اثرات اقتصادی اطمینان دسترسی به آب از طریق سد برای کشاورزان منطقه قصردشت کمین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، دکترای اقتصاد کشاورزی

2 بخش اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

اطمینان دسترسی به آب، سبب کاهش اثرات نوسانات آب دریافتی، توسط کشاورزان می­شود. تحت شرایط معمولی، انتظار می­رود افزایش اطمینان در آب سطحی، مقدار کشت محصولات چند ساله و سود انتظاری مزرعه را افزایش دهد و تغییرات در توزیع آب سطحی می­تواند مقدار عرضه آب مکمل را کاهش یا افزایش دهد. در مطالعه کنونی، از مدل­های ریاضی با محدودیت تصادفی برای بررسی تأثیر افزایش اطمینان به آب در دسترس بر درآمد کشاورزان و الگوی کشت استفاده شد. بدین منظور، مدل حداکثر­سازی درآمد انتظاری برای تعیین الگوی کشت بهینه، سود ناخالص انتظاری با و بدون حتمیت در سطح مزارع نماینده گروه­های همگن به­کار گرفته شد. نمونه­ای شامل 131 بهره­بردار در سال زراعی 94-95 برای مصاحبه و جمع­آوری داده­های لازم در سطح مزرعه انتخاب گردید. مزارع نمونه با استفاه از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­بندی شده به­دست آمد. نتایج نشان داد، افزایش اطمینان به آب دردسترس منجر به افزایش درآمد زارعین در مقایسه با شرایط کنونی می­شود؛ به­طوری که درآمد انتظاری برای بهره­برداران که از آب سطحی و آب تلفیقی استفاده می­کنند در شرایط خشکسالی به­ترتیب معادل با بازه 9/623 -9/136 و 33/5 -01/2 درصد افزایش می­یابد که بیشترین افزایش در درآمد انتظاری به­عنوان پیامد افزایش اطمینان به آب دردسترس، متوجه کشاورزانی است که از آب سطحی استفاده می­کنند. این گروه از کشاورزان کاهش شدیدی در درآمد انتظاری به­عنوان پیامد خشکسالی در شرایط عدم اطمینان به آب دردسترس، عمدتاً به­دلیل اینکه دسترسی آنها به آب به­میزان قابل توجهی کاهش می­یابد، متحمل می­شوند. همچنین، نتایج نشان می­دهد، حداقل افزایش در درآمد انتظاری به­عنوان پیامد افزایش اطمینان در آب دردسترس، در گروه همگن از زارعینی است که از منابع آب تلفیقی زیرزمینی و سطحی استفاده می­کنند. نتایج مطالعه حاضر می­تواند به کشاورزان در انتخاب الگوی کشت، استراتژی و روش آبیاری به­گونه­ای که در آمد زارعین بهینه گردند، کمک نمایند با توجه به اثر افزایش اطمینان به میزان آب در دسترس بر درآمد زارعین، توصیه می­شود که در ارزیابی پروژه­های آبی به این موضوع توجه شود تا پروژه­های بیشتری امکان اجرا پیدا کنند.

کلیدواژه‌ها


  1. Bahraminasab, H., Dorandesh, A., Shahnoshi, N. & Kohansal, M. (2013). Application of randomized programming in water resources management: Case study of Firoozabad plain. Journal of Agricultural Economics and Development, 25, 420-427. (In Farsi).
  2. Fars Regional Water Company. (2008a). Report of the proposal to ban the study area of Saadat Abad Plain. (In Farsi).
  3. Fars Regional Water Company. (2008b). Report of Sivand dam economics explanation. (In Farsi).
  4. Guo, P., & Huang, G. H. (2009). Two-Stage fuzzy chance-constrained programming: application to water resources management under dual uncertainties. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 23, 349-359.
  5. Hongwei, l., Hang, U. & Li, G. (2011). An inexact rough-interval fuzzy linear programming method for generating conjunctive water-allocation strategies to agricultural irrigation systems. Applied Mathematical Modelling, 38, 4330-4340.
  6. Jiang, C., Han, X., & Liu, G. R. (2009). An inexact-stochastic dual water supply programming model. European Journal of Operational Research, 174, 65-89.
  7. Keramatzadeh, A., Chezari, A., & Mirzayi, A. (2000). Determination of economic value of agricultural water using crop model, optimal combination of agriculture and horticulture: A case study of Barzou Dam in Shirvan, Agricultural Economics and Development, 35, 54-60. (In Farsi).
  8. Li, Y. P., Huang, G. H., Nie, S. L., & Chen, X. (2011). A robust modeling approach for regional water management under multiple uncertainties. Agricultural Water Management, 98, 1577-1588.
  9. Li, Y. P., Huang, G. H., Yang, Z. F., & Nie, S. L. (2008). Interval-fuzzy multistage programming for water resources management under uncertainty. Resource Conserve Recycle, 52, 800–12.

10. Li, Z., Huang, G., Zhang, Y., & Li, Y. (2013). Inexact two-stage stochastic credibility constrained programming for water quality management. Resources, Conservation and Recycling, 73, 122-132.

11. Maqsood, I., Huang, G. H. & Yeomans, J. S. (2005). An interval-parameter fuzzy two-stage stochastic program for water resources management under uncertainty. European Journal Operation Resource, 167: 208-225.

12. Mardani, M., & Sobohi, M. (2005). Effect of rainfall on cropping pattern and total gross income in the area of irrigated right irrigation network of Nokia Abad dam, Agricultural Economics, 5, 209-228. (In Farsi).

13. Qin, X. & Huang, G. (2009). An inexact chance-constrained quadratic programming model for stream water quality management. Water Resources Management, 63, 661-695.

14. Rezayi, A., Mortazavi, S.A., & Pikani, Kh. (2016). Analysis of the economic status of east farmers in the Zayandehrud Basin under drought conditions. Iranian Economic Research and Development, 47(2), 335-342. (In Farsi).

15. Scheaffer, R.L. & Lymano, R. (1996). Elementary survey sampling. United states of America: Wads worth publishing company

16. Shirzadi lescoclayeh, S., & Sobohi, M., (2011), Determination of optimal utilization of the implementation of Mohammadieh canal water supply project in Robat Karim. Eighth Biennial Conference on Agricultural Economics of Iran. Shiraz. (In Farsi).

17. Sobohi, M., Rastegarpour, F., & Keikha, A. (2004). Water allocation optimal allocation between urban and agricultural uses by using two-stage fuzzy randomized design with intermediate parameters under inappropriate conditions, Agricultural Economics, 3, 32-46. (In Farsi).

18. Tan, Q., Huang. G. H. & Cai. Y. P. (2009). Radial interval chance-constrained programming for agricultural non-point source water pollution control under uncertainty. Agricultural Water Management, 82, 151-164.

19. Xie, Y. L., Li, Y. P., Huang, G. H., Li, Y. F. & Chen, L. R. (2011). An inexact chance-constrained programming model for water quality management in Binhai New Area of Tianjin, China. Agricultural Water Management, 409, 1757-1773.

20. Zeraat kish, Y. (2016). Economic evaluation of water in the agricultural sector (case study of leishter plain), Iranian Economic Research and Development, 47(1), 259-269. (In Farsi).

21. Zhang, X., Huang, G. & Nie, X. (2011). Possibility Stochastic Water Management Model for Agricultural Nonpoint Source Pollution. Journal of Water Resources Planning and Management, 137, 101-112.