تحلیلی بر آثار سیاست‌های مدیریت تقاضای آب در شهرستان مرودشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد مرودشت، مرودشت، ایران

2 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد مرودشت، مرودشت، ایران

3 استاد گروه اقتصاد کشاورزی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

چکیده

امروزه کمبود آب به­عنوان عامل مهم بازدارنده توسعه کشاورزی می­باشد. اتخاذ سیاست­های مناسب برای پایداری این منبع به یک موضوع مهم و استراتژیک در کشور تبدیل شده است. از جمله سیاست­های قابل اجرا در بخش کشاورزی جهت پایداری منابع آب، سیاست تغییر الگوی کشت و کاهش سطح زیر کشت محصولات آب بر از الگو و افزایش راندمان آبیاری می­باشد. بر این اساس، هدف این مطالعه تعیین میزان اثربخشی کاهش تدریجی سطح زیر کشت برنج به­همراه افزایش راندمان آبیاری بر شاخص­های اقتصادی و زیست­محیطی شامل میزان مصرف آب، بهره­وری آب و بازده برنامه­ای در هر هکتار در شهرستان مرودشت بود. برای این منظور، یک مدل برنامه­ریزی ریاضی مثبت (PMP) مورد استفاده قرار گرفت و نسبت به داده­های مربوط به سطح کشت محصولات در سال پایه 1396-1397 کالیبره گردید. روش در­نظر گرفته شده برای جمع­آوری داده­های این مطالعه مبتنی بر مطالعات پیمایشی، اسنادی و استفاده از نظرات و تجربیات کارشناسی بوده است. نتایج مطالعه نشان داد اعمال سیاست مدیریت تقاضای آب در چارچوب سناریو‌های مختلف کاهش سطح زیر کشت محصول برنج، علی­رغم کاهش در منافع اقتصادی بخش کشاورزی منطقه باعث بهبود شاخص بهره­وری اقتصادی منابع آب و کاهش تقاضای آب  به میزان 26 درصد می­شود. بنابراین، جهت پایداری منابع آب سطحی و زیرزمینی در شهرستان مرودشت، تغییر الگوی بهینه کشت در جهت کاهش سطح زیرکشت محصولات آب­بر و اعطای تسهیلات به کشاورزان برای تجهیز مزارع به سیستم­های نوین آبیاری توصیه می­شود. با توجه به کاهش بازده برنامه­ای در نتیجه اعمال این سیاست، حمایت از کشاورزان می­تواند در موفقبت اجرای این سیاست موثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Aayog, N. (2016). Evolution report on efficacy of minimum support prices (MSP). Guaranteed price on cropping pattern, Government of India, 1-99.
  2. Aidam, P.W. (2015). The impact of water-pricing policy on the demand for water resources by farmers in Ghana. Agricultural Water Management, 158: 10-16.
  3. Arnell, N. W., Vuuren, D. P., & Isaac, M. (2011). The implications of climate policy for the impacts of climate change on global water resources. Global Environmental Change, 21(2), 592-603.
  4. Asadi, M., & Najafi Alamdarlo, H. (2019). Economic evaluation of optimum cultivating pattern for reducing the use of groundwater in Dehgolan plain. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 50(1), 29-43. doi: 10.22059/ijaedr.2018.249900.668543
  5. Babran, S. & Honarbakhsh, N. (2008). Water crisis in the world and Iran. Rahbord. 48: 193-219.
  6. Bagheri, A., Nikouei, A.R., Khodadad Kashi, F. & Shokat Fadaei, M. (2016). Evaluation of Water Pricing Policy on Aquifer Stability and preservation: Study of Northern Mahyar Plain Aquifer in Zayandeh-Rud Basin. Agricultural Economics & Development. 31(2): 105-120.
  7. Baron, J. S., Poff, N. L., Angermeier, P. L., Dahm, C. N., Gleick, P. H., Hairston, N. G., & Steinman, A. D. (2002). Meeting ecological and societal needs for freshwater. Ecological Applications, 12(5), 1247-1260.
  8. Cortignani, R. & Severini, S. (2009). Modeling farm-level adoption deficit irrigation using positive mathematical software. 38: 244-258.
  9. Doll, P. (2002). Impact of Climate Change and Variability on Irrigation Requirements: a Global Perspective. Climatic Change, 54(3), 269-293.
  10. (2016). How to Feed the World in 2050. Rome, Italy.
  11. Fisher, G., Tubiello, F., van Velthuizen, H., & Wiberg, D. (2006). Climate change impacts on irrigation water requirements: Effects of mitigation, 1990–2080. Technological Forecasting and Social Change, 74(7), 1083–1107.
  12. Gallego-Ayala, J. (2012). Selecting irrigation water pricing alternatives using a multi methodological approach. Mathematical and Computer modelling, article in press.
  13. Hosseinzad, J., & Kazemiyeh, F. (2013). The Role of Water Resources Management in Agricultural Development of Tabriz Plain. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 44(3), 369-377. doi: 10.22059/ijaedr.2013.50225
  14. Howitt, R.E. (1995). Positive Mathematical Programming. American Journal of Agricultural Economic, 77(2): 329-342.
  15. Howitt, R.E. (2005). Agricultural and Environmental Policy Models: Calibration, Estimation and Optimization, unpublished, 2005, available at: ageecon.ucdavis.edu.
  16. Kotir, J. H., Smith, C., Brown, G., Marshall, N., & Johnstone, R. (2016). A system dynamics simulation model for sustainable water resources management and agricultural development in the Volta River Basin, Ghana. Science of the Total Environment, 573(1), 444-457.
  17. Madani, K. (2014). Water management in Iran: what is causing the looming crisis? Journal of Environmental Studies and Sciences, 4, 315-328.
  18. Parhizkari, A., khodadadi Hosseini, M., Taghizadeh Ranjbari, H., & Mahmoudi, A. (2015). Determination of appropriate economic strategy for protection of groundwater resources in Qazvin plain. Rural Development Strategies, 2(4): 477-498.
  19. Paris, Q. (2001). Dynamic positive equilibrium problem. Working paper, No. 01-005, Department of Agricultural and Resource Economics University of California Davis.
  20. Paris, Q., Howitt R.E. (1998). An Analysis of ill-Posed Production Problems using Maximum Entropy. American Journal of Agricultural Economics, 80(1): 124-138.
  21. Tahamipour, M., & Yazdani, S. (2016). The Role of Economic Instruments in IWRM: The Case Study of Irrigation Water Pricing in Western Basins of Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 47(3), 545-556. doi: 10.22059/ijaedr.2016.60223.
  22. Zamani, A. (2011). Investigating the Impact of Water Pricing on its Productivity in Agricultural Sector,Sc. Thesis, Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University.
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 52، شماره 3
مهر 1400
صفحه 441-455

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار