ارزیابی نقش کیفیت نهادی ایران و شرکای تجاری بر صادرات محصولات کشاورزی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 کارشناس ارشد گروه اقتصاد کشاورزی،‌ دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

4 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

امروزه، نهادها و کیفیت نهادی کشورها به یکی از مهم‌ترین مباحث در ادبیات تجارت بین‌الملل تبدیل شده است که براساس یافته‌های تجربی پژوهش‌های مختلف، یکی از موانع تجاری اصلی کشورها به­شمار رفته و موجب تغییر در الگوی تجاری کشورها می‌شود. از این‌رو، هدف مقاله پیش ‌رو، ارزیابی اثر کیفیت نهادی ایران و شرکای تجاری عمده آن بر صادرات بخش کشاورزی ایران است. برای دستیابی به این هدف، داده‌های صادرات کشاورزی ایران به 45 شریک تجاری عمده در دوره زمانی 2002-2014 با استفاده از الگوی جاذبه مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج، متغیرهای درآمد شرکای تجاری، موافقت‌نامه‌های تجاری و مرز مشترک اثری مثبت و معنی‌دار و متغیرهای فاصله و شباهت اقتصادی اثری منفی و معنی‌دار بر صادرات کشاورزی ایران داشته است. همچنین، کیفیت نهادی ایران و شرکای تجاری ایران به­ترتیب اثر منفی و مثبت بر صادرات کشاورزی ایران داشته است. به­عبارت دیگر، کیفیت نهادی پایین ایران یکی از موانع صادرات بخش کشاورزی ایران به شمار می‌رود. بنابراین، از آنجا که بهبود کیفیت نهادهای داخلی با کاهش ریسک و هزینه مبادله می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در افزایش صادرات محصولات کشاورزی داشته باشد، پیشنهاد می‌شود، به­منظور بهره‌مندی بیشتر از فضای تجارت جهانی، سرمایه‌گذاری بیشتری در بهبود زیرساخت‌های نهادهای داخلی انجام پذیرد.

کلیدواژه‌ها


  1. Aminizadeh, M., Rafiee, H., Riahi, H., Shangayi, R., & Mehrparvar Hosseini, E. (2015). Formulate priorities of raisin exports Iran in the world market. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(2), 363-373. (In Farsi)
  2. Anderson, J., & van Wincoop, E. (2004). Trade costs. Journal of Economic Perspectives. 52, 691-751.
  3. Antonucci, D., & Manzocchi, S. (2006). Does Turkey have a special trade relation with the EU?: A gravity model approach. Economic Systems, 30(2), 157-169.
  4. Aswathappa, K. (2005). International Business, 2e, Tata McGraw-Hill Education.‏
  5. Bandyopadhyay, S., & Roy, S. (2016). The Effects of Corruption on Trade Flows: A Disaggregated Analysis. In International Trade and International Finance (pp. 97-116). Springer, New Delhi.‏
  6. Berden, K., Bergstrand, J.H., & Etten, E. (2014). Governance and globalisation. The World Economy, 37(3), 353-386.‏
  7. Bojnec, Š., & Fertô, I. (2009). The institutional determinants of bilateral agricultural and food trade, Applied Studies in Agribusiness and Commerce, 3.‏
  8. Bojnec, Š., & Fertő, I. (2015). Institutional determinants of agro-food trade. Transformations in Business & Economics, 14(2), 35-52.‏
  9. Bojnec, Š., Fertő, I., & Fogarasi, J. (2014). Quality of institutions and the BRIC countries agro-food exports. China Agricultural Economic Review, 6(3), 379-394.

10. Broll, U., & Gilroy, M. (1986). Comparative Advantage and Trade Patterns. Jahrbuch für Sozialwissenschaft, 37(3), 321-324.‏

11. Centre d'Etudes Prospectives et d'Informations Internationales. (2017). CEPII Database.

12. Co, C.Y. (2010). Intra-and inter-firm US trade. International Review of Economics and Finance19(2), 260-277.‏

13. De Jong, E., & Bogmans, C. (2011). Does corruption discourage international trade?. European Journal of Political Economy, 27(2), 385-398.‏

14. Fracasso, A. (2014). A gravity model of virtual water trade. Ecological economics, 108, 215-228.‏

15. Francois, J., & Manchin, M. (2013). Institutions, infrastructure and trade. World Development, 46, 165-175.

16. Gani, A. (2010). Some aspects of trade between Australia and Pacific Island Countries. The World Economy33(1), 89-106.‏

17. Gani, A., & Scrimgeour, F. (2016). New Zealand's trade with Asia and the role of good governance. International Review of Economics & Finance, 42, 36-53.‏

18. Islamic Republic of Iran Customers Administration. (2017). IRICA Database. (In Farsi).

19. Karbasi, A., & Aminizadeh, M. (2019). Investigating the Effective Factors on Iran’s Pistachio Export with Emphasis on the Role of Trade Sanctions. Journal of Agricultural Economics Research, 43, 1-22. (In Farsi)

20. Keuschnigg, M. (2012). Comparative advantage in international trade: theory and evidence. Springer Science & Business Media.‏

21. Koochakzadeh, S., & Karbasi, A. (2015). Study of the Effective Factors on the Commerce of Iranian Saffron. Journal of Saffron Agronomy and Technology, 3(3), 217-227. (In Farsi).

22. Levin, A., Lin, C.F., & Chu, C.S.J. (2002). Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties. Journal of econometrics, 108(1), 1-24.‏

23. Mehrparvar Hosseini, E., Aminizadeh, M., Rafiee, H., Riahi, A., & Bastani, M. (2013). Designing of Iranian Dates Trade Model; Application of Trade Advantages and Theory of Market Structure. Iranian Journal of Agricultural Economics, 7(2), 19-46. (In Farsi).

24. Moenius, J., & Berkowitz, D. (2011). Law, trade and development. Journal of Development Economics, 96, 451-460.

25. Moghaddasi, R., & Rahimi, R. (2012). The effects of free trade agreements on agricultural bilateral trade in ECO countries. Journal of Financial Economics, 5(4), 9-22. (In Farsi).

26. Mortazavi, S.A., & Mojtahedi, F. (2016). Exchange rates translation effect on export price of dates Iran: Application Model ARDL. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(4), 719-727. (In Farsi).

27. Natale, F., Borrello, A., & Motova, A. (2015). Analysis of the determinants of international seafood trade using a gravity model. Marine Policy, 60, 98-106.‏

28. North, D. (1990). Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge: Cambridge University Press.

29. Olson, M. (1996). Big bills left on the sidewalk: why some nations are rich and others are poor. Journal of Economic Perspectives, 10, 3-24.

30. Pishbahar, E., Rahimi, J., Dashti, G., & Ghahremanzad, M. (2015). The effects of agricultural trade instability and volatility on growth of agricultural sector in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(2), 299-310. (In Farsi).

31. Ranjan, P. & Lee, J.Y. (2007). Contract enforcement and international trade. Economics and Politics, 19(2), 191-218.

32. Rodrik, D. (2007). One economics, many recipes: globalization, institutions and economic growth, Princeton: Princeton University Press.

33. Salami, H., & Pishbahar, E. (2001). Changes in the pattern of comparative advantage of agricultural products in Iran: An empirical analysis based on the revealed comparative advantage indices. Journal of Agricultural Economic and Development, 34, 67-99. (In Farsi).

34. Shamseddini, E., Moghadasi, R., &  Sadrolashrafi, M. (2010). An Investigation of the Effective Factors on Trade Flows between Iran and EU (the case study: Agricultural Sector). Agricultural Economics, 4(3), 17-40. (In Farsi).

35. Shepherd, B., & Wilson, N.L. (2013). Product standards and developing country agricultural exports: The case of the European Union. Food Policy, 42, 1-10.‏

36. Silva, S.J.M.C., & Tenreyro, S. (2006). The log of gravity. Review of Economics and Statistics, 88(4), 641–658.

37. Tinbergen, J. (1962). Shaping the world economy: Suggestions for an international economic policy, New York, NY: Twentieth Century Fund.

38. Toossi, M., Moghadasi, R., Yazdani, S., & Ahmadian, M. (2010). Regionalism and Iran's Agricultural Trade Promotion in Economic Cooperation Organization (ECO). Agricultural Economics, 4(4), 131-157. (In Farsi).

39. Trefler, D. (1995). The case of missing trade and other mysteries. The American Economic Review, 85, 1029–1046.

40. Ulengin, F., Cekyay, B., Palut, P.T., Ulengin, B., Kabak, O., Ozaydin, O., & Ekici, S.O. (2015). Effects of quotas on Turkish foreign trade: A gravity model. Transport Policy, 38, 1–7.

41. Vijayasri, G.V. (2013). The importance of international trade in world. International Journal of Marketing, Financial Services and Management Research, 2(9), 111-119.‏

42. Williamson, O.E. (2002). The theory of firm as governance structure: from choice to contract. Journal of Economic Perspectives, 16(3), 171-195.

43. World Bank. (2018). World Development Indicators.

44. World Trade Organization. (2018). WTO database.