کارایی فنی آب و تعیین عوامل مؤثر بر پذیرش تکنولوژی نوین آبیاری با تأکید بر نقش سرمایه اجتماعی (تولیدکنندگان پسته شهرستان سیرجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، سیرجان، ایران.

چکیده

سرمایه اجتماعی به­عنوان عامل تولیدی کیفی، ابزاری برای اصلاح کارایی و بهره­وری کشاورزان است. یکی از راه­های نیل به توسعه توجه کردن به سرمایه اجتماعی و توانمندسازی و آگاه کردن کشاورزان از طریق تقویت ابعاد مختلف این نوع سرمایه می­باشد. پسته به­عنوان طلای سبز نقش مهمی در بخش کشاورزی شهرستان سیرجان دارد. یکی از بزرگ­ترین مشکلات کشاورزان تولیدکننده پسته، محدودیت شدید منابع آبی است. با این وجود، تعداد زیادی از کشاورزان از روش سنتی به آبیاری می­پردازند. در این تحقیق، ابتدا 285 کشاورز تولیدکننده پسته در شهرستان سیرجان براساس فرمول کوکران انتخاب شدند و براساس نوع روش آبیاری (سنتی یا مدرن) به دو گروه تقسیم شدند. سپس، ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی براساس نظر Putnum در این دو گروه ارزش­گذاری شد و در حضور این عامل کارایی نهاده آب محاسه شد. با استفاده از مدل توبیت عوامل مؤثر بر کارایی آب و با کاربرد مدل لاجیت فاکتورهای تأثیرگذار بر پذیرش تکنولوژی آبیاری نوین با تأکید بر نقش سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. داده­ها با استفاده از ابزار پرسشنامه در سال 98-1397 جمع­آوری شدند. با توجه به نتایج، شاخص سرمایه اجتماعی در هر دو گروه مورد بررسی، براساس ابعاد اعتماد و هنجارها و انسجام اجتماعی در سطح متوسط و از نظر مشارکت و شبکه­های اجتماعی در سطح پایین ارزیابی شد. میانگین کارایی آب (CRS) با احتساب سرمایه اجتماعی و بدون احتساب آن در بین کشاورزانی که از روش آبیاری سنتی استفاده می­کنند، به ترتیب 31 و 27 درصد و این مقادیر در گروه کشاورزانی که با روش­های جدید با آبیاری می­پردازند به­ترتیب 67 و 58 درصد تعیین شد. یافته­ها نشان داد متغیرهای شرکت در برنامه­های صرفه­جویی آب، تحصیلات، سرمایه اجتماعی، قیمت آب و نوع آبیاری تأثیر مثبت بر کارایی فنی آب دارند. به­علاوه متغیرهای دسترسی به اعتبارات بانکی، میزان درآمد، سرمایه اجتماعی و قیمت آب بیشترین تأثیر مثبت بر پذیرش آبیاری نوین توسط کشاورزان داشتند. توصیه می­شود دولت با تشویق کشاورزان جهت تجمیع پس­اندازهای کشاورزان خرد و یکپارچه­سازی باغات از طریق تعاونی­های کشاورزی و آب­بران که مهم­ترین منبع تشکیل و تقویت سرمایه اجتماعی در بین کشاورزان است، در جهت افزایش کارایی آب و گسترش استفاده از سیستم آبیاری نوین گام بردارد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Abbasi, F., Sohrab, F. & Abbasi, N. (2015). Irrigation efficiencies of temporal and spatial changes in Iran. Irrigation and Drainage Structures Engineering Research, 17(67), 113-120. https://dx.doi.org/10.22092/aridse.2017.109616. (In Farsi).
  2. Asghari Loghamjani, S., Pourjafarabadi, M. & Poorabrahimabadi, F. (2016). The role of strategic products in the livelihood of rural households (Case study: Pistachio cultivation in Sirjan). Quarterly Journal of Geographical Research, 13(2), 50-61. (In Farsi)
  3. Ataee, M., Moghaddasi, R. & Tahamipoor, M. (2016). Determining the method of water pricing in the agricultural sector: a case study of Fars province. Agricultural Economic and Development, 24(96):199-223.
  4. J, Sirven, N. & Requiers-Desjardins, M. (2007). Social Capital and Natural Resource Management: A Critical Perspective. The Journal of Environment and Development, 16(4), 355-374.
  5. R.G. (1996). A new outlook at input. Output technical change and productivity measurement. Working Papersfrom University of Maryland, Department of Agricultural and Resource Economics, No. 197840. DOI: 10.22004/ag.econ.197840
  6. R.G. Chung. Y. & Fare. R. (1996). Benefit and distance functions. Journal of Economic Theory, 70, 407–419.
  7. R. G. & Färe. R. (2008). A calculus for data envelopment analysis. Journal of Productivity Analysis, 30, 169–175.
  8. Chebil, A., Abbas, K. & Frija, A. (2014). Water Use Efficiency in Irrigated Wheat Production Systems in Central Tunisia: A Stochastic Data Envelopment Approach. Journal of Agricultural Science, 6(2), 63-71.
  9. Dehghan Herati, A., Zare Mehrjerdi, M.R., Tohidi, A. & Nikzad, M. (2013). Evaluation of groundwater consumption at different levels of efficiency for pistachio crop in Bahrman region of Rafsanjan. Journal of Agricultural Water Research, 27(2), 255-265. (In Farsi)
  10. Frija, A., Chebil, A., Speelman, S., Buysse, J. & Huylenbroeck, G.V. (2009). Water use and technical efficiencies in horticultural green houses in Tunisia. Agricultural Water Management, 96(11), 1509-1516.
  11. Ganji, N., Yazdani, S. & Saleh, I. (2018). Identification of factors affecting water input efficiency in wheat production in Alborz province (Data Envelopment Analysis Approach), Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 2-49(1), 13 - 22. (In Farsi).
  12. Ghadimi, S.A., Shabanali Fami, H. & Asadi, A. (2014). Measurement the Employing Rate of Organic Agricultural Technologies by Potato Growers in: Fereidan Township. Journal of Agricultural Knowledge and Sustainable Development, 24(2): 55-71. (In farsi)
  13. Gharghani, F., Bostani, F. & Soltani, Gh. (2009). Investigating the effect of irrigation water and increasing water prices on cultivation pattern using positive mathematical planning method: A case study of Eghlid city in Fars province. Journal of Agricultural Economics Research, 1(1):57-74. (In farsi)
  14. Gomez-Limon, A., Picazo-Tadeo, A. & Reig-Martinez, E. (2012). Eco-efficiency assessment of olive farmers in Andalusia. Land Use Policy, 29:395-406.
  15. Hajivand, Sh. & Mashreghi, N. (2012). Estimation of Factors Affecting the Acceptance of Pressure Irrigation Systems in Olive Growers of Guilan Province. The first national conference on agriculture in difficult environmental conditions, Ramhormoz. https://civilica.com/doc/352225.
  16. Hunecke, C., Engler, A., Jara-Rojas, R. & Poortvliet, M. (2017). Understanding the role of social capital in adoption decision: an application to irrigation technology. Agricultural System, 153, 221-231.
  17. Jaime, M., & Salazar, C. (2011). Participation in organizations, technical efficiency and territorial differences: A study of small wheat farmers in Chile. Chilean Journal of Agricultural Research, 71, 104–113.
  18. Jaime, M. M., Salazar, C. A., & Novoa, L. (2011). Participación y eficiencia en la pequeña agricultura de la provincia de Nuble (Región del Bío-Bío, Chile). Horizontes Empresariales, 10, 9–20.
  19. Kapelko, M. (2018). Measuring inefficiency for specific inputs using data envelopment analysis: evidence from construction industry in Spain and Portugal. Central European Journal of Operations Research, 26(1), 43-66.
  20. Mortazavi, S.A., Alipoor, A. & Ghorbani, M. (2016). Investigating the Factors Affecting the sub-vector Efficiency of Water in Wheat Production The combination of artificial neural network with radial base function and Tobit model. Quarterly Journal of Economic Research (Sustainable Growth and Development), 16(2), 117-134. (In Farsi).
  21. Nateghpoor, M.J. & Firoozabadi, S.A. (2005). Social capital and factors affecting its formation in Tehran city. Sociology of Iran, 6(4):59-91. (In Farsi).
  22. Nikcheh Farahani H. & Nazari, GH. (2008). The Role of Social Capital in Labor Productivity. Tadbir, 202, 43-48. (In Farsi).
  23. Poorasghar sangachin, F. (2000). Investigating challenges of water resources management in Iran. Journal of Planning and Budgeting, 6(7, 8), 85-122. http://dorl.net/dor/20.1001.1.22519092.1380.6.7.4.9 (In Farsi)
  24. Poorzand, A. (2003). Improved water management. The first step to achieving food security. Proceedings of the Eleventh Conference of Iranian National Committee on Irrigation and Drainage. 24-25 Dec. Tehran, Iran. (In Farsi)
  25. Rahimi Faizabad, F., Yazdanpanah, M., Forouzani, M. & Mohammadzadeh, S. (2014). A Study of the relationship between social capital and farmers' tendency to form and join Aleshtar water cooperatives. Cooperatives and Agriculture, 3(12), 95-77. (In Farsi).
  26. Rahmani, S., Yazdani, S., Mahmoodi, A., Shoukat Fadaee, M. & Souri, A. (2016). Factors Affecting the Adoption and Development of Pressurized Irrigation Cultivation Using Logit Model (Case Study: Ardebil province). Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 6(23): 13-26.
  27. Roostaee, H., Salari, H., Ahmadpoor, M. & Ayouz Sahra, M. (2015). Investigating the effective factors on the acceptance of pressurized irrigation technology by farmers in Mamasani city of Fars province. The first Annual Conference of Iranian Agricultural Economics Research, Shiraz.
  28. Rostami, F., Shabanali Fami, H., Kalantari, Kh. & Mohammadi, M.A. (2011). A Study of Social Capital Development Mechanisms in the Iranian Higher Agricultural Education System. Iranian Journal of research Economics and agricultural Development, 2-42(2), 627-645. (In Farsi).
  29. Serajeddin, A., Fattahi, A., Fehresti Sani, M. & Neshat, A. (2016). Dynamic analysis of technical efficiency of water consumption in Sugarcane (Data Envelopment Analysis Approach). Agricultural Economics, 10(4), 177-188. (In Farsi).
  30. T. & Poli. E. (2015). Shadow prices of social capital in rural India. a nonparametric approach. European Journal of Operational Research, 240, 892-903.
  31. Speelman, S., D'Haese, M., Buysse, J., & D'haese, L. (2008). A measure for the efficiency of water use and its determinants, study at small-scale irrigation schemes in North-West province. South Africa. Agricultural Systems, 98(1), 31-39.
  32. Sun, Q. (2007). Rebuilding common property management: a case study of community-based natural resource management in rural Guizhou, China. PhD-Thesis Wageningen University. ISBN 9789085048336–263. Stuff publication.
  33. Waheed, O. & Ayodele, O. (2010). Sources of technical efficiency among smallholder maize farmers in Osun state of Nigeria. Research Journal of Applied Sciences, 5, 115-122.
  34. Wang, X.Y. (2010). Irrigation water use efficiency of farmers and its determinants: evidence from a survey in northwestern China. Agricultural Science in China, 9(9), 1326-1337.
  35. X. McIntosh. C.S. Watson. P. Zhang. Z. & Lu. Q. (2013). Technical efficiency in small-scale irrigation cooperative and its determinants from the perspective of social capital heterogeneity: The case of northwestern China. Agricultural and Applied Economics Association Annual meeting. August 4-6-2013-Washangton. D.C.
  36. Yeilagh Chooghakhori, H. & Karami, A. (2019). Evaluation of the Efficiency of Irrigation and Agriculture Management in Khuzestan Water Users' Associations. Iranian Journal of Agricultural economics and Development Research, 2-50(3), 515-530 (In Farsi).
  37. Zarifian, Sh., Khojasteh, H. & Bayat, P. (2017). Factors affecting the acceptance of trickle irrigation by palm cultivator of Dashtestan. Iranian Journal of Agricultural economics and Development Research, 48-2(4), 655-647. (In Farsi).
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
دوره 52، شماره 3
مهر 1400
صفحه 507-523

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار