بررسی اثرات اقتصادی قیمت‌های جهانی مواد غذایی و نفت بر روی متغیرهای اقتصاد کلان ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز-دانشکده کشاورزی

2 دانشجوی دکتری -دانشگاه تبریز

چکیده

این مطالعه به بررسی اثرات اقتصادی قیمت جهانی مواد­غذایی و نفت بر روی متغیرهای کلان اقتصادی (رشد تولید، تورم، شاخص سهام، نرخ بهره و نرخ ارز واقعی) در ایران پرداخته است. جهت تعیین چگونگی اثرگذاری از روش خودتوضیح برداری ساختاری (SVAR) استفاده شد. در این مطالعه، سه مدل جداگانه مورد بررسی قرار  گرفت: در مدل اول، اثر قیمت جهانی مواد غذایی به عنوان متغیر برونزا بر روی متغیرهای کلان سنجیده شد. مدل دوم، به بررسی اثر قیمت نفت برروی متغیرهای کلان اقتصادی پرداخته شد. و مدل سوم، اثرگذاری هر دو متغیر (قیمت جهانی مواد غذایی و نفت) را به­طور همزمان بررسی نمود. داده­های مورد نیاز جهت انجام این مطالعه به صورت ماهانه و مربوط به دوره فروردین 1380 تا اسفند 1390 بود. نتایج نشان می­دهد که قیمت جهانی مواد غذایی بر روی تورم و نرخ ارز موثر است، اما اثر معنی­داری بر روی رشد تولید و بازار سهام ندارد. شوک قیمت نفت نیز اثرات مشابهی را بر روی متغیر­های کلان نشان داده و تنها تورم و نرخ ارز را تحت تاثیر قرار داده است. نتایج حاصل از بررسی همزمان شوک قیمت جهانی مواد غذایی و قیمت نفت نشان می­دهد که علاوه بر اثرگذاری جداگانه هر کدام از این شوک­ها بر روی تورم و نرخ ارز، شوک نفتی اثرات معنی­داری را بر قیمت جهانی مواد غذایی به جا خواهد گذاشت. با توجه به اثرگذاری قیمت نفت و مواد غذایی لازم است در سیاست‌گزاری‌ها و پیش‌بینی‌های اقتصادی میزان اثرگذاری آن را در نظر گرفته و نیز، سعی شود با توسعه صادرات غیر نفتی و به کارگیری درآمد حاصل از صادرات نفت در زیرساخت‌های اقتصادی اثرات منفی شوک نفتی را به حداقل رساند.

کلیدواژه‌ها


  1. Abbasiyan A. Moradpoor Oladi M. & Abasiyoon V. (2007). Impact of oil price uncertainty on the part of industry, services and construction.  Journal of Economic Research. 6(2), 109-121. (In Farsi(
  2. Abott P.C., Hurt C. & Tyner W.E. (2009). What's driving food prices? Farm foundation issue report, http://purl.umn.edu/37951.
  3. Alom F. (2011). Economic Effects of Oil and Food Price Shocks in Asia and Pacific Countries: An Application of SVAR Model. Paper presented at the 2011 NZARES Conference, Tahuna Conference Centre – Nelson, New Zealand. August 25-26.
  4. Amisano G. & Giannini C. (1997). Topics in structural var econometrics. Berlin: Springer-Verlag.
  5. Bjernland  H.C.  (2000). The Dynamic Effects of Aggregate Demand, Supply and Oil price shocks- A comparative study.  University of oslo.
  6. Breitung J. Bruggemann R. & Lutkepohl H. (2004). Applied time series econometrics. West Nyack, NY, USA:Cambridge University Press.
  7. Brown S.P.A. & Yucel M.K. (2002). Energy prices and aggregate economic activity: An interpretative survey. Quarterly Review of Economics and Finance, 42, 193-208.
  8. Enders W. (1995). Applied Econometric Time Series. John Wiley and Sons, Inc; USA Engle.
  9. Farzanegan M.R & Markwardt G. (2009). the effects of oil price shocks on the Iranian economy.  Energy Economics, 31(1), 134-151.
  10. Galesi A. & Lombardi M.J. (2009a). External shocks and international inflation linkages: A global var analysis. European central bank. WP. 1062.
  11. Hakro A.N. & Omezzine A.M. (2010). Macroeconomic effects of oil and food price shocks to the oman economy. Middle Eastern Finance and Economic. (6). 72-90.
  12. Headey D. & Fan S. (2008). Anatomy of a crisis: The causes and consequences of surging food prices. Agricultural Economics. 39, 375-391.
  13. Hoseyni, S. & Tahamipoor M. (2009). Measuring the effects of energy price shocks (oil) on the rate of inflation in Iran. Journal of Iran energy. 12(4), 63-76. (In Farsi)
    1. Hemmati, A. & Mobasherpoor, A. (2009). Identification of oil price Shocks, supply and aggregate demand in the Iran's economy, using the structural VAR. Energy Economics Studies Journal. 6 (23), 71-90. (In Farsi)
  14. Lardic S. & Mignon V. (2008). Oil prices and economic activity: An asymmetric cointegration approach. Energy Economics. 30 (3), 847-855.
  15. Keshavarziyan, M., Zamani, M. & Panahi Nejad, H. (2010). Spillover effect of U.S. dollar exchange rate on oil prices.  Energy Economics Studies Journal. 27, 131-154.
  16. Mehr Ara M. & Niki Oskooyi K. (2006). Shocks Oil and dynamic effects on macroeconomic variables. Journal of Research Review Business. 10(40), 1-32. (In Farsi)
  17. Olomola, A.F. & Adejumo, A.V. (2006). oil price shock and Macroeconomic Activities in Nigeria.  International Research Journal of Finance and Economics. 3, 23-26.
  18. Samadi, S., Yahyaabadi, A. & Moalemi, N. (2009). Analyze the impact of oil price shocks on macroeconomic variables in Iran.  Journal of Research and Economic Policies,17(17), 5-26.
  19. Sarzaaim A. (2007). The effects of oil price shocks on economic variables in a model VAR. Energy Economics Studies Journal. 4(12), 27-51.
  1. Behboodi D. Motefaker M.A. & Rezazadeh a. (2009). Effects of price volatility on GDP.  Energy Economics Studies Journal. 6 (20), 1-33. (In Farsi)
Shafiei S. & Saboori Deylami M. (2009). Evaluation of macroeconomic variables interact from the global financial crisis. Investigations Commercial, 39, 2-16.