1
نویسنده مسئول، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران ، کرج، ایران
2
گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
10.22059/ijaedr.2025.390616.669359
چکیده
حفاظت از منابع طبیعی برای پاسخگویی به نیازهای نسلهای آینده، بخش مهمی از توسعه پایدار است. بنابراین، صید در دریای خزر باید بهگونهای انجام شود که از اتمام این منابع جلوگیری شود. دریای خزر یک منطقه بسته است؛ از اینرو، هرگونه برداشت از آن باید تحت نظارت علمی صورت گیرد. بر این اساس، هدف این مطالعه تعیین سطح برداشت پایدار از ذخایر ماهیان استخوانی دریای خزر است. برای دستیابی به این هدف، از مدل شیفر استفاده شده است. دادههای بهکاررفته در این مطالعه شامل دادههای سری زمانی از سالهای 2008 تا 2022 میباشند. مدل شیفر، حداکثر برداشت پایدار (MSY) را برابر با ۳۲۲۱ تن و تلاش صیادی بهینه را معادل ۱۱۶۸۸ نوبت برآورد کرده است . با این حال، نتایج نشان میدهد که مقدار صید به دست آمده از مدل شیفر کمتر از مقدار فعلی صید است که بیانگر برداشت بیش ازحد از منابع میباشد. بهویژه آنکه ۴۱ درصد از صید، بهصورت غیرمجاز انجام شده که تهدیدی جدی برای پایداری این منابع به شمار میآید. بنابراین، تداوم روند فعلیِ افزایش صید غیرمجاز و بهرهبرداری بیشازحد از دریا، پایداری منابع را با خطر مواجه خواهد کرد. از اینرو، برای پیشگیری یا کاهش صید غیرمجاز، اعمال محدودیتهای نظارتی و مدیریتی از سوی سازمان شیلات ضروری است.
)