نقش کسب‌و‌کارهای کوچک در تأمین نیازهای اساسی زنان سرپرست خانوار روستایی در استان همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکدة کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

از دیدگاه صاحب‌نظران توسعة روستایی، ساماندهی کسب‌و کارهای کوچک (SEs) راهبردی برای توانمندسازی روستاییان به‌ویژه زنان فقیر و سرپرست خانوار است. در ایران نیز با همین هدف تاکنون صدها کسب‌و‌کار کوچک به دست زنان سرپرست خانوار راه‌اندازی شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی آثار SEs بر توانمندی اقتصادی زنان سرپرست خانوار روستایی در استان همدان اجرا شده است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن توصیفی است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای محقق ساخته بوده‌ است که ضریب پایایی آن 85% برآورد شده است  جامعة آماری تحقیق 712 زن سرپرست خانوار روستایی در سال 1390 است که 109 نفر از آن‌ها برای نمونه از طریق نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده در دو بخش توصیفی و استنباطی و از طریق نرم‌افزار SPSSانجام پذیرفت. برای ارزیابی نیازهای اصلی خانوار از روش بررسی و تحلیل حداقل نیاز اساسی خانوار (MBN) استفاده شده ‌است. در تأمین نیازهای اساسی خانوار، سه متغیر درآمد کسب‌و‌کار، تعداد افراد تحت تکفل و خط فقر جامعة روستایی تأثیر‌گذارند. در این تحقیق، درصد افرادی که می‌توانند نیازهای اساسی خانوار را با توجه به سناریوهای مختلف خط فقر در جامعة روستایی مرتفع کنند مطالعه شده ‌است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد با افزایش خط فقر توانایی زنان سرپرست خانوار در تأمین نیاز‌های اساسی با شیب تندی کاهش می‌یابد. در پایان نیز با توجه به نتایج تحقیق توصیه‌هایی بیان شده‌ است. شناسایی و معرفی کسب‌و‌کارهای پردرآمد، آموزش زنان سرپرست خانوار در مدیریت درآمدها و هزینه‌ها، کنترل نرخ تورم و پایین‌آوردن خط فقر در جامعة روستایی و در نهایت جبران منابع مالی زنان سرپرست خانوار تا حد خط فقر از جمله پیشنهادهای این تحقیق است. 

کلیدواژه‌ها