaining power in the EU food supply chain: the role of Producer Organizations. New medit: Mediterranean journal of economics, agriculture and environment= Revue méditerranéenne d'economie, agriculture et environment, 17(4), 21-31
  26. Tirole, J. (1988). The Theory of Industrial Organization. Cambridge: MIT Press.
  27. Wan, X.Y. (2017). An analysis of measuring market power in the international iron ore trade. Journal of Interdisciplinary Mathematics, 20, 749–759.
  28. Yuriy, P., Sergey,S.M & Pavel,T. (2019): Determinants of price level differences in Russian regions, Post-Communist Economies.
  29. Zhu, X., Li, X., Zhang, H., & Huang, J. (2018a). International market power analysis of China’s tungsten export market--from the perspective of tungsten export policies. Resources Policy. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2018.11.005
  30. Zhu, X.H., Zhang, H.W., & Li, X.Y. (2018b). Measurement of the international market power of China's rare Earth and the effectiveness of policy. Journal of International Trade, 1, 32–44.