تحلیل اقتصادی تعاونی های پره در استان مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 رئیس دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی/دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد

3 دانشیار/دانشگاه تهران

چکیده

دریای خزر یکی از بزرگ­ترین منابع تأمین ماهیان استخوانی در ایران می­باشد که این گروه از ماهیان 45 درصد کل صید دریای خزر را به خود اختصاص داده است. با توجه به سابقه طولانی صید پره در سواحل دریای خزر، هدف اصلی مطالعه حاضر تحلیل اقتصادی تعاونی­های پره در استان مازندران است. بدین منظور، 110 پرسشنامه در فصل صید 1392-1393 از 12 تعاونی در سطح استان مازندران تکمیل شد و از شاخص­های کارایی فنی و اقتصادی و بهره­وری کل عوامل تولید به­منظور دستیابی اهداف پژوهش استفاده گردید. در ادامه، علل کاهش میزان صید در سالیان اخیر از دو منظر کارشناسان سازمان شیلات و صیادان فعال در تعاونی­ها مورد تحلیل واقع شد. نتایج محاسبه کارایی گویای این است که تنها 7/16 درصد از تعاونی­های مورد مطالعه دارای کارایی فنی و اقتصادی کامل می‌باشند. همچنین، نتایج نشان از بازده افزایشی نسبت به مقیاس بیش از 80 درصد تعاونی­های صید دارد. نتایج عوامل مؤثر بر کارایی اقتصادی نیز حاکی از این است که متغیرهای سن و تحصیلات صیادان عضو تعاونی، سابقه و تحصیلات لسمان و میزان صید تاثیر مثبت و معنی‌داری بر کارایی اقتصادی تعاونی­ها داشته، در حالی­که متغیرهای تعداد روزهای طوفانی، تعداد اعضای تعاونی و شغل دوم اعضای تعاونی تاثیر منفی و معنی­داری بر کارایی تعاونی­های مذکور داشته­اند. نتایج بهره­وری نشان داد که تنها دو تعاونی از تعاونی­های مورد مطالعه در منطقه، بهره­ور بوده­اند. لذا، تمرکز سیاست‌گزاری در جهت بهبود کارایی و بهره­وری تعاونی­ها پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


  1. Asgharpour, M.J. (2006). Multiple Criteria Decision Making. University of Tehran Press, First Edition. Tehran. (In Farsi)
  2. Banker, R.D., Charnes, A. & Cooper, W.W. (1984). Models for the estimation of technical and scale inefficiencies in DEA. Management Science, 30(9):1078-1092.
  3. Coelli, T.G. (1996). A Guide to DEAP Version 2.1, A Data Envelopment Analysis (Computer Program). CEPA Working Paper, No.8, Department of Econometrics, University of New England.
  4. Darijani A. (2005). Evaluation of Environmental and Technical efficiencies of Livestock Slaughterhouse in Tehran. Doctorate dissertation, University of Tehran. (In Farsi)
  5. Diewert, W.E (1976). Exact and Superlative Index Numbers. Journal of Econometrics, 4:45-115.
  6. Diewert, W.E (1992).  The measurement of Productivity. Bulletin of Economic Research, 44:1-166.
  7. Emami Meybody, A., Karimian, Z. & Rahmani Sefati, M,H. (2011) Measurement of technical efficiency and productivity of petrochemical complexes in Iran (2001-2007). Quarterly Energy Economics Review, 8(29): 61-82. (In Farsi)
  8. Farrell, M. J. )1957( The measurement of productive efficiency, Journal of the Royal Statistical Society. Series A, CXX, Part 3, 120 (3): 253-281.
  9. Jahanifar, K. (2009) Factors affecting on bone fishing in southeastern coast of the Caspian Sea. MS Thesis, Islamic Azad University, Science and Research Branch.

10. Lovell, C. (1993). Production Frontiers and Productive Efficiency. in Fried HO and SS Schmidt (eds.) the Measurement of Productive Efficiency: Techniques and Applications, Oxford U.K.: 3-67.

11. Mehregan, M. (2004). Quantitative models for evaluating the performance of organizations. MS Thesis, University of Tehran.

12. Moradi, H. (2010) Factors affecting the success of the Kermanshah province's fishery cooperatives. MS Thesis, Razi University, Kermanshah.

13. Rafiee H, Khormizi, S.R. & Ganjkhanlu, M. (2011) Total Factor Productivity, Efficiency and Scale Return of Dairy Farms in Guailan Province. Journal of Agricultural Economics Researches, 3(4): 115-130. (In Farsi)

14. Sadr, S.K. Salami, H. & Firouzabadi, S.M. (2006) Measuring productivity of Islamic banks (Agricultural Bank). Letter helpful, 57:49-74. (In Farsi)

15. Salami, H. (1997) Concepts and measurement of productivity in agriculture. Agricultural Economic and Development, 5(18): 31-57. (In Farsi)

16. Sepehrdoust H. & Yousefi S.H. (2013) Economic Efficiency Measurement of Agricultural Cooperatives; Using Stochastic Frontier and Data Envelopment Analysis. Economy and regional development, 5(20): 189-206. (In Farsi)

17. Unal V, Göncüoğlu H. & Franquesa R (2009). A comparative study of success and failure of fishery cooperatives in the Aegean, Turkey. Journal compilation, 2009 Blackwell Verlag, Berlin.

18. Yalghi S, Ghorbani R. & Aghili S.M (2010). Evaluation of fish profitablility by catched beach seine, located in southeast of Caspian Sea, Golestan province. Fisheries Journal of Islamic Azad University Azadshahr Branch, 4(4): 57-68. (In Farsi)