تحلیل راهبردی توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در دشت جیرفت

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه جیرفت

چکیده

طی چند دهه اخیر، کشورهای در حال توسعه نواحی خشک و نیمه‌خشک، از جمله ایران با بحران آب روبرو شده‌اند. پیش‌بینی‌ شده است که در بازه زمانی 2050 تا 2100 بسیاری از کشورهای کنونی که از فراوانی آب برخورداراند، با چالش‌های کمبود آب روبرو ‌می‌شوند. از اینرو، اهمیت چاره‌اندیشی برای کشورهای در معرض این تهدید محرز شده است. ایران به طور جدی با چالش‌ کمبود منابع آب درگیر است؛ این در حالی است که بخش کشاورزی در عین سهم بالا در مصرف منابع آب، بهره‌وری پایینی دارد. وزارت جهاد کشاورزی به منظور بهبود بهره‌وری آب همسو با حفظ امنیت غذایی، از سال 1368 اقدام به اجرای طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری کرده است. فعالیت‌های این طرح در تمامی استان‌ها در حال اجرا بوده و تا کنون حدود 30 درصد از اراضی کشاورزی آبی کشور تحت پوشش طرح قرار گرفته است. پژوهش حاضر، با هدف تحلیل راهبردی طرح مذکور در دشت جیرفت، به عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی کشور، انجام شده است. تحلیل راهبردی فرآیندی نظام‌مند برای شناسایی فرصت‌ها، تهدیدها، قوت‌ها و ضعف‌ها به‌منظور تدوین تصمیمات بلندمدت و بهبود عملکرد طرح است. گردآوری داده‌ها در دو مرحله انجام شده است؛ نخست با مصاحبه ساختارمند با 217 کشاورز، عوامل درونی و بیرونی موثر بر توسعه سامانه‌های نوین آبیاری شناسایی شد. سپس، با تحلیل SWOT و ترسیم مسیر راهبردی به تعیین وضعیت موجود و شناسایی راهبردهای بهبود آن پرداخته شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که سیستم مدیریتی طرح فوق‌الاشاره دارای نقاط قوت برجسته‌ای است که به درستی از آن بهره‌مند نشده است. در این شرایط، انتخاب رویکرد راهبردی ظرفیت‌سازی برای بسترسازی استفاده از فرصت‌های محیطی سودمند تلقی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 18 خرداد 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار