تابع ممیزی عوامل تعیین کننده تاب‌آوری کشاورزان در برابر تغییر اقلیم (مورد مطالعه: کشاورزان حوزه آبریز رودخانه قزل اوزن، استان زنجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استاد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

4 استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

چکیده
پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل نقش عوامل فردی-جمعیت‌شناختی و سرمایه‌های معیشتی بر شکل‌گیری تاب‌آوری کشاورزان در برابر تغییر اقلیم در حوزه آبریز رودخانه قزل-اوزن استان زنجان پرداخته است. بدین منظور، از روش پیمایش بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش 36281 کشاورز در حوزه مورد مطالعه بود که با استفاده از جدول نمونه‌گیری تصادفی کرجسی و مورگان و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب، 384 کشاورز به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای محقق ساخته بود که برای تعیین پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ (705/0 تا 865/0) به‌دست آمد که از پایایی مطلوب پرسشنامه حکایت می‌کند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از فن تحلیل تشخیصی به روش گام به گام استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل تشخیصی نشان داد که متغیرهای سرمایه انسانی، تعداد سال‌های تجربه کشاورزی، سرمایه اقتصادی، سرمایه فیزیکی و در نهایت سرمایه اجتماعی بر تفکیک کشاورزان از نظر تاب‌آوری در برابر تغییر اقلیم موثر می‌باشند. در مجموع، می‌توان بیان کرد آمار صحت پیش‌بینی مدل مذکور 2/67 درصد می‌باشد. پیشنهاد می‌گردد، در مطالعات آتی اثر عوامل خارجی همچون سیاست‌های دولتی، رسانه‌های ارتباط جمعی و عوامل بازارشناختی و نهادی نیز در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها