عوامل مؤثر بر پذیرش فعالیت‌های حفاظت از آب وخاک در دشت فیروزآباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد بخش اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز،شیراز، ایران

2 استاد بخش اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، دکترای اقتصاد کشاورزی

3 اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

آب به عنوان به یک منبع کمیاب است و این کمیابی در شرایط تغییر اقلیم، اهمیت بیشتری می‏یابد. از طرف دیگر، فرسایش خاک نه‏تنها به این سبب که زیان بهره‏وری را بدنبال دارد، بلکه به این دلیل که به کویرزایی و فقر روستایی مرتبط است، نیز یک مسئله چالش برانگیز می‏باشد. در نتیجه حفاظت از آب و خاک، دو موضوع حیاتی در مناطق با محدودیت آب نظیر دشت فیروزآباد است. این مطالعه، درک کاملتری از چالش‏های پیرامون پذیرش اقدامات حفاظت از آب و خاک را فراهم نموده است. برای این منظور اثر متغیرهای مالی، اقتصادی-اجتماعی، انسانی، همراه با ویژگی‏های انفرادی زارعین بر بکارگیری اقدامات حفاظت از آب و خاک به‌عنوان یک تصمیم باهم با استفاده از یک مدل رگرسیون پروبیت دومتغیره ظاهراً نامرتبط مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات اقتصادی-اجتماعی و تولیدی از یک نمونه 204 مزرعه بصورت تصادفی از هشت روستا جمع‏آوری شد. نتایج نشان داد که 6/43 درصد از زارعین حفاظت از آب، 1/44 درصد حفاظت از خاک و 24 درصد هر دو اقدام را بکار گرفته‏اند. در معادله آب، تحصیلات، سن، اندازه مزرعه، فعالیت‏های خارج از مزرعه و دسترسی به اعتبار تماماً اثر مثبت و معنی‏داری بر احتمال بکارگیری اقدامات حفاظتی دارند. در مقابل، تعداد افراد خانوار و تعداد قطعات زمین تأثیر منفی و معنی‏دار بر حفاظت از آب دارند. در معادله خاک، تحصیلات، تعداد افراد خانوار، نیروی‏ کار خانوار و تناوب زراعی، اثر مثبت و معنی‏دار و در مقابل تعداد افراد خانوار بر پذیرش اقدامات حفاظتی اثر منفی و معنی‏دار دارند. نهایتاً اینکه نتیجه بدست آمده از معادله پذیرش باهم اقدامات حفاظتی آب و خاک نشان داد که اندازه مزرعه، تحصیلات، دسترسی به اعتبار، فعالیت‏های خارج از مزرعه و نیروی کار خانوار، متغیرهای مهمی در ارتباط با پذیرش اقدامات حفاظتی می‏باشند. یافته‏های این مطالعه می‏تواند به درک بهتر رفتار زارعین در رابطه با حفاظت کمک کند و در نتیجه به توسعه انگیزه‏ها و ابزارهای متمرکز بر برنامه‏های آب و خاک مساعدت نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات