تبیین سازوکار و راهبردهای مناسب برای دستیابی به کشاورزی پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

تجارب نشان داده است که موفقیت پروژه­های کشاورزی پایدار مرهون چهار مولفه شامل: فضای سیاست­گزاری مناسب، بخش دولتی توانمند، مشارکت گروه­های کشاورزان و وجود فناوری­های محافظت کننده از منابع است. در این زمینه وظیفه دولت ایجاد فضای نهادی مناسب برای پذیرش و اجرای سازوکار و راهبرد­های مناسب برای توسعه کشاورزی پایدار می­باشد. بر این اساس، در تحقیق حاضر نظر دست­اندکاران بخش کشاورزی درباره راهبرد­ها به عنوان مجموعه­ای از تدابیر و توصیه­ها و شکل­دهنده سازوکار مناسب برای توسعه کشاورزی پایدار بررسی شد. تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه و پیمایش نظر 95 تن از دست­اندکاران بخش کشاورزی در چهار بخش اجرایی، تحقیقاتی، دانشگاهی و خصوصی که با روش نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. روایی محتوایی پرسشنامه با روش پانل متخصصان و پایایی با آزمون کرونباخ آلفا سنجیده شد. همچنین، از تحلیل عاملی برای تحلیل داده­ها استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، سه نوع راهبرد: 1) توانمندساز، شامل توسعه فعالیت­های ترویجی و آموزشی، ارتقای سرمایه اجتماعی، توسعه نهادی، 2) تضمینی و اجرایی، شامل قانون­گذاری و برنامه­ریزی، رویه­های کشاورزی- زیستی، برچسب­گذاری و اطلاع رسانی، و 3) ترغیبی، شامل توسعه و ارایه خدمات حمایتی برای توسعه کشاورزی پایدار در چارچوب سازوکار مدیریت سازگاری به ترتیب برای تحقق اهداف اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی کشاورزی پایدار پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها


  1. Munasib, Abdul B. A. ; Jordan, Jeffrey L. (2011). The effect of social capital on the choice to use sustainable agricultural practices , Journal of Agricultural and Applied Economics ; 43(2):213–227.
  2. Allahyari, M. S. (2008). Extension Mechanisms to Support Sustainable Agriculture in Iran Context, American Journal of Agricultural and Biological Sciences, 3 (4): 647-655.
  3. Arbion, A.Gh., Kalantari, A.A. and Shabanali, Fami, H. (2010). Measuring sustainability level of wheat cropping system in Fars Province and determination affecting factors, Iran Agricultural Extension and Education Journal 5(2):1728. (In Farsi)
  4. Bachev, H. (2007). Governing of Agrarian Sustainability, ICFAI Journal of Environmental Law, VI(2), Hyderabad: ICFAI University, 7-25.
  5. Bachev, H. (2008). Management of Environmental Challenges and Sustainability of Bulgarian Agriculture, In P. Liota, D. Mouat, W. Kepner, and J. Lancaster (editors), Environmental Challenges and Human Security: Recognizing and Acting on Hazard Impacts (pp.117–142). The Netherlands: Springer.
  6. Bachev H. (2009). Mechanisms of Governance of Sustainable Development, MPRA Paper No. 14947, Retrieved from: http://mpra.ub.uni-muenchen.de/14947/.
  7. Bartlett J.E., Kotrlik J.W., & Higgins C.C., (2001). Organizational research: determining appropriate sample size in survey research obtained, Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1): 43-50.
  8. Burton, R.J.F., & Paragahawewa, U.H. (2011). Creating culturally sustainable agri-environmental schemes. Journal of Rural Studies 27: 95–104.
  9. Clive, G. & Kirkpatrick, C. (2006). Assessing national sustainable development strategies: Strengthening the links to operational policy, Natural Resources Forum 30:146–156. Blackwell Publishing Ltd.
  10. Dumanski, J. (1994). Proceedings of the International Workshop on Sustainable Land Management for the 21st Century. Volume 1: Workshop Summary. The Organizing Committee. International Workshop on Sustainable Land Management. Agricultural Institute of Canada, Ottawa. p 50.
  11. Eionet, (2010). Factsheets on ‘Food and Drink’. Retrieved from:  http://scp.eionet.europa.eu/facts /factsheets_scp/food_drink. November 20, 2012.
  12. FAO (2004). The ethics of sustainable agricultural intensification. Rome.
  13. Fathi, H., Heidari, H., Impiglia, A. & Fredrix M. (2011), History of IPM/FFS in Iran. Regional Integrated Pest Management (IPM) Programme in the Near East, FAO, Rome.
  14. Grote, U. & Kirchhoff, S. (2001). Environmental and Food Safety Standards in the Context of Trade Liberalization: Issues and Options. ZEF-Discussion Papers on Development Policy, Center for Development Research, Bonn, June.
  15. Jones, D. (ed.) (2003). Organic Agriculture: Sustainability, Markets and Policies, Wallingford, UK: CABI Publishing.
  16. Jones, N., Sophoulis, Costas M., Iosifides, Th., Botetzagias, I. & Evangelinos, K. (2009). The influence of social capital on environmental policy instruments. Environmental Politics, 18: 4, 595 -611.
  17. Karami, E., &  Mansoorabadi A. (2007). Sustainable agricultural attitudes and behaviors: a gender analysis of Iranian farmers. Environmental, Development and Sustainability, 10(6): 883-898.
  18. Mirovitskaya, N. & Ascher W. (editors) (2001). Guide to Sustainable Development and Environmental Policy. London: Duke University Press.
  19. Naderi Mahdei K., Hosseini, S.M. Aazami M. & Saadi  H. (2010). Administrative Feasibility of Monitoring Mechanisms Implementation for Sustainable Agriculture, American Journal of Applied Sciences 7 (2): 208-213.
  20. Najafi, Gh., & Zahedi, Sh. (2005). The issue of agricultural sustainability in Iran, Journal of Sociology of Iran, 6(2): 73-106. (In Farsi)
  21. OECD (2003). Organic Agriculture: sustainability, markets and policy. Proceedings of the OECD Workshop on Organic Agriculture. September 23-26, 2002. CABI Publishing, Wallingford. 
  22. Parminter, T., (2003). Policy Strategies for Natural Resource Management. MAF. ISBN: 0-478-07733-5, pp: 36.
  23. Pender,J., Gebremedhin, B. Benin, S. & Ehui, S. (2001). Strategies for sustainable agricultural development in Ethiopian, EPTD, Discussion Paper no. 77, Environment and Production Technology Division, International Food Policy Research Institute, 2033 K Street, N.W., Washington, D.C. 20006 U.S.A.
  24. Power A. G. (2010). Ecosystem services and agriculture: tradeoffs and synergies, Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 365, 2959–2971.
  25. Pretty, J. N. (1996). Regenerating Agriculture, London: Earthscan Publications.
  26. Pretty, J. & Ward, H., (2001). Social capital and the environment. World Development, 29 (2): 209–227.
  27. Rezaei-Moghaddam, K., Karami, E. & Gibson, J. (2005). Conceptualizing sustainable agriculture: Iran as an illustrative case. Journal of Sustainable Agriculture, Vol. 27(3). 25-55.
  28. Reyahi-Khoram, M. R. Shariat, M., Azar, A., Moharamnejad N. & Mahjub H.  (2006). Implementing and Prioritizing the Strategies of Sustainable Agriculture Using Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP); Case Study; Hamadan Province Agriculture Field, Iran. Pakistan Journal of Biological Sciences 9 (13): 2462-2467.
  29. Rölling, N. G., & Wagenmakers, M. A. E. (1998). Facilitating sustainable agriculture: Participatory learning and adaptive management in times of environmental uncertainty. Cambridge, UK: Press Syndicate of the University of Cambridge.
  30. Siddaraju V. G. (2011). Role of non–governmental organizations in promoting sustainable agriculture development in Karnataka.  International Journal of the Physical Sciences, 6(2): 057–061.
  31. Shabanali Fami , H., Kalantari, K.A. Sharifzadeh & Moradnezhadi, H. (2007). Principal Components of Policy Framework for Sustainable Agriculture and Its Implications for National Extension System in Iran. Journal of Sustainable Agriculture, 31:2, 125-144. (In Farsi)
  32. Veisi H., Liaghati H., Hashmi F. & Edizadehi K. (2012). .Mechanisms and instruments of sustainable development, Development in Practice, 22(3): 385-399. (In Farsi)
  33. Veisi H. (2012). Exploring the determinants of adoption behaviour of clean technologies in agriculture: a case of integrated pest management, Asian Journal of Technology Innovation, 20(1): 67-82.
  34. Vorley, B. (2002). Sustaining agriculture: Policy, governance, and the future of family- based farming, A synthesis report of the collaborative research project policies that work for sustainable agriculture and regenerating rural livelihoods, IIED Publication, No. 9175, UK.
  35. Williams, B.K., Szaro, R.C. & Shapiro, C.D. (2007). Adaptive Management: The U.S. Department of Interior Technical Guide. Adaptive Management Working Group, U.S. Department of Interior, Washington, DC.

Zhao, J., Qishan L., Hongbing D. & Yan Y. (2008). Opportunities and challenges of sustainable agricultural development in China. Philosophical Transactions of Royal Society, 363: 893-904.