معرفی راهکارهای عملی برای مشارکت کشاورزان در انتقال مدیریت آبیاری (مورد مطالعه شبکه آبیاری و زهکشی قلعه چای)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 دانشگاه آزاد

چکیده

آب یکی از عوامل محدود­کننده تولید در جهان می­باشد. مقابله با کمبود آب می­باید به­وسیله راهبرد مشخص در­جهت استفاده صحیح و مطلوب از آن باشد. انتقال مدیریت یکی از استراتژی­ها در این خصوص است. هدف کلی این تحقیق معرفی راهکارهای عملی تسهیل مشارکت کشاورزان در انتقال مدیریت آبیاری در شبکه آبیاری و زهکشی قلعه­چای شهرستان عجب­شیر در استان آذربایجان شرقی بود که در سال 1394 انجام شد. این تحقیق کاربردی و از لحاظ گردآوری داده­ها، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 5129 کشاورزان فعال در سه ناحیه آبیاری بودند. حجم نمونه به تعداد 204 کشاورز با روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای چند­مرحله­ای با انتساب متناسب با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شد. برای سنجش روایی محتوایی پرسشنامه تحقیق، نظرات دو عضو هیئت علمی دانشگاه تبریز و سه کارشناس اداره آب شهرستان عجب­شیر پرسیده شد. مقدار ضرایب آلفای­کرونباخ برای بخش­های مختلف پرسشنامه بین 75/0 تا 92/0 به­دست آمد. تجزیه و تحلیل داده­ها با نرم­افزارSPSS22 انجام شد. نتایج تحلیل مسیر نشان­داد که بیشترین اثر مستقیم متغیرها بر مشارکت مربوط به وضعیت آب آبیاری (335/0) است. برای مشارکت کشاورزان در فرآیند انتقال مدیریت آبیاری سه راهکار شامل: تشکیل گروه­های "هم­آب"، گروه­های "هم­­جوار" و گروه­های "هم­کشت" پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Ahmadvand, M. & Sharifzadeh, M. (2009). Possibility of forming water users associations. (Case study: Kavar plain of Fars province). Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 5 (2), 1-15. (In Farsi)
  2. Abediyekohpayi, J. (2014). Has Iran entered to water tension period? Tomorrow trade weekly magazine. 89, 56-59.  (In Farsi)
  3. Bagheri, A.A. & Yadavar, H. (2012). Applied methods for attracting water users' participation in irrigation and drainage networks management in Ardabil province. Ardabil Regional Water Authority, 581-610.
  4. Cochran, W. G. (1977). Sampling Techniques. 3rd edition. New York & London: John Wiley & Sors Inc.
  5. Etaati, D. (2001). Assessment of farmers' participation plan on water utilities (case study: Zanjan province). Tehran: Research and Education Institution of Management. (In Farsi)
  6. Jabbari, A. (2004). Irrigation networks management. Goharan-e-Kavir Conference. Ministry of Energy.  Tehran, Iran.(In Farsi)
  7. Hafied, A. & Gany, A. (2007). Problems and Perspectives of Participatory Irrigation Management under the Small Land-Holding Condition: with a Special Reference to Indonesian Practice.4th Asian Regional Conference and 10th International Seminar on Participatory Irrigation Management. Iran. Tehran. (In Farsi)
  8. Kalantari, Kh. (2003). Statistical analysis by SPSS. Tehran: Tehran University Publications. (In Farsi)
  9. Kalantari, Kh. (2006). Data processing and analysis in socio-economic research. Tehran: Sharif Publications. (In Farsi)
  10. Kalantari, Kh. (2012). Quantitative models in planning (Regional, urban and rural). Tehran: Farhang-e-Saba Publications. (In Farsi)
  11. Karimi, R. (2014). Easy guide to statistical analysis by SPSS. Tehran: Ketabetak Publications.  (In Farsi)
  12. Koopen, B.V. (2002). Poverty Dimensions of Irrigation management transfer in Large Scale Irrigation in Andhrapradesh and Gujarat, Indian International Water Management Institute. Research report 61.
  13. Najafi, B. & Shirvaniyan, E. (2006) .Examining obstacles of water users' participation on management of irrigation and drainage networks .Village and development magazine. 3:53-71. (In Farsi)
  14. Omid, M. H. (2009). Problem analysis of water users associations on irrigation management transfer (Case study: Tajan, Mogan and Varamin networks). Iranian Soil and Water Research Journal. 2: 167. (In Farsi)
  15. Oppenhim, A. N. (1996). Questionnaire design and attitude measurement. (Translated: Marzieh Karimnia). Mashhad: Institution of Astane-e-ghodse razavi publications.
  16. Ozmen, S. (2014). Evaluation of management transfer of irrigation scheme in Düzce valley located in Western Black Sea Region of Turkey. Department of bio-system engineering, University of Düzce, Düzce, Turkey.
  17. Qiao, G. Zaho, L. & Klein, K.K. (2009). Water user associations in Inner Mongolia: Factors that influence farmers to join. Agricultural Water Management, 96(5):822-830.
  18. Routary, S. (2007). Social dynamics of water management: tradition and change. The 4th Asian Regional Conference & 10th International seminar on participatory irrigation management, May 2-5, 2007, Tehran, Iran. (In Farsi)
  19. Shabanalifami, SH. Iravani, H. Zarei, Z. & Mokhtari, A. (2007). Challenges and Necessities of Applying Participatory Approaches and Mechanisms to Agricultural Water Management. Proceeding of the 10th International Seminar on Participatory Irrigation Management. May 2-5, 2007, Tehran, Iran. (In Farsi)
  20. Sadati, C. Ansari ardali, E. & Akbari, M. (2012). Irrigation advisory services: Basic solution to manage challenges of agricultural water resources. Taavon and Village Magazine, 3(10):205-227. (In Farsi)
  21. Senanayake, N. Mukherji, A. & Giordano, M. (2015). Re-visiting what we know about Irrigation Management Transfer: A review of the evidence. Agricultural Water Management 149 (2015) 175–186.
  22. Soltani, Gh. R. & Torkamani, J. (1999). Economical assessment of irrigation and drainage networks performance and methods of management transfer to farmers. Scientific conference of irrigation and drainage networks management importance, 18 February 1999. Iranian National Committee of Irrigation and drainage, Tehran, Iran, pp25-36. (In Farsi)
  23. Taley, S.M. & Belsare, S.M. (2007). Institutional reforms in irrigation sector-a success story. The 4th Asian Regional Conference & 10th International Seminar on Participatory Irrigation Management, May 2-5, 2007, Tehran, Iran. (In Farsi)
  24. Tohidiyanfar, C. & Rezaeimoghadam, K. (2009). Rural participation in irrigation and drainage plans: challenges, problems and solutions. The 1st National conference of modern approaches of people participation in irrigation and drainage networks study, building, utilization and maintenance. Jan 28, 2009, University of Shiraz, Shiraz, Iran, pp46-52. (In Farsi)
  25. Totakhane, Y. Aghapor, Y. & Rezafani, G. (2008). Attitude on limitations and Challenges of water users and solving methods in Sofi Chay irrigation and drainage network. Iranian National Committee of Irrigation and drainage. Tehran, Iran. (In Farsi)
  26. Vali, N. (2002). Affective factors of enhancing farmers' participation on Operation and maintenance of irrigation and drainage network (case study: Saveh). Tehran: Research and Education Institution of Management. (In Farsi)
  27. World Bank. (2002). Handbook to get the involvement of irrigation users in all aspects of irrigation management, and at all levels. Environment and natural resources division (EDIEN) & new products and outreach division (EDINP). www.worldbank.org.
  28. Zareeiyedastgerdi, Z. Mokhtari Hesari, A. & Shabanalifami, H. (2006). Participatory management of irrigation networks as a new approach on agricultural water resource management transfer. Ahvaz, Iran. (In Farsi) The 1st irrigation and drainage network management national conference. May 2-4, 2006, University of Shahid Chamran, Ahvaz, Iran, pp123-134. (In Farsi)
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 48، شماره 2
تیر 1396
صفحه 355-368

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار