استفاده از روش‌های مدیریت تلفیقی آفات در مزارع گوجه‌فرنگی: آزمون نظریه یکپارچه پذیرش استفاده از فن‌آوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،

3 گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

10.22059/ijaedr.2025.384830.669328

چکیده

علی‌رغم اهمیت آفت‌کش‌ها در افزایش عملکرد محصولات کشاورزی، این نهاده‌های شیمیایی یکی از منابع اصلی آلودگی محیط زیست هستند که بر سلامت موجودات زنده، تأثیرات منفی به‌ جا می‌گذارند. پذیرش روش‌های مدیریت تلفیقی آفات از مهمترین راهبردها برای کاهش مصرف آفت‌کش‌های شیمیایی در مزرعه است. هدف این مطالعه بررسی کاربرد روش‌های مدیریت تلفیقی آفات در مزارع گوجه‌فرنگی با آزمون نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فن‌آوری است. جامعه هدف کشاورزان تولیدکننده گوجه‌فرنگی در استان گلستان به تعداد 990 نفر بود و 280 نفر به عنوان نمونه از 6 شهرستان و 29 روستا انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مهمترین روش‌های مدیریت تلفیقی آفات برای کاهش خسارت آفت کرم غوزه در مزارع گوجه‌فرنگی عبارت است از تغذیه کودی گیاه با کودهای حاوی کلسیم، جمع‌آوری و از بین بردن بخش‌های آلوده محصول، استفاده از ارقام مقاوم و آزادسازی دشمنان طبیعی آفت مانند زنبور براکون و تریکوگراما. نتایج آزمون مقایسه میانگین نشان داد که کشاورزان دارای کشت سنتی در مقایسه با کشاورزان دارای کشت مکانیزه، بیشتر از روش‌های مدیریت تلفیقی استفاده می‌کنند. همچنین، کشاورزان فاقد کشت دوم در مقایسه با گروهی که دارای کشت چندگانه هستند بیشتر از روش-های مدیریت تلفیقی استفاده کرده‌اند. در نهایت، کشاورزان دارای اراضی یکپارچه در مقایسه با کشاورزان دارای اراضی پراکنده بیشتر از روش‌های مدیریت تلفیقی استفاده کرده‌اند. نتایج رگرسیون خطی نشان داد که متغیر‌های انتظار تلاش (تأثیر منفی)، تأثیرات جامعه، انتظار عملکرد و شرایط تسیهل‌کننده به ترتیب نقش بیشتری در پیشگویی متغیر وابسته میزان استفاده از روش‌های مبارزه تلفیقی دارند. مداخله‌گری‌های ترویجی در آینده لازم است که سازه‌های این نظریه را در برنامه‌های خود لحاظ کنند تا پذیرش روش‌های مدیریت تلفیقی توسط کشاورزان بیشتر شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات