تبیین مولفه‌های موثر بر ارتقاء تاب‌آوری کشاورزان حوزه آبریز قزل اوزن در برابر تغییر اقلیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا/دانشکده کشاورزی / دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

4 استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
بیشترین تاثیر تغییر اقلیم بر بخش کشاورزی کشور‌های در حال توسعه است. کشاورزی در این کشور‌ها، نقش تعیین کننده‌ای در دستیابی به اهدافی مانند امنیت غذایی، اشتغال، درآمدزایی و ... دارد، بنابراین باید کشاورزان در برابر تغییرات اقلیمی تاب‌آور شوند. هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین مولفه‌های موثر بر ارتقاء تاب‌آوری کشاورزان حوزه آبریز قزل اوزن در برابر تغییر اقلیم است. با توجه به پیچیدگی و تعاملی بودن مولفه‌های موثر بر تاب-آوری در سیستم‌های اجتماعی-اکولوژیکی، باید از رویکرد‌هایی استفاده شود که منعطف و مبتنی بر مکان است. از اینرو در پژوهش حاضر از رویکرد کیفی بهره گرفته شد. برای این منظور مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با خبرگان و کارشناسان محلی انجام شد. نمونه‌گیری در این پژوهش نظری و تا حدودی گلوله برفی بود. حجم نمونه براساس دستیابی به اشباع نظری تعیین شد که برابر با 15 مصاحبه بود. داده‌ها از طریق مشاهده، مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و یادداشت‌های عرصه جمع‌آوری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مقایسه‌ای استفاده شد و مولفه‌های استخراج شده در 9 طبقه مجزا شامل سرمایه‌های اجتماعی، اقتصادی، انسانی، طبیعی، فیزیکی، دولت، سرمایه نهادی-فرهنگی، عوامل بازارشناختی و رسانه‌های ارتباط جمعی دسته‌بندی شدند؛ در پایان براساس نتایج پیشنهادهایی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها