نقش سیاست های حمایتی در توسعۀ صادرات محصولات کشاورزی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی

2 استاد گروه اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

3 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور، مرکز کرج

چکیده

    بخش ­کشاورزی در ایران علاوه‌بر تأمین نیازهای داخلی، در تجارت خارجی نیز مشارکت دارد و صادرات محصولات آن نسبت به بخش­های دیگر دارای ثبات بیشتری است؛ بنابراین تکیه بر این بخش و توسعه و گسترش صادرات آن می­تواند زمینه را برای حضور ایران در بازارهای جهانی و استفاده از مزایای آن فراهم آورد. مطالعة حاضر با هدف بررسی نقش سیاست­های حمایتی در توسعة صادرات، به شناسایی شاخص­های تأثیرگذار بر عرضة صادرات محصولات کشاورزی ایران در دورة زمانی 1360-1390 با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه­های گسترده می‌پردازد. طبق نتایج، شاخص­های نسبت قیمت­ صادراتی، ارزش افزودة کشاورزی و معیار کلی حمایت، متغیرهای تأثیرگذار بر الگو هستند و رابطة مثبت با عرضة صادرات در کوتاه­مدت و بلندمدت د‌ارند. همچنین، نرخ ارز، مصرف بخش ­­خصوصی و متغیر مجازی جنگ بر عرضة صادرات بی­تأثیر بودند. ضریب جملة تصحیح خطا هم نشان داد در هر دوره 52 درصد از نبودن تعادل از بین می­رود و تعدیل بلندمدت صورت می­گیرد. با درنظرگرفتن نتایج، توجه به میزان و نحوة اجرای سیاست‌های حمایتی با توجه به نقش مستقیم آن در توسعة صادرات امری ضروری است؛ بنابراین، درصورت اعمال مناسب این سیاست­ها صادرات محصولات­­ کشاورزی افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها


  1. Central Bank of the Islamic Republic of Iran. (2013). Economic Report & Balance Sheet. Various years, from http://www.cbi.ir (In Farsi).
  2. Faridi, M. Z. (2012), Contribution of Agricultural Exports to Economic Growth in Pakistan, Pak. J. Commer. Soc. Sci, 6(1), 133-146.
  3. Gilanpour, O. (2012). Calculation of Aggregate Measurement of Support (AMS) in Iran's agricultural sector, Agricultural Planning, Economics And Rural Development Research Institute. Tehran. (In Farsi).
  4. Gilbert, N. A., Gustave Linyong, S., & Munchunga Divine, G. (2013). Impact of Agricultural Export on Economic Growth in Cameroon: Case of Banana, Coffee and Cocoa, International Journal of Business and Management Review, 1(1), 44–71.
  5. Gharabaghian, M. (2007), EconomicGrowth and Development, (3th ed.). Tehran: Ney Publication, pp.772 – 723, Iran. (In Farsi).
  6. Goldstein, M. & Khan. M. S. (1978). The Supply and Demand for Exports: A Simultaneous Approach. Review of Economics and Statistics, 60, 275 – 286.
  7. Goswami, C., & Saikia, K.K. (2012). FDI and its Relation with Export inIndia, Status and Prospect in north east region. Procedia ,Social and Behavioral sciences, 37, 123-132.
  8. Homayunpour, M., & Hosseini, S.S. (2012). Factors affecting agricultural commodities export in Iran, In: The 8th Biennial conference of Iranian Agricultural Economics Society, 9-10 May 2012. : Shiraz University, Shiraz, Iran, pp 645-660. (In Farsi).
  9. Hoshmand, M., Daneshnia, M., & Abdollahi, Z. (2011). Effective Factors of Non Oil Export in Iran. Journal of Knowledge & Development, 17(34), 126 – 145. (In Farsi).
  10. Hosseini, S. S., Pakravan, M. R., & Gilanpour, O. (2012). Investigating the effects of protection policy on agriculture sector TFPJournal of Economics and Agriculture development, 25(4), 507 – 516. (In Farsi).
  11. Jung, S.W., & Marshall, P. J. (1985). Exports, Growth and Causality in DevelopingCountriesJournal of Development Economics,18. 1 – 12
  12. Khalilian, S., Farhadi, A., (2002). Study of factors influencing Iran’s agricultural exports. Journal of Agriculture economic and development, 10(39), 71 – 84. (In Farsi).
  13. Ministry of Jihad-e-Agriculture of the Islamic Republic of Iran (2013), Statistical Yearbook of Agricultural. Various years, from http://www.maj.ir (In Farsi).
  14. Najafi Alamdarloo, H., Mortazavi, S. A., & Shemshadi yazdi, K. (2013). Application of Spatial Econometrics in Agricultural Exports in ECO Members: Panel Data Approach. The Economic Research (Scientific Research Quarterly), 13(3), 49-62. (In Farsi).
  15. Nur, M., Wijeweera, A., & Dollery, B. (2007). Estimation of the Export Demand Function using Bilateral Trade Data: The Case of Bangladesh. South Asia Economic Journal, 8(2), 249-264.
  16. Noferesti, M. (2012), Unit root and co-integration in econometrics, (4th ed.). Teharn: The Rasa Institute of Cultural Services, Iran. (In Farsi).
  17. Pakravan, M. R., & Gilanpour, O. (2013). Investigating Export Potential Vision and Competitiveness of Iran's Agricultural Product in Middle East and North Africa. Journal of Agricultural Economics and Development, 27(1), 51-63. (In Farsi).
  18. Pakravan, M. R, Mehrabi, H., & Gilanpour, O. (2011). Estimating Supply and Demand Function of Iran’s Agricultural Products Export. Journal of Agricultural Economics and Development, 24(4), 471-478. (In Farsi).
  19. Pesaran, M.H. & B. Pesaran. (1997). Microfit 4.1 (Window Version). Oxford University Press, UK.
  20. Prasanna, N. (2010). Impact of Foreign Direct Investment on ExportPerformance in India. J Soe Science, 24(1), 65-71.
  21. Rezapour, S., & Mortazavi, A. (2010). Studying globalization impact on export demand and supply of saffron, Iranian Journal of Agricultural Economics, 4(3).153-170. (In Farsi).
  22. Statistical Centre of Iran. (2013). Statistical Yearbook of Iran. Various years, from http://www.amar.org.ir (In Farsi).
  23. Tashkini, A. (2006), Applied  Econometrics with Microfit, Tehran: Publishing co The Dibagaran Tehran Cultural and Artistic Institute, Iran. (In Farsi).
  24. The Islamic Republic of Iran Customs Administration. (2013). Statistical Yearbook of Commerce. Various years, from http://www.irica.gov.ir (In Farsi).
  25. Zamani, F., Mehrabi Boshrabadi, H. (2013).  An Investigation of the Foreign Exchange Shock Symmetry and Its Effect upon Export and Import of Agricultural Crops in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 43-2(2), 165-174. (In Farsi).