ارائه سناریوهای توسعه گردشگری تاب آور و پایدار متکی بر جامعه محلی با رویکرد آینده نگاری: مورد مطالعه تالاب بین المللی فریدونکنار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

امروزه توسعه گردشگری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه یکی از مسیرهای موثر برای توسعه اقتصادی و اجتماعی روستای محسوب می‌شود، اما با توجه به نقش مهم این صنعت در توسعه مناطق شهری و روستایی همواره موانع و مشکلاتی وجود دارد که مانع از توسعه پایدار آن می‌شود. تالاب بین‌المللی فریدونکنار که دارای پتانسیل گردشگری بالا به دلیل مراجعت هزاران پرنده مهاجر از مدارهای شمالی به این منطقه است، از نظر خدمات اکوسیستمی توسط جامعه محلی اداره می‌شود. بهره‌برداری نامتوازن و نامتعادل از خدمات اکوسیستمی تالاب بین‌المللی فریدونکنار، بدون آگاهی از توان تجدیدپذیری و آستانه‌ها، باعث تغییر وضعیت اکوسیستم می‌شود. برای دستیابی به گردشگری پایدار و تاب‌آور در منطقه مورد مطالعه، از مطالعات توصیفی- تحلیلی، اسنادی و پرسشنامه در چارچوب سناریونویسی MicMac استفاده گردید. در این پژوهش، ابتدا متغیرها و عوامل تاثیرگذار بر تاب‌آوری گردشگری با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و همچنین نظر افراد صاحب‌نظر شناسایی شد که در قالب تحلیل محیطی قرار می‌گیرد. پس از شناسایی متغیرها، پرسشنامه ماتریس تحلیل اثرات بین نخبگان دانشگاهی که دارای تخصّص و تجربة کافی پیرامون مسائل گردشگری تالاب بودند، توزیع گردید و خواسته شد تا در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع، متغیرها را بر مبنای میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری معین کنند. سپس امتیازها وارد ماتریس اثرات متقاطع شد تا تاثیرگذاری و تاثیرپذیری (مستقیم و غیرمستقیم) هرکدام از عوامل و متغیرهای زیرمجموعة آنان با دیگر عوامل سنجیده شود و به عنوان خروجی با مشخص نمودن نیروهای پیشران کلیدی، نمودارهای لازم به دست آید؛ همچنین پس از شناسایی نیروهای پیشران کلیدی، با واردکردن آنها در محیط نرم‌افزار MicMac، سناریوهای سازگار با گردشگری پایدار و تاب‌آور تالاب در چارچوب 11 عامل و 4 حالت ممکن تصور شده در طیفی از مطلوبترین تا نا‌مطلوب‌ترین وضعیت ممکن، در چارچوب سناریوهای ریسک، هدف و سیستم ارائه گردید. استخراج الگوهای مربوطه نشان‌دهنده ناپایداری سیستم مورد بررسی است که عامل اصلی آن فرای تصور نهادینه شده در خصوص سه رکن اساسی توسعه پایدار ریشه در توسعه نهادی دارد. به عبارت دیگر فقدان یک چارچوب معین برای رسیدن به توافق نهادی مهمترین عامل ناپایدارکننده فعالیت‌های گردشگری در حوزه مورد بررسی است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Aliakbari, I., Pourahmad, A., & Jalalabadi, L. (2018). Identifying the drivers affecting the future of sustainable tourism in Kerman with a future research approach. Tourism and Development, 7 (1), 156-178. (In Farsi).
  2. Ariyani, N., & Fauzi, A. (2019). Analysis of Strategic Variables for Ecotourism Development; an Application of Micmac. South Asian Journal of Social Studies and Economics, 1-12.
  3. Babazadeh, M. Jafari, N. & Naghinejad, A. (2015).Floristic and Chorological Study of Feridonkenar International Wetland. Wetland Ecobiology, 7 (2), 71-78. (In Farsi)
  4. Baggio, R. (2008). Symptoms of complexity in a tourism system. Tourism Analysis. 13 (1), 1-20.
  5. Bujones, A. K., Jaskiewicz, K., Linakis, L., & MacGirr, M. (2013). A framework for Analyzing Resilience in Fragile and Conflict-Affected Situations. New York: Columbia School of International and Public Affairs (SIPA).
  6. Carpenter, K. (2015). Childhood studies and orphanage tourism in Cambodia. Annals of Tourism Research, 55, 15-27.
  7. Casagrandi, R., & Rinaldi, S. (2002). A theoretical approach to tourism sustainability. Conservation ecology, 6(1) , 1-2.
  8. Coifman, K. G., Bonanno, G. A., Ray, R. D., & Gross, J. J. (2007). Does repressive coping promote resilience? Affective-autonomic response discrepancy during bereavement. Journal of personality and social psychology, 92(4), 745.
  9. Dadazade- Silabi, P., & Ahmadifard, N. (2019). Determine the Key Factors of Tourism Development Based on Future Research Approach (Case Study: Mazandaran Province). Geography and Sustainability of Environment, 9(1), 73-89.
  10. Dolnicar, S., & Leisch, F. (2008). Selective Marketing for Environmentally Sustainable Tourism. Tourism Management, 29 (4), 672-680.
  11. Ebrahimi Fini, F. & Shabbiri, S.M. (2018). Providing the Future Image of Ecotourism Education Development in Iran Based on Future Research and Screenwriting Methods. International Society and Environment Conference, University of Tehran. (In Farsi)
  12. Folke, C. (2006). Resilience: The emergence of a perspective for social–ecological systems analyses. Global environmental change, 16(3), 253-267.
  13. Folke, C., Carpenter, S. R., Walker, B., Scheffer, M., Chapin, T., & Rockström, J. (2010). Resilience thinking: integrating resilience, adaptability and transformability. Ecology and society, 15(4).
  14. Ghaderi, I. (2003). The Role of Rural Tourism in Sustainable Rural Development, PhD Thesis, Tarbiat Modares.
  15. Holling, C. S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual review of ecology and systematics, 4(1), 1-23.
  16. Holling, C. S. (1996). Engineering resilience versus ecological resilience. Engineering within Ecological Constraints, 31(1996), 32
  17. World Conservation Union (1996), IUCN. Retrieved June 5 2017, from https://portals.iucn.org/library/node/7329
  18. Kärrholm, M., Nylund, K., & de la Fuente, P. P. (2014). Spatial resilience and urban planning: Addressing the interdependence of urban retail areas. Cities, 36, 121-130.
  19. Kumar, S., & Sharma, R. (2018). Key barriers in the growth of rural health care: an ISM-MICMAC approach. Benchmarking: An International Journal. 1 (2), 3-9.
  20. Maleki, M.H., Khashei Varnamkhasti, V., Fathi, M.R., & Saffaronia, M. (2019). The future of religious tourism research in Qom province with a scenario approach. Tourism and Development, 8 (3), 184-205.
  21. Nassreddine, G., & Anis, J. (2014). Cognitive governance, cognitive mapping and cognitive conflicts: Structural analysis with the MICMAC method. Cogent Economics & Finance, 2(1), 922893.
  22. Nazmifar, H., Aftab, A., Ghaffari Gilandeh, A., Mousavi, N. (2018), Analysis of Key Factors Affecting Creative City Planning (Case Study: Urmia), Geographical Research on Urban Planning, 6 (1): 1 -22. (In Farsi)
  23. Olsson, P., Gunderson, L. H., Carpenter, S. R., Ryan, P., Lebel, L., Folke, C., & Holling, C. S. (2006). Shooting the rapids: navigating transitions to adaptive governance of social-ecological systems. Ecology and society, 11(1).
  24. Omidi Shahabad, O., Badri, S. A., Rezvani, M. R. & Zali, N. (2009), Analysis of key factors affecting the formation of rural landscaping pattern with foresight approach (Study: Lorestan Province). Journal of Rural Research, 10 (1): 95-112. (In Farsi)
  25. Peeters, P., & Dubois, G. (2010), Tourism travel under climate change mitigation constraints.Journal of Transport Geography, 18(3): 447–457.
  26. Gössling, S., Peeters, P., Ceron, J. P., Dubois, G., Patterson, T., & Richardson, R. B. (2005). The eco-efficiency of tourism. Ecological economics, 54(4), 417-434.
  27. Poloei, K, Fazli, S, Darwish Seh Talani, F, Bayat, R, & Ghaderi, I. (2019). Prioritization of factors affecting the development of Iran's health tourism industry on the horizon of 1414 with an interpretive structural modeling approach. Tourism and Development, 8 (3), 1-29.
  28. Rahbar, A. (2002), Ecological Study and Preliminary Evaluation of Siberian Drainage Winter Residence in Iran (Fereydunkenar), MSc Thesis, in Fisheries - Natural Resources, University of Tehran. (In Farsi)
  29. Stumpp, M., Hu, M., Casties, I., Saborowski, R., Bleich, M., Melzner, F., & Dupont, S. (2013). Digestion in sea urchin larvae impaired under ocean acidification. Nature climate change, 3(12), 1044-1049.
  30. Walker, B., & Salt, D. (2012). Resilience practice: building capacity to absorb disturbance and maintain function. Island press., Island.
  31. Walpole, M. J., & Goodwin, H. J. (2000). Local economic impacts of dragon tourism in Indonesia. Annals of tourism research, 27(3), 559-576.
  32. Wijaya, P., Kawiana, I., Suasih, N., Hartati, P., & Sumadi, N. (2020). SWOT and MICMAC analysis to determine the development strategy and sustainability of the Bongkasa Pertiwi Tourism Village, Bali Province, Indonesia. Decision Science Letters, 9(3), 439-452.
  33. Zargham Boroujeni, H. (2013), Tourism Development Planning (Connected and Sustainable Approach), Tehran: MahkamePub., Iran (In Farsi)
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 52، شماره 4
دی 1400
صفحه 909-922

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار