واکاوی موانع توسعه محصولات کشاورزی گواهی‌شده در بین پسته‌کاران استان خراسان-رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2 گروه ترویج،ارتباطات و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان. زنجان ایران

3 گروه ترویج،ارتباطات و توسعه روستایی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان . زنجان. ایران

10.22059/ijaedr.2025.389588.669355

چکیده

توسعه محصولات کشاورزی گواهی‌شده به‌عنوان یکی از الزامات دستیابی به کشاورزی پایدار، ارتقای کیفیت محصولات و تضمین ایمنی غذایی، در سال‌های اخیر توجه بسیاری از سیاست‌گذاران و پژوهشگران را به خود جلب کرده است. با این حال، فرآیند پذیرش و گسترش این نوع محصولات در بین کشاورزان، به‌ویژه پسته‌کاران استان خراسان‌رضوی، با دشواری‌ها و چالش‌های پیچیده‌ای روبرو است. با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش با هدف واکاوی کیفی موانع توسعه محصولات کشاورزی گواهی‌شده در بین پسته‌کاران این استان انجام گرفت. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، خبرگان و مطلعان کلیدی در استان خراسان‌رضوی بودند که 22 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه‌های انفرادی بدون ساختار استفاده شد و مصاحبه‌ها تا رسیدن به اشباع داده ادامه یافت. داده‌های گردآوری شده با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به‌منظور اطمینان از اعتبار داده‌های به‌دست آمده از مصاحبه‌ها و دقیق بودن یافته-‌ها به بررسی اعتبارپذیری و تأییدپذیری داده‌ها پرداخته شد. نتایج پژوهش نشان داد که اصلی‌ترین موانع توسعه محصولات کشاورزی گواهی‌شده در بین پسته‌کاران استان خراسان‌رضوی در قالب هفت مقوله اصلی، 28 مقوله فرعی و 225 واحد مفهومی معنا‌دار مرتبط قرار گرفتند که در بین آن‌ها، سه مقوله موانع اقتصادی و بازاریابی (9/25 درصد)، موانع شناختی - آموزشی (4/24 درصد) و موانع مدیریتی و ضعف برنامه‌ریزی (5/16 درصد)، به ترتیب بیشترین اهمیت را داشتند. همچنین، مهم‌ترین موانع توسعه محصولات کشاورزی گواهی‌شده در بین پسته‌کاران استان خراسان‌رضوی بر حسب مفاهیم شناسایی‌شده نیز شامل ضعف در بازاریابی محصول گواهی‌شده (6/7 درصد)، ناکافی بودن منابع و کانال‌های اطلاعاتی در حوزه تولید محصول گواهی‌شده (1/7 درصد)، کمبود دانش فنی پسته‌کاران در زمینه تولید محصول گواهی‌شده (1/7 درصد)، بی‌اعتمادی مصرف‌کنندگان به محصولات گواهی‌شده (1/7 درصد) و قیمت‌گذاری نامناسب محصول گواهی‌شده (7/6 درصد)، بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات