عوامل مؤثر بر انتخاب قرارداد‌های کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شهرستان بردسیر: روش لوجیت مخلوط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استادیارگروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

قراردادهای کشاورزی در نبود سرمایه و مشکلات بازاریابی محصولات کشاورزی، راه‌حل مناسبی برای تأمین سرمایه، اطمینان از فروش محصول، ایجاد یک قیمت منصفانه و در نهایت، توسعه متوازن بخش کشاورزی می‌باشد. چرا‌که، موجب می‌شوند تا توزیع منافع حاصل از تجاری شدن کشاورزی با توازن بیشتری انجام شده و دسترسی به فرصت‌های ناشی از تجاری شدن برای تعداد بیشتری از فعالان بخش فراهم شود. با توجه به امکان کشت گیاهان مختلف و وجود صنایع تبدیلی در شهرستان بردسیر، قرارداد­های کشت، می­تواند به کشاورزان و توسعه منطقه کمک کند. در این تحقیق به­منظور بررسی عوامل موثر بر انتخاب قرارداد‌های کشاورزی از دیدگاه کشاورزان، 130 کشاورز با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای در سال زراعی 96-97 انتخاب شد. سپس، با استفاده از طرح فاکتوریل کسری، براساس مؤلفه‌های تغییر الگوی کشت، دوره­ی قرارداد، کنترل بر تولید، تأمین نهاده‌ها توسط طرف قرارداد و نحوه پرداخت، چهار نوع قرارداد حاصل شد؛ به‌طوری‌که اختیارات طرف قرارداد از قرارداد اول به چهارم افزایش می‌یافت. سپس، با استفاده از مدل لوجیت مخلوط اثر سن، سطح زیر کشت، سابقه­ی کشاورزی، مالکیت، تحصیلات، تنوع محصول و سابقه­ی شرکت در قراردادهای کشاورزی بر قراردادهای مذکور بررسی گردید. یافته­ها نشان می‌دهد که با افزایش سطح­زیر­کشت، مالکیت و سطح تحصیلات، احتمال انتخاب قرارداد اول تا سوم نسبت به قرارداد چهارم (قرارداد پایه)، افزایش یافته، درحالی‌که هرچه تنوع کشت افزایش یابد و کشاورز با قراردادهای کشاورزی آشناتر باشد قرارداد پایه ترجیح داده می‌شود. با افزایش هرسال سابقه فعالیت کشاورزی، تغییر سطح مالکیت از اجاره‌ای به ملکی، و افزایش سطح تحصیلات، احتمال انتخاب قرارداد چهارم به ترتیب 6/1، 5/14 و 22 درصد کاهش یافته، درحالی‌که با افزایش تنوع محصول و سابقه شرکت در قراردادها احتمال انتخاب این قرارداد به ترتیب 10 و 20 درصد افزایش یافته است. لذا، توصیه می‌شود در عقد قراردادها به کشاورزانی توجه شود که از سطح زیر کشت کمتر، محصولات متنوع‌تر و سطح تحصیلات پایین‌تری برخوردارند، چراکه با توجه به کنترل و نظارت طرف قرارداد، بهره‌وری افزایش یافته و از کشاورزان خرد حمایت می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  1. Amidi, A. (2005). Sampling theory and its applications. Volume II, Tehran University Press, Tehran. (In Farsi)
  2. Anonymous (2016). Contract for the oilseeds production plan. Agricultural Jihad, Bardsir district, Dashtkar. Contract number: 62954. (In Farsi)
  3. Arouna, A., Adegbola, P. Y., Raphael, B. & Diagne, A. (2015). Contract farming preferences by smallholder rice producers in Africa: A stated choice model using mixed logit. 29th International Conference of Agricultural Economists (ICAE). Milan, Italy. 
  4. Balali, H., Shahbazi, H., & Kahzadi, H. (2018). Factors Affecting Crop Insurance Transaction Costs and Demand for Wheat, Barley and Potatoes in Hamedan. Iranian journal of Agricultural Economics and Development Research, 49(3): 397-412. (In Farsi).
  5. Bartels, R., Denzil, G. & van Soest, A. (2006). Consumers and experts: An econometric analysis of the demand for water heaters. Empirical Economics, 31: 369–391.
  6. Bellemare, M. & Novak, L. (2014). Smallholder Participation in Contract Farming and Food Security. Annual Meeting, Minneapolis, Minnesota. Agricultural and Applied Economics Association.
  7. Bellemare, M. F. (2012). As you sow, so shall you reap: The welfare impacts of contract farming. World Development, 40(7): 1418-1434.
  8. Bhot, C. (2005). A multiple discrete-continuous extreme value model: Formulation and application to discretionary time-use decisions. Transportation Research, 39B: 679-707.
  9. Bijman, J. (2008). Contract farming in developing countries: An overview. Wageningen University, Department of Business Administration.

10. Birthal, P. S., Jha, A. K., Tiongco, M. M. & Narrod, C. (2008). Improving farm-to-market linkages through contract farming: A case study of smallholder dairying in India. Discussion Paper 00814, International Food Policy Research Institute (IFPRI).

11. Ebadi, J., Mehrara, M. & Sobhaniyan, S. (2014). Extracting preferences and effective factors on the decision of general practitioners working in public centers of Tehran University of Medical Sciences, to enter the family physician plan.  Journal of Health Management. Tehran University of Medical Sciences, 17 (56): 95-107. (In Farsi)

12. Ghahramanzade, M., Pishbahar, A., Eynollahi, M., & Ferdosi, R. (2017). Identification of factors affecting the recovery of Agricultural Bank requests in Maragheh: Application of Order Logit Model. Iranian journal of Agricultural Economics and Development Research, 47(1): 47-55. (In Farsi)

13. Greene, W.H. & Hensher D.A. (2010). Does scale heterogeneity across individuals matter? An empirical assessment of alternative logit models. Transportation, 37(3): 413-28.

14. Gumataw, A. G. K., Bijman, J., Kemp, R., Omta, O. & Tsegaye, A. (2013). Contract farming configuration: Smallholders’ preferences for contract design attributes. Food Policy, 40: 14-24.

15. Henningsen, A., Mpeta, D. F., Adem, A. S., Kuzilwa, J. A. & Czekaj, T. G. (2015). The Effects of Contract Farming on Efficiency and Productivity of Small-Scare Sunflower Farmers in Tanzania. International Conference of Agricultural Economists (ICAE). Milan, Italy.

16. Hensher, D. A., Rose, J. M & Greene, W. H. (2005). Applied choice analysis: a primer. Cambridge University Press.

17. Hosseini Amir Abadi, Gh. (2011). The legal aspect of the owner's and farmer's contract in rice cultivation. Payam Noor University. Tehran. (In Farsi)

18. Katouzyan, N. (2013). General rules of contracts. Enteshar Publication Co., Volume 1, Seventh Edition, Tehran. (In Farsi)

19. Louviere, J. J., Flynn, T. N., & Carson, R. T. (2010). Discrete choice experiments are not conjoint analysis. Journal of Choice Modelling3(3), 57-72.

20. Louviere, J. J., Hensher, D. A. & Swait, J. D. (2000). Stated choice methods: analysis and applications. Cambridge university press.

21. McFadden, D., & Train, K. (2000). Mixed MNL models for discrete response. Journal of applied Econometrics, 15(5), 447-470.

22. Mirzaei, A., & Zibaei, M. (2015). Determine the best option for the contract of pistachio supplementary insurance in Rafsanjan: Application of Random Superiority Criteria. ). Iranian journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(3): 569-577. (In Farsi)

23. Miyata, S., Minot, N., & Hu, D. (2009). Impact of contract farming on income: Linking small farmers, packers, and supermarkets in China. World development, 37(11), 1781-1790.

24. Patrick, I. (2004). Contract farming in Indonesia: Smallholders and agribusiness working together (No. 113792). Australian Centre for International Agricultural Research.

25. Poursabaghy, M. & Masihy, S. (2013). Estimation of willingness to pay of farmers to reduce pollution of the Karun River using Logit and Hackman models. Quarterly Journal of Environmental Sciences, 11 (2): 45-54. (In Farsi)

26. Pourzamani, Z. Tavangar Hamzeh Kalayee, A. & Kyarasi, A (2009). Investigating the efficiency of logistic model and multivariate differentiation analysis in predicting financial status of Tehran Stock Exchange companies. Financial Accounting and Audit Research, 2 (5): 94-124. (Persian)

27. Sakhi, F (2014). Factors Affecting Types of Agricultural Product Sales Contracts (Case Study: Cotton Product of Gonbad-e-Kavus County). M.Sc. thesis. Faculty of Agriculture and Natural Resources. Ferdowsi University of Mashhad. (In Farsi)

28. Setboonsarng, S., Leung, P., & Stefan, A. (2008). Rice contract farming in Lao PDR: Moving from subsistence to commercial agriculture.

Yekani, H. a&nd Zibaei, M. (2009). Determination of Proper Commodities for Exchange in Future Market (Case Study: Iranian Agricultural Products). Agricultural Economics and Development, 24 (3): 268-278. (In Farsi)