تحلیل وضعیت پایداری کشت و کار سیب‌زمینی در دشت بهار استان همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد توسعة روستایی، دانشگاه تهران

2 استاد دانشکدة اقتصاد و توسعة کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل وضعیت پایداری کشت و کار سیب‌زمینی در دشت بهار استان همدان بوده است. این پژوهش از نظر هدف تحقیق، اکتشافی؛ از نظر روش گردآوری داده‌ها، پیمایشی و از نظر نتیجه، کاربردی است. جامعة آماری این تحقیق تعداد 2054 نفر سیب‌زمینی‌کار دشت بهار بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 162 نفر برآورد شد و در نهایت به منظور افزایش دقت، 172 پرسشنامه تکمیل شد. داده‌ها به کمک نرم‌افزار تجزیه و تحلیل شدند. براساس شاخص پایداری ترکیبی کل، پایداری بیش از 50 درصد از سیب‌زمینی‌کاران در سطح پایین یا بسیار پایین بوده است. همچنین، براساس نتایج تحلیل رگرسیون پنج عامل «مساحت کل زمین کشت‌شده، سطح تناوب یا آیش نسبت به کل سطح زیر کشت سیب‌زمینی، میزان کل کودهای شیمیایی مصرفی، میزان کل سموم، علف‌کش و قارچ‌کش مصرفی و سطح استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار توسط سیب‌زمینی‌کار»، در مجموع توانایی تبیین 69 درصد از تغییرات پایداری زراعی- اکولوژیکی را داشتند؛ پنج عامل «سطح زیر کشت، میزان خسارت وارده در هکتار، هزینة بذر مصرفی، سطح زیر کشت بیمه‌شده و ارزش کل فروش محصول» در مجموع 62 درصد از تغییرات پایداری اقتصادی را تبیین کردند و نیز چهار عامل «سطح تنوع درآمدی سیب‌زمینی‌کار، سطح استفاده از کانال‌های ارتباطی، سطح دانش سیب‌زمینی‌کار از کشاورزی پایدار و تجربة کشت و کار سیب‌زمینی توسط زارع» در مجموع توانایی تبیین 55 درصد از تغییرات پایداری اجتماعی را دارا بودند.

کلیدواژه‌ها


-       Altieri, M.A; & Nicholls, C.I. (2003). Soil fertility management and insect pests: harmonizing soil and plant health in agro ecosystems. Soil Till Res, 72(1), 203–211.
-       Amani, A., & Chizari, M. (2006), an analysis of farming system sustainability among wheat farmers.(Khozestan Province). Iranian Journal of Agriculture Science(Agricultural Economic and Development), 37(2-2), 257-266. (In Farsi).
-       ANRC(Committee on Twenty-First Century Systems Agriculture; National Research Council). (2010). Toward Sustainable Agricultural Systems in the 21st Century. Washington, D.C.: National Academies Press. Retrieved November 18 2011, from http://www.nap.edu/catalog/12832.html/.
-       Arabiun, A. (2008). Identification and Designing a Model for sustainable Development of Wheat Cropping System in Fars Province. Ph.D. dissertation, University of of Tehran, Iran. (In Farsi).
-       Enayatirad, M; Ajili, A. & Rezaeimoghadam, k. (2010).The investigation of sustainability activities among corn farmers  in Khozestan Province. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 40(2-4), 99-107. (In Farsi).
-       Kalantari, Kh. (2006). Data processing and analyzing in socio-economic researches, (2th ed.).  Tehran: Sharif publication. (In Farsi).
-       Knwler, D. & Bradshaw, B. ( 2007). Farmers adoption of conservation agriculture: a review and synthesis of recent research. Elsevier. Journal of food policy, (32), 25-48.
-       Lichtfouse, E; Navarrete, M; Debaeke, P; Souchẻre, V; Alberola, C; & Mẻnassieu, J. (2009). Agronomy for sustainable agriculture. A review. Agron Sustain Dev, 29:1–6.
-       Maghsodi, T. (2004). Sustainability survey of potato cultivation, Fereadonshahr of  Esfahan province. M.Sc. dissertation, University of of Tehran, Iran. (In Farsi).
-       Parent, Diane; Belenger, B; Vanasse, A; Allard, G; & Pellerin, D. (2010). method for the evaluation of farm sustainability in Québec.Canada. The social aspect, 9th European IFSA Symposium, 4-7 july 2010- Vienna (Austria).  
-       Pretty, J. (2005). Sustainability in agriculture: Recent Progress and Emergent Challenges. Issues in Environmental science and Technology, No.21.
-       Rasul, G; Thapa, G.B. (2003). Sustainability analysis of ecological and conventional agricultural systems in Bangladesh. World Dev, 31(10), 1721–1741.
-       Subhash, M; Rupela, O.M; Bisht, S; Nayak, AKJR; & Hedge, NG. (2010). Improving the livelihoods of the resource-poor smallholder farmers and producers in developing countries: an urgent appeal for action by GCARD. Global Conference on Agriculture Research and Development, GCARD 2010, Montpellier, France, 28–31 March 2010.
-       Sydorovych, O; & Wossink, A. (2008). The meaning of agricultural sustainability: Evidence from a conjoint choice survey. Agricultural Systems, 98, 10‐20.
-       USDA-NAL. (U.S. Department of Agriculture National Agricultural Library). (2007). Sustainable agriculture: definitions and terms. Retrieved September 10 2011, from http://www.nal.usda.gov/afsic/pubs/terms/srb9902.shtml.
-       Van Cauwenbergh, N., Biala, K; Bielders, C; Brouckaert, V; Franchois, L; Cidad,V.G; Hermy, M; Mathijs, E; Muys, B; Reijnders, J; Sauvenier, X; Valckx, J; Vanclooster, M; Van der Veken, B; Wauters, E; & Peeters, A. (2007). SAFE-a hierarchical framework  for assessing the sustainability of agricultural systems. Agriculture Ecosystems & Environment, 120(2–4), 229–242.