تدوین اولویت های صادراتی کشمش ایران در بازار جهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

2 استادیار اقتصاد کشاورزی دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

4 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

کشمش یکی از مهم‌ترین محصولات ارزآور کشاورزی ایران است و ایران پس از کشورهای ترکیه و آمریکا سومین صادرکنندۀ کشمش جهان است. در این مقاله، با استفاده از شاخص‌های مزیت نسبی صادراتی، مزیت وارداتی، نسبت­های تمرکز و هرفیندال- هیرشمن، به بررسی وضعیت تجاری و ساختار بازار صادراتی و وارداتی محصول کشمش در جهان در دورۀ زمانی 2011-2001 پرداخته می‌شود. براساس نتایج، ساختار بازار صادراتی در این دوره انحصار چندجانبة بسته بود، اما در سال 2011 نسبت به 2001 رقابتی­تر شد. ساختار بازار وارداتی با نوسان همراه بود، به‌طوری‌که در بعضی سال­ها از انحصار چندجانبه به انحصار چندجانبۀ باز گرایش یافت. با وجود رقابت­پذیری صادراتی کشمش ایران در این دوره، رشد آن 8/6- درصد بود، در‌حالی­که کشورهای آمریکا و شیلی رشدی مثبت داشتند. همچنین، بین مزیت صادراتی ایران و کشورهای رقیب همبستگی وجود ندارد. نتایج همبستگی مزیت صادراتی ایران و رقبا با مزیت وارداتی واردکنندگان برتر نشان داد که با افزایش مزیت وارداتی کانادا مزیت صادراتی ایران افزایش می­یابد. گفتنی است چنین رابطه­ای بین مزیت وارداتی کانادا و مزیت صادراتی ترکیه و آمریکا نیز وجود دارد که مهم‌ترین رقبای ایران در توسعۀ بازار در این کشور محسوب می­شوند. براساس نتایج، پیشنهاد می­شود ایران با استفاده از عوامل بازاریابی و سیاست­های تولیدی و تجاری مناسب در پی حفظ و توسعۀ سهم صادراتی خود در بازارهای هدف قدیمی و جدید باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. Ashrafi, M., Karbasi, A., & Sadrolashrafi, S.M. (2007). Comparative advantage of export and production raisin in Iran. Agricultural Economics and Development, 15(2), 39-59. (In Farsi)
  2. Balassa, B. (1965). Trade liberalization and “revealed” comparative advantage, The Manchester School of Economics and Social Studies, 33, 92-123.
  3. Balassa, B. (1979). The changing pattern of comparative advantage in manufactured goods. Review of Economics and Statistics, 61, 259– 266.
  4. Balassa, B. (1986). Comparative advantage in manufactured goods: a reappraisal. Review of Economics and Statistics, 68, 315– 319.
    1. Brasili, A., Epifani, P., & Helg, R. (2000). On the dynamics of trade patterns. DE ECONOMIST, 148(2), 233-157.
    2. Dashti, GH., Khodaverdizadeh, M., & Mohammadrezaei, R. (2010). Analysis of comparative advantage and the global export market structure for pistachios. Journal of Economics and Agricultural Development, 24(1), 99-106. (In Farsi) 
    3. Ferto, I., & Hubbard, L.J. (2003). Revealed Comparative Advantage and Competitiveness in Hungarian.  The World Economy, 26, 247-259.
    4. Food and Agriculture Organizationn of the United Nations (FAO). (2013). <www.fao.org>.
    5. Gajurel, D.P., & Pradhan, R.S. (2012). Concentration and Competition in Nepalese Banking. Journal of Business, Economics & Finance, 1, 5-16.
    6. Hosseini, M., & Hooman, T. (2007). Study of international market of date and target markets of Iran’s exporting date. Journal of Agricultural Economic and Development, 15(1), 1-29. (In Farsi)
    7. Hosseini, S.S., & Rafiee, H. (2008). Study of comparative advantages production and export Iranian Pistachios. Journal of Economics and Agricultural Development, 22(2), 45-57. (In Farsi)
    8. Islam, S. (2001). Concentration of international trade in hightechnology products. Applied Economics Letters,  8, 95-97.
    9. Jacob, A.B., and Katharina, H. (2002). Measures of Competition and Concenration in the Banking Industry: a Review of the Literature. Economic & Financial Modelling, 1-46.
    10. Khodadkashi, F., & Shahikitash, M. (2005). Measure the degree of competition in the world market of selected products traditional and Agriculture. Journal of Agricultural Economic and Development. 13(3), 135-178. (In Farsi)
    11. Li, L., Duonford, M., & Godfrey, Y. (2012). International trade and industrial dynamics: Geographical and structural dimensions of Chinese and Sino-EU merchandise trade. Applied Geography, 32, 130-142.
    12. Liesner, H. H. (1958). The European Common Market and British Industry. Economic Journal, 68, 302-316.
      1. Maddala, G.C., Dobson, S. & Millen, E. (1995). Microeconomics, The Regulation of Monopoly, Mc Grawhill Book Company Press.
      2. Mehrabi Boshrabadi, H.,  & Pour Moghadam, A. (2012). Effective factors on comparative advantage in the export of Iranian raisins. Journal of Agricultural Economics Research, 4(1), 161-177. (In Farsi)
      3. Mehrparvar Hosseini, E., Aminizadeh, M., Rafiee, H., Riahi, A., & Bastani, M. (2013). Designing of Iranian Dates Trade Model; Application of Trade Advantages and Theory of Market Structure. Journal of Agricultural Economics, 7(2), 19-46. (In Farsi)
      4. Paarlberg, D.L., & Haley, M.M. (2001). Market Concentration and Vertical Coordination in the Pork Industry: Implications for Public Policy Analysis. Agribusiness, 17, 197-212.
        1. Peykani, GH., Rafiee, H., & Mohammadi, A. (2009). Study of the comparative advantage of kiwifruit export in Iran. Journal of Agricultural Economics Researches, 1(3), 47-61. (In Farsi)
        2. Sadeghi, S.K., Khodaverdizadeh, S., & Khodaverdizadeh, M. (2011). Determine the export comparative advantage and The structure of market the export and world import of saffron. Journal of Agricultural Economics Researches, 3(3), 59-76. (In Farsi)
        3. Salami, H., & Pishbahar, E. (2001). Changes in the pattern of comparative advantage of agricultural products in Iran: An empirical analysis based on the revealed comparative advantage indices. Journal of Agricultural Economic and Development, 34, 67-99. (In Farsi)
        4. Vollrath, T.L. (1991). A theoretical evaluation of alternative trade intensity measures of revealed comparative advantage. Weltwirtschaftliches Archive, 127, 265– 280.