تبیین رفتار زیست‌محیطی روستاییان استان‌های غرب کشور بر اساس مدل رفتار برنامه ‏ریزی‌شده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه ترویج وآموزش کشاورزی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

توسعة پایدار روستایی صرفاً در پرتو استفادة مناسب از منابع زیست‌محیطی با زیربنای نظری و فکری و حفظ و بهبود آن‌ها برای نسل‏های بعدی امکان‌پذیر است. رفتار روستاییان در برخورد با این منابع پایه نقش تعیین‌کننده‏ای در حفاظت از آن‌ها دارد. این پژوهش با هدف تبیین رفتار زیست‌محیطی روستاییان بر اساس مدل رفتار برنامه‌ریزی‌شده در استان‌های غرب کشور به اجرا درآمده است و تلاش می‌کند مدل رفتاری روستاییان را با کمک تئوری "رفتار برنامه‌ریزی‌شده" تبیین کند. این تحقیق توصیفی به شیوة پیمایش و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. حجم جامعه 642029 خانوار روستایی بود که بر اساس فرمول کوکران 310 خانوار برای نمونه انتخاب شدند و اطلاعات لازم از آن­ها گرد­آوری شد. روایی پرسشنامه را استادان گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران تأیید کردند و پایایی آن از طریق انجام مطالعة راهنما و آزمون آلفای کرونباخ به تأیید رسید. یافته‏ها نشان داد که دو متغیر کنترل رفتار ادراک‌شده و هنجارهای ذهنی بیشترین تأثیر را در شکل‌دهی نگرش زیست‌محیطی داشته‌اند. متغیرهای هنجارهای ذهنی و نگرش زیست‌محیطی به‌ترتیب بیشترین اثرگذاری را بر نیت روستاییان برای انجام رفتارهای زیست‌محیطی داشتند. در نهایت، متغیرهای کنترل رفتار ادراک‌شده، هنجارهای ذهنی و نگرش زیست‌محیطی و نیت زیست محیطی به‌ترتیب بیشترین اثرگذاری را در انجام رفتارهای زیست‌محیطی از سوی روستاییان نشان دادند.

کلیدواژه‌ها