تحلیل کارایی بازار گوشت قرمز و سفید ایران در سالهای اخیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

2 گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

3 دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، عضو هیت علمی

4 استادیار پژوهشی و رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

10.22059/ijaedr.2025.382884.669321

چکیده

بررسی میزان کارایی بازار در نحوه انتقال اطلاعات بین محصولات و سطوح مختلف از نظر سیاستی و رفاهی حائز اهمیت فراوان است. به دلیل جایگاه گوشت در سبد غذایی خانوار و تعداد قابل توجه تولیدکنندگان، مطالعه حاضر به بررسی نحوه انتقال قیمت بین محصولات گوشت مرغ، گوشت گاو و گوشت گوسفند در سه سطح عمده‌فروشی، کشتارگاه و خرده‌فروشی می‌پردازد. برای دستیابی به اهداف تحقیق از الگوی تصحیح خطا و داده‌های ماهیانه در طی دوره 1403:5-1393:1 بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که انتقال قیمت در بازارهای گوشت مرغ و گوشت گاو از عمده‌فروشی به خرده‌فروشی، و در بازار سطح خرده‌فروشی از گوشت گاو به مرغ، گوشت گوسفند به گاو، در سطح کشتارگاه و عمده‌فروشی از بازار گوسفند به مرغ انتقال قیمت به صورت متقارن بودهو در سایر سطوح و بازار انتقال به صورت نامتقارن صورت گرفته است. در صورت افزایش یک واحدی در قیمت گاو و گوسفند به ترتیب در سطوح خرده‌فروشی، کشتارگاه و عمده‌فروشی، قیمت مرغ به میزان 09/0، 13/0، 21/0، 04/0، 33/0 و 21/0 واحد افزایش خواهد داشت. این افزایش در قیمت گوشت گوسفند در این سطوح به ترتیب باعث افزایش 88/0، 82/0 و 82/0 واحد قیمت گوشت گاو می‌شود. با توجه به نتایج بدست آمده سرعت انتقال قیمت در بین بازارهای گوشت قرمز بالا بوده که کارایی نسبتا بهتر این بازارها را نشان می‌دهد. بنابراین اولویت‌های تنظیم‌گری در این بازارها بر مبنای شفافیت اطلاعات بوده، لذا توصیه می‌گردد برای ایجاد یکپارچگی در بازار محصولات از ابزارها و نهادهای اطلاع‌رسانی جهت انتقال بهتر اطلاعات استفاده شود. همچنین یکی دیگر از دلایل ایجاد نوسان در قیمت محصولات گوشتی، هزینه تولید آن است که توصیه می‌گردد از ابزارهای مدیریتی جهت مدیریت هزینه تولید و اتخاذ سیاست‌های مناسب به منظور کاهش تکانه‌های وارد شده بر بازارهای مختلف بهره گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات