تبیین ابزارهای سیاستی پیشران توسعه کشاورزی ارگانیک در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه رازی کرمانشاه

2 دانشیار دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

3 استاد دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

4 استادیار مرکز تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور

چکیده

در سال‌های اخیر، توسعة کشاورزی ارگانیک با وجود پتانسیل‌های بسیار برای رشد این بخش در ایران بسیار کند بود. تحقیق حاضر با هدف شناسایی ابزارهای پیشران توسعة بخش ارگانیک در کشاورزی ایران با استفاده از روش تحلیل عاملی انجام گرفت. مرور ادبیات تحقیق نشان می‌دهد ابزارهای متعددی در حوزة سیاستگذاری، حمایت مالی و ترویج و اطلاع‌رسانی در توسعة بخش ارگانیک در کشورهای مختلف تأثیرگذارند. به‌این‌منظور، پرسشنامه‌ای بر مبنای مرور ادبیات تحقیق در زمینة سیاست‌های مؤثر بر توسعة کشاورزی ارگانیک تدوین شد و پس از بررسی پایایی و روایی، توسط 122 نفر از کارشناسان سازمان‌های کشاورزی در شش استان منتخب تکمیل شد. پس از ورود داده‌ها به محیط نرم‌افزار SPSS نسخة 19 و انجام‌دادن تحلیل عاملی، از مجموع 45 متغیر تأثیرگذار، نُه عامل از عوامل پیشران توسعة کشاورزی ارگانیک در ایران شناسایی شد که این عوامل 15/83 درصد واریانس کل را تبیین کردند. نتایج این تحلیل بیانگر آن است که ایجاد ساختارها و زیرساخت‌ها، تأمین حمایت‌های مالی مورد نیاز، سیاستگذاری و هدف‌سازی و آموزش و مشاوره به تولیدکنندگان، شناسایی و تحلیل اطلاعات مورد نیاز، تبلیغات و اطلاع‌رسانی عمومی، هماهنگی نهادی، تدوین و تبیین دستورالعمل‌ها، ارائة امتیازات به سرمایه‌گذاری، بیش از 80 درصد از واریانس کل عوامل را تبیین می‌کنند. براین‌اساس، پیشنهاد می‌شود سیاستگذاران توسعة کشاورزی از یک‌سو با ایجاد ساختارهای مناسب نهادی و حمایت‌های مالی در این زمینه به ترویج این محصولات بپردازند و از سوی دیگر شرایط مناسب را برای سرمایه‌گذاری و بازاریابی در این زمینه فراهم کنند.

کلیدواژه‌ها


  1. Bloom, S. M. & Duram, L. A. (2007). A Framework to Assess State Support of Organic Agriculture, Journal of Sustainable Agriculture, 30(2): 105-123.
  2. Dabbert, S., Häring, A.M., Zanoli, R. (2004). Organic farming: policies and prospects. Zed books, London and New York.
  3. Daugbjerg, C., & Halpin, D.,(2008). Sharpening up research on organics: why we need to integrate sectoral policy research into mainstream policy analysis. Policy Studies 29, 393–404.
  4. Daugbjerg, C., Tranter, B., Hattam, C, Holloway, G. (2011). Modelling the impacts of policy on entry into organic farming: Evidence from Danish–UK comparisons, 1989–2007, Land Use Policy 28, 413–422.
  5. Dimitri, C., Oberholtzer, L., (2007). Market-led versus Government-facilitated growth. Development of the U.S. and EU Organic Agricultural Sectors. Electronic Outlook Report from the Economic Research Service, August, 2005. United States Department of Agriculture, available at: www.ers.usda.gov.
  6. Häring, A.M., (2003). An interactive approach to policy impact assessment for organic farms in Europe. In: Organic Farming in Europe: Economics and Policy, vol. 10. University of Hohenheim, Hohenheim.
  7. Häring, A.M., Dabbert, S., Aurbacher, J., Bichler, B., Eichert, C., Gambelli, D., Lampkin, N., Offermann, F., Olmos, S., Tuson, J., Zanoli, R., (2004). Organic farming and measures of European agricultural policy. In: Organic Farming in Europe: Economics and Policy, vol. 11. University of Hohenheim, Hohenheim.
  8. Heidari, H., & Shirazi, J. (2009). Matters of chemical pesticides in third world, Amoozesh Keshavarzi publication:Karaj- Iran. (In Farsi)
  9. Henning, J., Baker, L., & Thomassin, P.J. (1991). Economics issues in organic agriculture. Canadian Journal of Agricultural Economics 39, 877-889.

10. Henrichsmeyer, W., & Witzke, H.P., (1994).  Agrarpolitik Band 2: Bewertung und Willensbildung. Ulmer Verlag, Stuttgart.

11. Kalantari, K. (2003). Data analysis in socio-economical researches by SPSS software, Sharif Publication: Tehran -Iran. (In Farsi)

12. Kilcher, L. (2006). How can organic agriculture contribute to sustainable development? In Paper presented at the Tropentag 2006: Conference on Prosperity and Poverty in a Globalized World: Challenges for agricultural research. held on 7 June 2012, Germany.

13. Lampkin, N. H., & Padel, S. (1994). The economics of organic farming: An International Perspective. United Kingdom: Biddles Ltd.

14. Lesjak, H. A. (2008). Explaining Organic Farming through Past Policies: Comparing Support Policies of Austria, Finland and the European Union, Journal of Cleaner Production 16, 1-11.

15. Michelsen, J.,(2002). Organic farming development in Europe – impacts of regulation and institutional diversity. Economics of Pesticides, Sustainable Food Production, and Organic Food Markets 4, 101–138.

16. Offermann, F., Nieberg, H., & Zander, K., (2009).  Dependency of organic farms on direct  payments in selected EU member states: Today and tomorrow, Food Policy 34 , 273–279.

17. Pietola, K.S., Oude Lansink, A., (2001). Farmer responses to policy promoting organic farming practices in Finland. European Review of Agricultural Economics 28, 1–15.

18. Rezapanah, M. (2010). An analysis of strategy document of Iranian organic agriculture development, conference of organic agriculture in Iran, The Academy of Science of Islamic Republic of Iran, October 22, 2010, Tehran. (In Farsi)

19. Stolze, M. & Lampkin, N. (2009). Policy for organic farming: Rationale and concepts, Food Policy 34, 237–244.

20. Tranter, R.B., Holt, G.C., Grey, P.T., (2007). Budgetary implications, and motives for, converting to organic farming: case study farm business evidence from Great Britain. Biological Agriculture and Horticulture 25, 133–151.

  1. Vairo, D., Häring, A. M., Dabbert, S., & Zanoli, R. (2009). Policies Supporting Organic Food and Farming in the EU: Assessment and Development by Stakeholders in 11 European Countries, Journal of International Food & Agribusiness Marketing, 21(2-3): 214-227.