گندم بهعنوان یک محصول راهبردی، از نظر میزان تولید و اختصاص سطوح زیر کشت، مهمترین محصول کشاورزی در سراسر دنیا محسوب میشود و نقشی استراتژیک در عرصهی سیاسی و اقتصادی کشورها ایفا مینماید. لذا هدایت عرضه و تقاضای این محصول و تنظیم بازار آن بر اساس منافع کارگزاران اقتصادی، امری اجتنابناپذیر خواهد بود. در این راستا، مطالعهی حاضر با استفاده از مدل تعادل فضایی قیمتها، به بررسی آثار سیاستهای حمایتی دولت در بازار این محصول و مقایسهی این سیاستها با شرایط آزادسازی بازار در ایران پرداخته است. نتایج نشان داد که در سال زراعی 1393-1392 با لحاظ نمودن توأمان سیاست قیمت تضمینی و قیمت سقف، در کل کشور به میزان 3165 هزار تن مازاد تقاضا برای گندم وجود خواهد داشت. اما با اتخاذ سیاست آزادسازی، مقدار تقاضای کل برابر 9/13 درصد و مقدار عرضه برابر 6/1 درصد کاهش خواهد یافت. همچنین اتخاذ رویکرد آزادسازی موجب افزایش 4/105 درصدی قیمت تقاضا و کاهش 9/9 درصدی قیمت عرضه میگردد. لذا میتوان دریافت که اتخاذ سیاست آزادسازی در بازار گندم، بیش از آنکه در جهت منافع عرضهکنندگان این محصول عمل نماید، به زیان تقاضاکنندگان در این بازار خواهد بود و لذا پیشنهاد می شود همگام با آزاد سازی بازار گندم تدابیری همانند پرداخت جبرانی برای مصرفکنندگان در نظر گرفته شود.
Akkemik, K.A. )2011(. Potential impacts of electricity price changes on price formation in the economy: a social accounting matrix price modeling analysis for Turkey. Energy Policy, 39: 854–864.
Amid, J. (2007). The dilemma of cheap food and self-sufficiency: The case of wheat in Iran. Food Policy, 32: 567-552.
Arfini, F. Donati, M. Grossi, L. & Paris, Q. (2008). Revenue and cost functions in PMP: a methodological integration for a territorial analysis of CAP. 107th EAAE Seminar Modelling of Agricultural and Rural Development Policies. Sevilla, Spain, January.
Azhdari, S., Mortazavi, S., Mosavi, S.H and Vakilpour M.H. 2013. Investigation the Bread Waste Reduction on the Iranian's Consumer's Welfare. Agricultural Economics and Development 21 (82): 69-89.
Backhouse, D. (2014). Global distribution of fusarium graminearum, asiaticum and boothii from wheat in relation to climate. European Journal of Plant Pathology, 139 (1): 161-173.
Caputo, M. R. & Paris, Q. (2008). Comparative statics of the generalized maximum entropy estimator of the general linear model. European Journal of Operational Research, 185(1): 195-203.
Devadoss, S. (2013). Ad valorem tariff and spatial equilibrium models. Appl. Econ., 45(23): 3378-3386.
Devadoss, S. Sridharan, P. & Wahl, T. (2009). Effects of trade barriers on U.S. and world apple markets. Canadian Journal of Agricultural Economics, 57: 55–73.
Elshennawy, A. 2013. The Euro-Mediterranean free trade agreement and the cost of tariff liberalization in Egypt. Journal of Policy Modeling, 35: 326–338.
Ferris, M. C. & Munson, T. S. (2000). Complementarity problems in GAMS and the PATH solver. Journal of Economic Dynamics and Control, 24(2): 165-188.
Feyzi, I. 2016. Investigating the provincial impacts of government interventions in the wheat market. M.Sc. dissertation of Agricultural Economics. Tarbiat Modares University.
Fraser, I. (2000). An application of maximum entropy estimation: the demand for meat in the United Kingdom. Applied Economics, 32(1): 45-59.
Fuller, S. Fellin, L. & Salin, V. (2003). Effect of liberalized US-Mexico rice trade: A spatial, multiproduct equilibrium analysis. Agribusiness, 19: 1–17.
Gomez-Plana, A. G. & Devadoss, S. (2004). A spatial equilibrium analysis of trade policy reforms on the world wheat market. Applied Economics, 36: 148-164.
Hoque, M. M. & Yusop, Z. (2010). Impacts of trade liberalization on aggregate import in Bangladesh: an ARDL bounds test approach. Journal of Asian Economics, 21(1): 37-52.
Hoseini, S.S and Torshizi, M. 2009. Evaluating date producer support programs during national developing plans. Agricultural Economics and Development 24 (1): 33–41.
Huang, Q. Howitt, R. & Rozelle, S. (2012). Estimating production technology for policy analysis: trading off precision and heterogeneity. Journal of Productivity Analysis, 38(2): 219-233.
Jones, J. Li, S. Devadoss, S. & Fedane, C. J. (1996). The former soviet union and world wheat trade, American Journal of Agricultural Economics, 78: 869–878.
Mesrinejad, SH. 2010. Trade liberalization and competitiveness in Iran. International economics studies. 37(21): 101–116.
Moradi, E. Pahlavani, M. Akbari, A. & Bashrabadi, H. M. (2013). Comparative analysis of stochastic frontier partially non-parametric and stochastic frontier parametric methods case study: measuring cost efficiency in wheat production in Iran. International Journal of Agricultural Management and Development (IJAMAD), 3(2) 123-130.
Mosavi, S. H. & Esmaeili, A. (2012). Self-sufficiency versus free trade: the case of rice in Iran. Journal of International Food & Agribusiness Marketing. 24: 76-90.
Mosavi, S. H. (2014). Positive agricultural and food trade model with ad valorem tariffs. J. Agr. Sci. Tech, 16: 1481-1492.
Mosavi, S.H. and Esmaeili, A.K. 2011. Investigating the impacts of rice import tariff on welfare and poverty of rural and urban households. Agricultural Economics Research. 5(3): 143–167.
Mosavi, S.H. and Khalilian, S. 2005. Evaluating the factors influences technical efficiency of wheat farms. Agricultural Economics and Development 53: 45-60.
Mosavi, S.H., Bakhshoodeh, M and Azhdari, S. 2012. A game theoretic analysis of the government interventions in wheat market and its influence on barley market in Iran. J. Econ. Agric. Dev. 26, 106–116
Nagurney, A. & Zhao, L. (1993). Variational inequalities and networks in the formulation and computation of market equilibria and disequilibria: The case of direct demand functions. Transportation Science, 27(1): 4-15.
Najafi, B. 2000. Evaluating government policies in the rice market: Problems and approaches. Agricultural Economics and Development 31: 7-29.
Peters, G. P. Andrew, R. & Lennox, J. (2011). Constructing an environmentally-extended multi-regional input–output table using the GTAP database. Economic Systems Research, 23(2): 131-152.
Pires, C. Dionisio, A. & Coelho, L. (2010). GME versus OLS: Which is the best to estimate utility functions? CEFAGE-UE Working-Papers, 2.
Robison, M. H. (1997). Community Input-Output models for rural area analysis with an example from central idaho. Annals of Regional Science, 31: 325–351.
Sabouhi, M and Ahmadpour, M. 2012. Estimating agricultural demand functions using general maximum entropy. Agricultural Economics. 6(1): 71–91.
Salami, H and Permeh, Z. 2001. The impacts of increasing agricultural and industrial export on the Iranian economy. Agricultural Economics Research. 24: 141–181.
Samuelson, P. A. (1952). Spatial price equilibrium and linear programming. The American Economic Review, 283-303.
Shoshtarian, A and Bakhshoodeh, M. 2007. Investigating the impacts of wheat market liberalization on social welfare. Journal of Agricultural Science. 30(1), 1–13.
Soltani, S and Mosavi S.H. 2015. Investigating the potential impacts of climate change on agricultural production yield and value added in Hamedan plain. Agricultural Economics. 9(1): 95–115.
Spreen, T. Brewster, C. & Brown, M. (2003). The free trade area of the Americas and the market for processes orange products. Journal of Agricultural and Applied Economics, 35: 107–126.
Taalimoghaddam, A., N. Shahnoushi, S.H. Mosavi, and A. Dourandish. 2015. The impacts of wheat’s guarantee on its production in Iran. Agricultural Economics and Development 23 (90): 113–142.
Takayama, T. & Judge, G. G. (1964). Spatial equilibrium and quadratic programming. Journal of Farm Economics, 46: 67-93.
Vaezi, L & Yazdani, S. (2007). Evauating the government protection policies of wheat consumption and production in Iran. Agricultural. 2(2): 51–67.
Wu, X. (2009). A weighted generalized maximum entropy estimator with a data-driven weight. Entropy, 11: 917-930.
Yavari, GH.R. 2001. Evaluating the welfare impacts of wheat pricing policies. Commercial Research.18: 145-168.
Yosefi, H and Mogjaddasi, R. 2012. Investigating the international price transmission for some agricultural markets (wheat, barley and rice) into the home market using general maximum entropy. Agricultural Economics Research. 5(1): 81–99.
موسوی, سید حبیب الله, فیضی, ایمان, & خلیلیان, صادق. (1396). بررسی آثار حذف سیاستهای حمایتی دولت در بازار گندم ایران؛ رویکرد تعادل بازار. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48(2), 241-256. doi: 10.22059/ijaedr.2017.62743
MLA
سید حبیب الله موسوی; ایمان فیضی; صادق خلیلیان. "بررسی آثار حذف سیاستهای حمایتی دولت در بازار گندم ایران؛ رویکرد تعادل بازار", تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48, 2, 1396, 241-256. doi: 10.22059/ijaedr.2017.62743
HARVARD
موسوی, سید حبیب الله, فیضی, ایمان, خلیلیان, صادق. (1396). 'بررسی آثار حذف سیاستهای حمایتی دولت در بازار گندم ایران؛ رویکرد تعادل بازار', تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48(2), pp. 241-256. doi: 10.22059/ijaedr.2017.62743
VANCOUVER
موسوی, سید حبیب الله, فیضی, ایمان, خلیلیان, صادق. بررسی آثار حذف سیاستهای حمایتی دولت در بازار گندم ایران؛ رویکرد تعادل بازار. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 1396; 48(2): 241-256. doi: 10.22059/ijaedr.2017.62743