تحلیل جایگاه رسانه‌های اجتماعی-ارتباطی در تقویت سواد آبی کشاورزانِ شهرستان صحنه

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی پایدار و منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

3 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

10.22059/ijaedr.2025.393076.669369

چکیده

تقویت سواد آبی کشاورزان از طریق رسانه‌ها به‌عنوان یکی از اثربخش‌ترین رویکردهای مدیریت پایدار منابع آب در بخش کشاورزی شناخته شده است. با این وجود، پژوهش‌ها درباره‌ی اثر رسانه‌های مختلف مورد استفاده کشاورزان بر سواد آبی آنها بسیار محدود است و این امر، اثربخشی برنامه‌ریزی‌های ارتباطی را با محدودیت‌هایی روبرو کرده است. بنابراین، هدف این پژوهش تحلیل جایگاه رسانه‌ها در تقویت سواد آبی کشاورزان در شهرستان صحنه از توابع استان کرمانشاه بود (17383 =N). حجم نمونه‌ی آماری با استفاده از فرمول کوکران 234 نفر تعیین شد. نمونه‌ها از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از میان 188 روستای این شهرستان در دو بخش و هفت دهستان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته در سه بخش بود که روایی ظاهری و محتوایی آن توسط متخصصان موضوعی و خودبازبینی گروه پژوهش تأیید شد. پایایی ابزار پژوهش نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای بخش‌های مختلف پرسشنامه تأیید شد (78/0 ≤ α). داده‌ها در محیط نرم‌افزار IBM-SPSSVer27 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که شبکه‌های اجتماعی با مقدار بتای 268/0 بیشترین تأثیر را در ارتقاء سواد آبی کشاورزان دارد. پس از رسانه‌های اجتماعی، کارشناسان کشاورزی (مروجان) با مقدار بتای 169/0 به عنوان دومین منبع اطلاعاتی کشاورزان شناخته شد که تأثیر معنی‌داری در پیش‌بینی سواد آبی آنها و در نتیجه مدیریت منابع آب کشاورزی دارد. در نهایت، رسانه‌ی تلویزیون (155/0 = β) و کشاورزان پیشرو (118/0 = β) به عنوان دو رسانه‌ی دیگر شناسایی شدند که سواد آبی کشاورزان را پیش‌بینی می‌کنند. بروندادهای آماری نشان داد که این رسانه‌ها در مجموع 8/24 درصد از واریانس متغیر وابسته‌ی سواد آبی کشاورزان را تبیین می‌کنند. نتایج این پژوهش راهکارهایی برای طراحی برنامه‌های ارتباطی مؤثر ارائه می‌دهد تا با استفاده از رسانه‌های مناسب، سواد آبی کشاورزان افزایش یابد و رفتارهای مصرف پایدار آب در آنان نهادینه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 06 مرداد 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار