ارزیابی توان اکولوژیک کشاورزی شهرستان استهبان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

ساماندهی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیکی آن، نقش بسزایی در مدیریت محیط و جلوگیری از تخریب محیط زیست در راستای توسعه پایدار دارد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مشخص کردن توان اکولوژیک کشاورزی و انتخاب مناسب­ترین مکان­ها برای اختصاص به این کاربری در شهرستان استهبان، واقع در استان فارس می­باشد. برای سنجش دقیق توان اکولوژیک ناحیه مورد بررسی از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شد. در این تحقیق فرآیند تصمیم­گیری چند معیاره با بهره­گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشی بسیار کاربردی دارد. با توجه به اینکه بخشی از شهرستان استهبان دارای مناطق حفاظت شده است و از آنجایی که در این مناطق امکان کشاورزی وجود ندارد، تحلیل­ها و محاسبات پژوهش حاضر بدون در نظرگیری مساحت قسمت یاد شده انجام گرفته است. نتایج نشان داد 77 درصد از مساحت اراضی شهرستان استهبان از نظر مکان­گزینی کاربری­ها، در وضعیت ایده­آل قرار دارد و تنها 23 درصد باقیمانده از آن، تطبیق بین کاربری اراضی و توان اکولوژیکی این شهرستان را رعایت نکرده است. بر طبق نقشه توان اکولوژیک محدوده مورد مطالعه، نزدیک به 19 درصد اراضی شهرستان در طیف مناسب و بسیار مناسب از لحاظ کشاورزی هستند. همچنین، نتایج نشان داد قریب به 308 کیلومتر مربع از کاربری کشاورزی شهرستان استهبان با توان اکولوژیک آن مغایر است؛ اما این مقدار بسیار کمتر از 50 درصد می­باشد و مساحت غالب شهرستان، دارای شرایط مساعدی از لحاظ محیط زیستی است. در مجموع با سیاست­گذاری و توقف توسعه افقی شهر در اراضی کشاورزی پیرامون، توسعه میزان کشت و کاربری کشاورزی در جهت جنوب شرقی شهرستان، ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به محصولات کشاورزی، ایجاد کارخانجات فرآورده­های انجیری مانند مرباسازی، ایجاد تشکل­های تولیدی انجیرکاران و حمایت و تقویت تشکل­های موجود، برگزاری برنامه­های آموزشی برای کشاورزان در زمینه مدیریت و ذخیره آب و جلوگیری از مهاجرت­های بی­رویه روستاییان به نواحی حاشیه­ای شهرها، می­توان به بهبود کشاورزی در مکان­های دارای توان کمک کرد و از تخریب بیشتر این قبیل اراضی جلوگیری شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Beek, K., de Bie, C., & Driessen, P. (1997). Land Information and Land Evaluation For Land Use Planning and Sustainable Land Management. The Land.
  2. Brazier, A. M. (1998). Geographic Information System: A Consistent Approach to Land Use Planning Decisions Around Hazardous Installations, Jour. Hazardous Materials, 61, 355-361.
  3. Comprehensive Plan of Estahban County (1999).
  4. Hataminejad, H., Rajaei, S., Salarvandian, F., & Teimouri, I. (2013). The Evaluating of Land Use Suitability by the Method of Ecological Potential in the Ardebil Province toward Land use Planning. Town and Country Planning, 5(1), 5-26.
  5. Herrman, S., & Osinski, E. (1999). Planning Sustainable Land Use in Rural Areas at Different
    Spatial Levels Using GIS and Modelling Tools. Landscape & Urban Planning, 46: 93-111.
  6. Hosseini, G., Mahboobi, M., Abedi Sarvestani, A., & Jafari, M. (2017). Educational Needs of Fig Growers in Optimal Water Storage Management on Drought Conditions, Case: Estahban County. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 48(2), 311-321.
  7. Statistical Centre of Iran (2016). Iran Census.
  8. Javadian Koutenaee, S., Malmasi, S., Orak, N., & Morshedi, J. (2014). Applying a Framework for Ecological Capability Assessment Model of Urban Development Using Analytic Network Process (ANP) (Case Study: Sari Township). Town and Country Planning, 6(1), 153-178.
  9. Makhdoum, M. (1987). Provides a New Way of Analyzing and Aggregating Data in the Process of Spatial Planning. Iran Natural Resources Magazine(41).
  10. Makhdoum, M. (1991). Evaluating the Ecological Capacity of Gilan and Mazandaran for Urban, Industrial & Rural Development and Tourism. Environmental Studies, 16(16).
  11. Makhdoum, M. (2012). Foundation of Spatial Planning (13 ed.). Tehran: University of Tehran Press.
  12. Mirdavoudi, H. R., Zahedipour, H. A., Moradi, H., & Goudarzi, G. (2008). Determination of Agricultural and Rangeland Ecological Capability of Markazi Using GIS. Range and Desert Research, 15(2), 242-255.
  13. Mirmohammadi, S. M. (2007). Spatial Planning and Economic Security Considerations. Tadbir Institute of Economic Research.
  14. Moridsadat, P., Roknoddin Eftekhari, A., Pourtaheri, M., & Shabanali Fami, H. (2018). Analysis the Sustainability of Macro and Sectorial Agricultural Policies in Five-year Plans of the Islamic Republic of Iran. Iranian Journal of Agriculture Economics and Development Research, 49(1), 43-58.
  15. Motiee Langroudi, S., Nasiri, H., Azizi, A., & Mostafaie, A. (2012). Modeling the Ecological Capability for Agricultural and Rangeland Land Use Using Fuzzy AHP in GIS Environment (Case study: Marvdasht County). Town and Country Planning, 4(6), 125-148.
  16. Nabizadeh, S., Mahboobi, M., & Abdolahzadeh, G. (2018). Analyzing factors affecting unsustainably of agricultural lands in East Azerbaijan Province (case of Malekan County). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 48(4), 611-619.
  17. Naghdi, F., Hosseini, S. M., & Sadr, S. (2014). Ecological Capability Assessment By Using GIS and Analytic Hierarchy Process (Case Study: Tabriz Suburb). RS and GIS for Natural Resources, 5(3), 57-65.
  18. Nouri, S., Seydaei, S., Kiani, S., Soltani, Z., & Nouruozi Avargani, A. (2010). Assessment of Ecologic Environmental Sources For Determining Rich Farmland by GIS (Central District of Kiar Sub County). Geography and Environmental Planning, 21(1), 33-46.
  19. Pennington, M. (2000). Urban Policy and Public Choice Theory and Politics of Urban Containment. Journal of Environmental and Planning Policy, 18, 25-32.
  20. Queensland Government. (2015). Guidelines for Agricultural Land Evaluation in Queensland. Second Edition. DSITI and DNRM.
  21. Saaty, R. W. (1987). The Analytic Hierarchy Process-What It Is and How It Is Used. Mathematical Modelling, 9(3-5), 161-176.
  22. Tsou, J., Gao, Y., Zhang, Y., Sun, G., Ren, J., & Li, Y. (2017). Evaluating Urban Land Carrying Capacity Based on the Ecological Sensitivity Analysis: A Case Study in Hangzhou, China. Remote Sensing, 9(6).
  23. Verheye, W. (2009). Land Evaluation. Land Use and Land Cover, 2.
  24. Yousefi, E., Salehi, E., Zahiri, S., & Yavari, A. (2016). Problem Solving of Uncertainty and Independence Factors in Agricultural Capability Evaluation by Using ANP FUZZY Method. Journal of Environmental Studies, 42(3), 605-624.
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 50، شماره 2
تیر 1398
صفحه 265-280

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار