تحلیلی بر وضعیت پایداری گلخانه‏ های جنوب استان کرمان و عوامل تاثیرگذار بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه جیرفت

2 استاد دانشگاه تهران

3 استاد دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران

4 دکترای مدیریت و توسعه کشاورزی

چکیده

هدف کلی این تحقیق، بررسی وضعیت پایداری گلخانه‏ های جنوب استان کرمان و عوامل تاثیرگذار بر آن بود. جامعه آماری کلیه گلخانه‌دارانی هستند که در فصل زراعی 95-1394 در جنوب استان کرمان خیار گلخانه‌ای کشت نموده‌اند (N=1866). روش نمونه‌گیری در این تحقیق تصادفی با انتساب متناسب می‌باشد که با این روش 320 نفر از طریق جدول کرجسی و مورگان به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. ابزار اصلی برای جمع‏آوری داده‏ ها، پرسشنامة محقق ساخته ای بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تایید شد (α>0.7). تجزیه و تحلیل داده‏ ها به ‏وسیله نرم‏ افزار SPSS win18 انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که اکثریت گلخانه‏ های مطالعه شده در وضعیت نیمه‏ پایدار و نگرش افراد مطالعه شده نسبت به کشاورزی پایدار مساعد بود. همچنین نتایج تحلیل عاملی عوامل تاثیرگذار بر بهبود پایداری را در عامل‏های تسهیلات حمایتی و آموزشی، سیاست‏های زیرساختی و صحیح تولید، توسعه مشوق‏های تولید پایدار و توسعه بازار محصولات سالم طبقه ‏بندی کرد که مجموعاً نزدیک به 80 درصد از واریانس کل عامل‏ها را تبین نمودند. با توجه به اینکه در حال حاضر، توسعة پایدار هدف اولیة سیاستهایی همچون بازار- محوری و رقابت پذیری در تولید محصولات کشاورزی و روستایی می باشد و تدریجاً کیفیت را به عنوان استراتژی رقابتی خود تعیین می نماید، و از سویی، با توجه به اینکه همیشه ابعاد توسعة پایدار در حوزة سیاستهای بالادستی قرار دارد (با توجه به برنامه ریزی های بخشی و متمرکز در ایران)، و چشم انداز واقعی فعالیت های مربوط به ابعاد پایداری، محدود به همین سیاست های متمرکز و بخشی می‌باشد، پیشنهاد می شود، زمینه های ایجاد رقابت پذیری در تولید محصولات گلخانه ای سالم با تمرکز بر ایجاد توازن میان تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی پایداری، با تأکید بر حفظ جوانب محیط زیستی با توجه به بحران‌هایی نظیر تغییرات آب و هوایی، امنیت غذایی پایدار، کاهش گازهای گلخانه ای، مدنظر قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها