کاربرد نگرش‏ های ارزشی زیست‏ محیطی در تحلیل رفتار زیست‏ محیط‏ گرایانه کشاورزان به منظور حفاظت از خاک (مورد مطالعه: کشاورزان شالیکار بخش مرکزی شهرستان ساری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‏ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

انسان با رفتارها و تغییراتی که در محیط‏زیست انجام می‏دهد، می‏تواند باعث تخریب محیط‏زیست از جمله خاک شود. در این راستا، برای جلوگیری از تخریب محیط‏زیست باید رفتار انسان‏ها به سمت و سوی ابعاد طبیعت‏گرایانه تغییر کند. دستیابی به تغییرات رفتاری در ارتباط با محیط‏زیست، نیازمند شناخت نگرش افراد نسبت به آن است. هدف از این پژوهش تحلیل کاربرد نگرش‏های ارزشی زیست‏محیطی در واکاوی رفتار زیست‏محیط‏گرایانه به منظور حفاظت از خاک در بین کشاورزان شالیکار بخش مرکزی شهرستان ساری بود. این پژوهش توصیفی با استفاده از یک پیمایش انجام گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ای بود که روایی آن با بهره‏گیری از نظر اساتید دانشگاهی و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. با استفاده از روش تصادفی طبقه‏ای با اتنساب متناسب و آماره کوکران، 120 نفر از شالیکاران به عنوان نمونه انتخاب شدند (9621=N). نتایج نشان داد که رفتار زیست‏محیط‏گرایانه 8/20 درصد از شالیکاران در حد ضعیف، 40 درصد در حد متوسط، 25 درصد در حد خوب و 2/14 درصد در حد عالی بود. همچنین، نتایج آزمون‏های مقایسه میانگین‏ها نشان داد که شالیکاران با دیدگاه‏ ارزشی زیست‏محیطی خودخواهانه، سطح رفتار زیست‏محیط‏گرایانه پایین‏تری نسبت به دو دیدگاه ارزشی زیست‏محیطی زیست‏کره و نوع‏دوستانه داشتند. 

کلیدواژه‌ها


  1. Abedi-e Sarvestani, A. (2012).  Environmental Attitude  and  Behavior  of  Students  of  Gorgan University  of  Agricultural  Sciences  and  Natural Resources.  Journal           of Iranian Agricultural Extension and Education. 7(2): 77-9. (In Farsi).
  2. Agheli-e kohneshari, L., & Sadeghi, H. (2005). Estimating the economic impacts of soil           erosion in Iran. Quarterly Journal of the Economic Research, (15): 87-100. (In Farsi).
  3. Azizi Khalkheili, T., Bakhshi Jahromi, A., and Bijani, M. (2012). Soil conservative behavior of farmers: The role of information & communication media. Iranian Agricultural Extension and Education Journal. 7 (2): 51-61. (In Farsi).
  4. Bayat, N., Rastegar, A., & Azizi, F. (2011). Environment and management of soil resources in Iran's rural areas. Journal of Regional Planning, 1 (2): 63-78. (In Farsi).
  5. Bijani, M., and Hayati, D. (2013). Application of Environmental Attitudes toward Analyzing Water Conflict: The Case of Doroodzan Dam Irrigation Network. Iranian Agricultural Extension and Education Journal. 9 (1): 83- 102. (In Farsi).
  6. Bindraban, P. S., Van der Velde, M., Ye, L., Van den Berg, M., Materechera, S., Kiba, D.        I., Van Lynden, G. (2012). Assessing the impact of soil degradation on food production. Current Opinion in Environmental Sustainability, 4(5): 478-488.
  7. Clark, C. F., Kotchen, M. J., & Moore, M. R. (2003). Internal and external influences on          pro-environmental behavior: Participation in a green electricity program. Journal of Environmental Psychology, 23(3): 237-246.
  8. Fazeli, M., & Jafarsalehi, S. (2013). Gap in tourists’ attitude, knowledge and environmental behavior. Journal of Tourism Management Studies, 8 (22): 137-162. (In Farsi).
  9. Ferdowsi, S., Mortazavi, Sh., & Rezvani, N. (2007). The relationship between environmental knowledge and Environmental Protection behaviors. Journal of Human Sciences, (53): 151-164. (In Farsi).
  10. Haghighatian, M., Purafkari, N., & Jafarinia, Gh. (2013). The impact of Social environmental behaviors on social development: The case of South Pars staff (Assaluyeh).              Journal of Social Development Studies in Iran, 5 (1): 136-152. (In Farsi).
  11. Halpenny, E. A. (2010). Pro-environmental behaviours and park visitors: The effect of place attachment. Journal of Environmental Psychology, 30(4): 409-421.
  12. Hijazi, Y., & Eshaghi, R. (2014). Explanation of rural people's environmental behavior in the West provinces of Iran based on planned behavior model. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 45 (2): 257-267. (In Farsi).
  13. Kibblewhite, M. G., Bellamy, P. H., Brewer, T. A., Graves, A. R., Dawson, C. A.,      Rickson, R. J., & Stuart, J. (2014). An exploration of spatial risk          assessment for soil protection: Estimating risk and establishing priority areas for                 soil protection. Science of the Total Environment, 473: 692-701.
  14. Klöckner, C. A. (2013). A comprehensive model of the psychology of environmental behavior: A meta-analysis. Global Environmental Change, 23(5): 1028-1038.
  15. ‏Kollmuss, A., & Agyeman, J. (2002). Mind the gap: why do people act environmentally and what are the barriers to pro-environmental behavior?. Environmental               Education Research, 8(3): 239-260.
  16. Latif, S. A., Omar, M. S., Bidin, Y. H., & Awang, Z. (2013). Role of Environmental Knowledge in Creating Pro-Environmental Residents. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 105: 866-874.
  17. Lee, Y. K., Kim, S., Kim, M. S., & Choi, J. G. (2014). Antecedents and interrelationships        of three types of pro-environmental behavior. Journal of Business Research, 67(10): 2097-2105
  18. Mahboobi, M., & Spehrara, M., (2013). Farmers' professional ethics toward soil conservation. Journal of Ethics in Science and Technology, 8 (3): 25-35. (In Farsi).
  19. Menatizadeh, M., & Zamani, Gh. (2012). Factors affecting farmers' environmental attitude toward soil and water resources protection in Shiraz. Journal of Research in Management Agricultural Education, (20): 3-13. (In Persian).
  20. Motaghi, A., & Hemati-e Guimi, Z. (2012). Tourism and Environment (Investigation of opportunities, environmental concerns and behaviors among tourists in Bushehr Township). Journal of Tourism Planning and Development, 1 (3): 155-168. (In Farsi).
  21. Motamedinia, Z., Papzan, A., & Mehdizadeh, h. (2014). Environmental factors affecting the behavior agricultural SME owners and managers in provinces of Kermanshah and Ilam. Journal of Natural Environment (Iranian Journal o Natural Resources), 67 (1): 91-103. (In Farsi).
  22. Organization of Agricultural Jihad of Sari Township. (2014). Annually report. Unpublished. (In Farsi).
  23. Quinn, C. E., & Burbach, M. E. (2008). Personal characteristics preceding pro-environmental behaviors that improve surface water quality. Journal of Natural             and Social Sciences, 18: 103-114.
  24. Rice Research Institute of Iran (2014).  Annually report. Unpublished. (In Farsi).
  25. Rohani, B. (2013). Soil protection becomes legal in Iran. Journal of Food Knowledge and Agriculture, 11 (104): 22-23. (In Farsi).
  26. Salehi, S., & Imam Gholi, L. (2012, A). Experimental study of the relationship between environmental awareness and behavior (Investigation of urban and rural areas in               Sanandaj Township). Iranian Journal of Social Issues, 3 (1): 121-141. (In Farsi).
  27. Salehi, S., & Imam Gholi, L. (2012, B). Investigation of social capital impact on the environmental behavior (Case Study: Kurdistan province). Iranian Journal of Sociology, 13 (4): 90-115. (In Farsi).
  28. Stern, P. C. (2000). New environmental theories: toward a coherent theory of environmentally significant behavior. Journal of Social Issues, 56(3): 407-          424.

Zhang, Y., Zhang, H. L., Zhang, J., & Cheng, S. (2014). Predicting residents' pro-        environmental behaviors at tourist sites: The role of awareness of disaster's consequences, values, and place attachment. Journal of Environmental Psychology, 40: 131-146.