تاثیر درجه آزادسازی تجاری بر امنیت غذایی دراقتصادهای متکی به درآمد نفتی(عضو اوپک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه افتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد،گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

غذا و تغذیه از جمله نیازهای بنیادی جامعه بشری است که مفهومی فراتر از تأمین فیزیکی غذا دارد. امنیت غذایی تضمین‌کننده سلامت جامعه و بهبود کیفیت سرمایه انسانی است و بهبود کیفیت سرمایه انسانی منجر به توسعه انسانی و درنهایت قرار گرفتن جامعه در مسیر بلندمدت توسعه خواهد شد. از سوی دیگر تجارت بین‌الملل به عنوان یکی از ساز و کارهای موثر در تامین امنیت غذایی کشورها نقش تعیین کننده و کلیدی را ایفا می‌کند. تجارت بین الملل با آزادسازی تجاری، تولید و مصرف مواد غذایی را به هم مرتبط و محدودیتهای واردات و صادرات مواد غذایی را به حداقل می‌رساند. این تحقیق یک پژوهش تحلیلی-توصیفی است که برای انجام آن از مدل اقتصادسنجی پنل‌دیتا نامتوازن و از آزمون‌های متناسب با اطلاعات و داده‌های گردآوری شده بهره‌گیری شد. جهت تخمین مدل، تحلیل داده‌ها، برآورد، بررسی و آزمون فرضیات مطرح‌شده از نرم‌افزار Eviews10، استفاده گردید. نتایج این پژوهش، وجود رابطه مثبت و معنی‌دار درجه آزادسازی تجاری، ارزش افزوده کشاورزی، درآمد نفتی و جمعیت روستایی بر امنیت غذایی را تایید کرد. اما بین متغیر بیکاری و امنیت غذایی رابطه منفی و معنی‌داری را نشان داد. یافته‌های حاصل از برآورد و آزمون‌های مدل نشان داد که مدل تخمین‌زده‌ شده از برازش نسبتاً بالایی برخوردار است. 

کلیدواژه‌ها


  1. Abrishami, H., Mehrara, M., and Tamadnejad, A. (2007). Investigating the effect of trade liberalization on economic growth, with emphasis on conventional variables in the growth model; Case of developing countries, useful letter. No. 13, 113-120. (in Farsi)
  2. Anderson, K. (2010). Globalization's effects on world agricultural trade, 1960–2050, Volume 365, Issue 1554, 3007-3021.
  3. Ashrafzadeh, H. , Mehregan, N. (2008). Data panel econometrics. cooperative research institute, University of Tehran. (in Farsi)
  4. Asgharian, D. A., Karami, E., and Keshavarz, M. (2013). Determining food security of rural households. Journal of agricultural economics, Volume 9, Number 3, pp. 313-319. (in Farsi)
  5. Azerbaijani, K. (2002). Globalization of regional economic convergence and its impact on the countries of the Caspian Sea and the Caucasus, Economic research. Number 16, 149-169. (in Farsi)
  6. Bagherzadeh Azar, F., Ranjpour, R., Karimi Takanloo, Z., Motefaker Azad, M. A., and Asadzadeh, A. (2016). Estimation and comparison of food security and the impact of economic variables on iranian provinces, Quarterly journal of applied economics, No. 4, pp. 47-76. (in Farsi)
  7. Baltagi, B. H. (2005). Econometric analysis of panel data. John Wiley and
  8. sons Inc, (Eds), New York, USA.
  9. Dithmer, J., & Abdulai, A. (2017). Does trade openness contribute to food security? A dynamic panel anFood Policy69, 218-230.
  10. Esfandiari, S., Sepehvand, M., Boshrabadi, Hossein. (2015). The impact of agricultural mechanization on food security of rural households in Iran. Iranian journal of agricultural economics and development research. Volume 2-47, No. 3, pp. 609-618. (in Farsi)
  11. Greene, H. (2000). Econometric analyse, fourth edition, London: Prentice- Hall International(UK) Limited.
  12. Fotros, M. H., Sahraei, R., and Yavari, M. (1979). Investigating the impact of the war on food security in selected countries in the mena region, Quarterly journal of economic growth and development research, Eighth year, No. 30, pp. 55-66. (in Farsi)
  13. Hosseini, S. S., Pakravan Zorodeh, M. R., and Salami, H. (2016). The impact of subsidy targeting policy on food security in Iran. Iranian journal of economic research, Twenty-first Year, pp. 53-82. (in Farsi)
  14. Hosseini, S. S., Noroozi, H., Pakravan Zorodeh, M. R., and Mehrparvarhosseini, E. (2015). The effect of Government support policies on consumers and agricultural producers on food security in iran.Iranian journal of agricultural economics and development research. Volume 47-47, No. 3, pp. 755-769. (in Farsi)
  15. Jafarisani, M., and Bakhshoodeh, M. (2008). Spatial distribution of food poverty and insecurity in urban and rural households in Iran. Agricultural economics and development, Sixteenth year, pp. 123- 153.(in Farsi)
  16. Kalhor, S., Ansari, V., Taheririkendeh, E., and Mohammadian, F. (2016). Relative measurement of iran's food security situation among mena countries. Agricultural economics, Tenth year, pp. 156-177. (in Farsi)
  17. Leunufna, S., & Evans, M. (2014). Ensuring food security in the small islands of maluku: a community genebank approach. Journal of marine and Island cultures, 3(2), 125-133.
  18. Mehrabiboshrabadi, H., and Ouhadi, A. (2014). Factors affecting food security in iran. Agricultural economics, 111-121. (in Farsi)
  19. Mehrabiboshrabadi, H., and Mousavimohammadi, H. (2010). The impact of government support for agriculture on food security of urban households in Iran. Journal of agricultural economics, Vol 44, pp. 1-16. (in Farsi)
  20. Ojeleye, O. A., Adebisi, O. A., & Fadiji, T. O. (2014). Assessment of farm household food security and consumption indices in Nigeria. Asian journal of agriculture and rural development, 4(09).
  21. Saalem, J. (2016). The relationship between food security and urban population and development plans (iran case study). Journal of economic modeling, Tenth year36, pp. 120-140. (in Farsi)
  22. Sajjadian, N., Moradimofrad, S., and Hosseinzadeh. (2018). Evaluating the role of economic factors affecting the improvement of food security of urban households with emphasis on income (Case study: Zanjan city), Economic research and agricultural development of Iran. Volume 49, Number 3, 413-427. (in Farsi)
  23. Savari, M., Hossein, S. F., And Daneshvar Ameri, J. (2014). Food security and its effective factors in the rural community of Divandere city, rural research. Volume 5, Number 2, 311-332. (in Farsi)
  24. Saeedi, S. B., Qaderzadeh, H., And Zarei, N. (2015). Investigating the effect of oil revenues on food security of rural households, Rural economics research. Volume 2, Number 3, 31-38. (in Farsi)
  25. Shahvali, M., Lachini, Z. (2007). Assessing knowledge management of implicit food security with emphasis on fars agricultural jihad organization. Journal of rural and development, Tenth year 1, 139-176. (in Farsi)

Traub, L. N., & Jayne, T. S. (2008). The effects of price deregulation on maize marketing margins in South Africa. Food Policy, Year 33, Number 3, 224-236