برنامه‌ریزی راهبردی توسعه نظام ترویج تعاون در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 استادیار گروه کسب و کار، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 معاون آموزشی و پژوهشی موسسه آموزش عالی علمی کاربردی مهارت، تهران، ایران

چکیده

تحقیق کاربردی حاضر با رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی و با هدف تحلیل وضعیت و تدوین راهبردهای توسعه نظام ترویج تعاون کشور در دو مرحله اجرا شد. در مرحله نخست با مروری نظام‌مند، وضعیت ترویج تعاون در کشور واکاوی شد. بدین ترتیب، تعداد 44 عامل خارجی (18 مورد فرصت‌ها و 26 مورد تهدیدها) و 35 عامل داخلی (17 مورد قوت‌ها و 18 مورد ضعف‌ها) شناسایی شدند. در مرحله دوم نسبت به تدوین یافته‌های این مرحله در قالب یک پرسشنامه برای ارزیابی و تدوین راهبردها بر مبنای روش تحلیل SWOT و ماتریس کمی برنامه‌ریزی راهبردی (QSPM) اقدام شد. یافته‌های مرحله دوم نشان داد که، مجموع امتیازهای نهایی عوامل خارجی برای فعالیت‌های ترویج تعاون 356/2 است. این امتیاز به این معنی است که بخش تعاون کشور نتوانسته است از فرصت‌ها یا پتانسیل‌های موجود، بهره‌برداری نماید و یا از بروز عوامل تهدیدزا، پیشگیری نماید. همچنین مجموع امتیازهای نهایی عوامل داخلی برای فعالیت‌های ترویج تعاون 795/2 به دست آمد. این یافته نشان می‌دهد در حال حاضر نقطه قوت ترویج تعاون در حوزه عوامل و نیروهای داخلی تاثیرگذار است. راهبردهای قابل قبول در برنامه‌ریزی توسعه نظام ترویج تعاون، با توجه به قرارگیری در خانه شماره 5 ماتریس داخلی و خارجی، راهبردهای محافظه‌کارانه است. با توجه به قوت‌های مناسب ترویج تعاون می‌توان راهبردهای تهاجمی را نیز مورد توجه قرار داد. در نهایت با استفاده از تکنیک QSPM جذابیت راهبردها تعیین شد. 

کلیدواژه‌ها


  1. Aedi, S., Saadi, H. & Hosseininia, G. (2012). Measuring factor affecting on success of super cooperative in Chahar Mahal province. Regional Planning, 2 (7): 39-51 (In Farsi).
  2. Amini, A. M. & Esmaeili-Fallah, M. (2008). Success of rural cooperative in Esfahan province and assessing its effective factors. Agricultural Sciences and Natural Resources, 12 (46): 273-288. (In Farsi).
  3. Amini, A. M. & Ramazani, M. (2006). Investigating factor affecting on success of poultry agricultural cooperative in Esfahan province. Agricultural Sciences and Natural Resources, 10: 121-135. (In Farsi).
  4. Anandajayasekeram, P., Puskur, R., Workneh, S. & Hoekstra D. 2008. Concepts and practices in agricultural extension in developing countries: A source book. IFPRI (International Food Policy Research Institute), Washington, DC, USA, and ILRI (International Livestock Research Institute), Nairobi, Kenya. 275 pp.
  5. Axin, J. H. (1988). Guideline for extension alternative approaches. Translated by Shabazi, E. Agricultural extension organization publication. Tehran. (In Farsi).
  6. Azadi, H., & Filson, G. (2009). Comparative Study of Agricultural Extension Systems: A Systemic View.Outlook on Agriculture, 38(4): 337–347.
  7. Behzadfar, M. & Zamanian, R. (2008). Strategic planning for tourism development whit emphasize on product sector case study: Neyshabour County. International Journal of Engineering Sciences, 19 (6): 89-103. (In Farsi).
  8. Blockbern, D. (2001). Foundation and revolution in agricultural extension activities. Translated by Fafajollah-Hosseini, S. J. Islamic Azad University Press. Tehran. )In Farsi(.
  9. Bouzarjomhori, K. & Hadizadeh-Bazaz, M. (2013). Analyzing and investigating constructs affecting on development of rural production cooperative in Razavi Khorasan from experts viewpoints. Geography and Urban spatial Planning, 8: 85-100. (In Farsi).
  10. Cristoplos, I. & Kidd, A. (2000). Guide for Monitoring, Evaluation and Joint Analyses of Pluralistic Extension Support. Neuchatel Group, LBL, Swiss.
  11. David, F. (2005). Strategic management. Translated by Parsaeian, A., Arabi, S. M. cultural research office. Tehran. (In Farsi).
  12. Fazelnia, G. (2005). Framework for appropriate pattern of cooperative extension planning system in rural areas of Semnan Province. Rural & Development, 10 (4): 67-86. (In Farsi).
  13. Feder, G., Willett, A. & Zijp. W. (1999). Agricultural Extension: Generic Challenges and Some Ingredients for Solutions. Policy research working paper No. 2129. World Bank.
  14. Fonte, M., & Cucco, I. (2017). Cooperatives and alternative food networks in Italy. The long road towards a social economy in agriculture. Journal of Rural Studies, 53:291-302. 
  15. Godarzi, Z., Khosravipour, B., Baradaran, M., Ghanian, M. & Monfared, N. (2013). Identifying strengths and weakness of agricultural cooperatives for be entrepreneurs using SWOT. Pure entrepreneurs, 5 (29): 51-57. (In Farsi).
  16. Hazrati, M., Majidi, B. & Rahmani, B. (2010). Identify effective factors of agricultural production cooperatives in rural economy development in central district of Khodabandeh. Cooperative, 21 (3): 89-109 (In Farsi).
  17. Hezarjaribi, J. (2010). Identifying factor affecting cooperative success (case study of Qom cooperative). Social Development and Welfare Planning, 23 (43): 81-63. (In Farsi).
  18. Hosseini, S. M., Sharifzadeh, A. (2014). of knowledge-based Development of agriculture; Knowledge management, technology and innovation in agriculture. University Jihad publication. Tehran.
  19. Kaswan, M. J. (2014). Developing democracy: cooperatives and democratic theory. International Journal of Urban Sustainable Development, 6(2): 190-205. 
  20. Kordalivand, S., Ghanian, M., & Yazdan Panah, M. (2017). The application of analytic hierarchy process in prioritized success factors of rural cooperatives Lorestan Province. Co-Operation and Agriculture, 6(21), 67-85. (in Persian)
  21. Leeuwis, C. & Van Den Ban, A.W. (2004). Communication for rural innovation- rethinking agricultural extension, (Third Edition) Blackwell Science, UK.
  22. Majee, W. & Hoyt, A. (2011). Cooperatives and Community Development: A Perspective on the Use of Cooperatives in Development. Journal of Community Practice, 19(1):48-61.
  23. Malekmohammadi, I. (1998). Agricultural and natural resources extension and education (second issue). University publication center. Tehran. (In Farsi).
  24. Nekoei-Naeini, A., Alibeigi, A. H. & Zarafshani, K. (2009). Analyzing factor affecting on rural cooperative success in Kermanshah County. Rural and Development, 12 (4): 1-22.
  25. Reed, G. & Hickey, G. M. (2016) Contrasting innovation networks in smallholder agricultural producer cooperatives: Insights from the Niayes Region of Senegal. Journal of Co-operative Organization and Management, 4(2): 97-107. 
  26. Saadi, H. (2007). Assessing agricultural production cooperative in Kabodarahang County. Rural & Development, 10 (2): 167-140 (In Farsi).
  27. Samantha, V. (2016). Concern for Community: A Case Study of Cooperatives in Costa Rica. Journal of Community Practice, 24(1): 56-76. 
  28. Shahbazi, E. (1996). Rural Extension and Development. Tehran: Tehran University Press. (In Farsi).
  29. Sulaiman, V.R and Hall. A. J. (2002). An innovation system perspective on the restructuring of agricultural extension: Evidence from India. Outlook on Agriculture, 30 (4): 235-243.
  30. Swanson, B. E. (2008). Global Review of Good Agricultural Extension and Advisory Practices. Rome: Food and Agriculture Organization of the United Nations.